Ապաթարց
Ապաթարց, հայերէնի կէտադրական բացայայտութեան նշաններէն մէկը։
Ապաթարցը կը գործածուի՝
- Արեւմտահայ գրական լեզուի մէջ, կը դրուի բառին զեղչուած ձայնաւորին փոխարէն, յատկապէս կը, մը մասնիկներու ը-ի սղման ատեն։
- Արեւմտեան դ, Օ եւ նման նախամասնիկներով կազմուած յատուկ անուններու մէջ, որոնք համապատասխան լեզուին մէջ ապաթարցով են։
Օրինակ՝ Ժանն տ’Արք։
- Բանաստեղծութիւններու մէջ վանկերու չափը պահելու համար, զեղչուած ձայնաւորի փոխարէն ապաթարց կը դրուի.
Ժխտական խոնարհման կազմութեան ատեն Խմբագրել
- Օժանդակ բային եզակի երրորդ դէմքին է-ն կը փոխուի ի-ի (չի խաղար)։ Այս ի-ն ձայնաւորով սկսող բայերէն առաջ կը զեղչուի, եւ տեղը ապաթարց (') կը գրուի: Օրինակ՝ չի երթար → չ’երթար, չի երգեր → չ’երգեր
Բացառութիւն կը կազմեն ունիմ եւ կամ բայերը, որոնց սահմ. եղ. ներկայ եւ անցեալ անկատար ժամանակներուն ժխտական ձեւերը կը կազմուին չ մասնիկի կցումով եւ առանց ապաթարցի։
Այսպէս՝ չունիմ, չունէի -չկամ, չկայի։
Գրականութիւն Խմբագրել
- Սերգէյ Աբրահամեան, «հայերէնի կետադրութիւն», ուսումնական ձեռնարկ, 2002։