Եուսեֆ Խալ

Սուրիա-լիբանանցի բանաստեղծ, թարգմանիչ եւ լրագրող։

Եուսեֆ Խալ (արաբերէն՝ يوسف الخال‎, 25 Դեկտեմբեր 1917(1917-12-25) կամ 5 Մայիս 1916(1916-05-05), Amar al-Husn, Ալ-Նասիրայի շրջան, Թել Քալախի գավառ, Հոմսի մարզ, Սուրիա[1] - 9 Մարտ 1987(1987-03-09)[2][3], Պէյրութ, Լիբանան[1]), սուրիա-լիբանանցի բանաստեղծ, թարգմանիչ եւ լրագրող։

Եուսեֆ Խալ
արաբերէն՝ يوسف الخال
Ծնած է 25 Դեկտեմբեր 1917(1917-12-25) կամ 5 Մայիս 1916(1916-05-05)
Ծննդավայր Amar al-Husn, Ալ-Նասիրայի շրջան, Թել Քալախի գավառ, Հոմսի մարզ, Սուրիա[1]
Մահացած է 9 Մարտ 1987(1987-03-09)[2][3]
Մահուան վայր Պէյրութ, Լիբանան[1]
Քաղաքացիութիւն  Լիբանան
 Սուրիա
Ուսումնավայր Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Երկեր/Գլխաւոր գործ «Շը՛ըր» (1957-1970)
Մասնագիտութիւն բանաստեղծ, գրագէտ, լրագրող, թարգմանիչ
Աշխատավայր United Nations Secretariat?
Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
«Շը՛ըր» (1957-1970)
dār al-nhār?
Կուսակցութիւն Syrian Social Nationalist Party in Lebanon?
Ամուսին Maha Bayraqdar?[1]
Երեխաներ Youssef El Khal? եւ Ward al-Khal?

Կեանք եւ գործունէութիւն

Խմբագրել

Խալ իր նախնական կրթութիւնը ստացած է Թրիփոլիի մէջ: Հետեւած է իմաստասիրական ճիւղին` Պէյրութի ամերիկեան համալսարանին մէջ եւ արժանացած է պսակաւոր արուեստից վկայականին:

Հրատարակած է հինգ քերթողագիրքեր, երկու արձակ գործեր եւ կատարած` թարգմանութիւններ:

Երկերը

Խմբագրել

Անոր գլխաւոր երկերն են.

  • «Ազատութիւնը»,
  • «Լքեալ հորերը»,
  • «Բանաստեղծութիւններ` քառասուն տարեկանին»,
  • «Երկրորդ ծնունդը»,
  • «Նամակներ` Տոն Քիշոթին»,
  • «Դիւան ամերիկեան բանաստեղծութեան»:

Եուսեֆ Խալ հիմնադիրն ու խմբագրապետն է «Շը՛ըր» («Բանաստեղծութիւն») եռամսեայ հանդէսին, եւ ռահվիրան` արաբական արդի բանաստեղծութեան:

Շնորհիւ իր ջանքերուն` արաբ ընթերցողները ծանօթացած են համաշխարհային համբաւի տիրացած գրողներու, ինչպէս` Փաունտ, Իլեըթ, Օտըն, Փերս, Փրեւեր, Փազ, Շար եւ ուրիշներ:

Համախմբած է իր շուրջ Լիբանանի եւ արաբական աշխարհի յառաջապահ գրողներն ու մտաւորականները, որոնց հերթական հանդիպումներով հիմը դրած է նորարարական շարժումի[4][5]: Այս պատճառով Եուսեֆ Խալ իր գործակիցներուն կողմէ կոչուած է «Շը՛ըր» հանդէսի ոգեղէն հայրը», «արաբներուն Էզրա փաունտը» եւ «արաբական արդի բանաստեղծութեան պատրիարքը»[6]:

Լաւագոյն քերթուածները

Խմբագրել

Իր լաւագոյն քերթուածները կարելի է նկատել․

  • «Լքեալ հորերը»,
  • «Վերջին համարը»,
  • «Վերջին ընթրիքը»,
  • «Ճանապարհը»,
  • «Ճամբորդութիւնը»,
  • «Երկար քերթուածը»,
  • «Աղօթք` մեհեանի մէջ»:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Արաբերեն Վիքիպեդիա — 2003.
  2. 2,0 2,1 2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 http://www.yusufalkhal.com/
  4. Allen Roger։ «Modern Arabic poetry»։ britannica.com (անգլերէն)։ Britanica 
  5. Irwin Robert։ «An Arab Surrealist»։ The Nation (անգլերէն)։ The Nation։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-08-19-ին։ արտագրուած է՝ 2022-03-20 
  6. ««ՄԱՅՐԻՆԵՐՈՒՆ ԾԻԱԾԱՆԸ». ԼԻԲԱՆԱՆԵԱՆ ԱՐԴԻ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ ԿԱԶՄԵՑ, ԹԱՐԳՄԱՆԵՑ, ՅԱՌԱՋԱԲԱՆԸ ԵՒ ՆԵՐԱԾԱԿԱՆՆԵՐԸ ԳՐԵՑ` ՍԱՐԳԻՍ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ - Aztag Daily»։ archive.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-20