Էմիլ Զոլա
Էմիլ Ֆրանսուա Զոլա (ֆր.՝ Émile Zola, 2 Ապրիլ 1840, Փարիզ – 29 Սեպտեմբեր 1902, Փարիզ) ֆրանսացի գրող, հրապարակախօս, քաղաքական գործիչ։
| Էմիլ Զոլա ֆր.՝ Émile Zola | |
|---|---|
 | |
| Ծննդեան անուն | ֆր.՝ Émile Édouard Charles Antoine Zola |
| Ծնած է | 2 Ապրիլ 1840 |
| Ծննդավայր | Փարիզ, Ֆրանսա |
| Վախճանած է | 29 Սեպտեմբեր,1902 (62 տարեկան) |
| Վախճանի վայրը | Փարիզ, Ֆրանսա |
| Քաղաքացիութիւն | Ֆրանսացի |
| Ազգութիւն | ֆրանսիացիներ |
| Մայրենի լեզու | Ֆրանսերէն |
| Կրօնք | աթեիզմ |
| Կրթութիւն | Սենտ-Լուիսի լիցեյ |
| Ազդուած է | Օնորե դը Բալզակ |
| Երկեր |
|
| Ժանրեր | Վէպ և պատմվածք |
| Մասնագիտութիւն | Վիպագիր |
| Պարգեւներ և մրցանակներ | Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ և Պատվավոր լեգիոնի շքանշանի սպա |
| Ամուսին | Ալեքսանդրին Զոլա և Ժաննա Ռոզրոտ |
| Ծնողներ | հայր՝ Francesco Zola, մայր՝ Émilie Aubert |
| Երեխաներ | Դենիզ Ռոզրոտ և Ժակ Ռոզրոտ |
Ստորագրութիւն | |
Բովանդակութիւն
ԿենսագրութիւնԽմբագրել
Էմիլ Ֆրանսուա Զոլան եղած է 19-րդ դարու 2-րդ կէսի իրատեսութեան ամենավառ ներկայացուցիչներէն մէկը, եւ բնապաշտ շարժումին առաջնորդն ու տեսաբանը։
Ֆրանսական գրականութեամբ բայց իտալական ծագում ունեցող Զոլան, իր գրական ստեղծագործական գործունէութիւնը սկսած է իբրեւ լրագրող՝ համագործակցելով «L’evenement», «Le Figaro», «Le Rappel», «Tribune» թերթրուն հետ։ 1867-ին իր վէպերը՝ «Մարսելեան Գաղտնիքներ»-ը վէպ-թերթեր էին։
Զոլա յայտնի է որպէս արդիւնաբերական հասարակութեան ժամանակաշրջանին ազատամտութեան հետեւորդ։
ՍտեղծագործութիւններԽմբագրել
Էմիլ Զոլայի առաջին ստեղծագործութիւնները տպագրուած են 1800-ական թուականներուն «հեքեաթներ Նինոնին» (Conte à Ninon, 1860 ), «Կլոդի խոստովանութիւնը» (Le confession de Claude, 1865), «Մահացած Կնոջ Կտակարանը»( Le vœu d'une morte,1866) «Մարսելեան Գաղտնիքները» (Les mystères de Marseille)։ «Թերեզ Ռաքեն»[1] (Thérèse Raquin,1867) եւ «Ռուգոն-Մակկարներ» ( Les Rougon-Macauquarts) աւելի լուրջ վէպեր են։ Աւելի ուշ կը հրատարակէ «Ապրելու Բերկանքը» («La joie de vivre»,1884), «Սիրոյ Էջը» («Une page d'amour»,1878) , «Երազանք» («Լe rêve»,1888), վէպերը։
Քաղքենիութեան նիւթը շարունակուեցաւ նաեւ «Աբբա Մուրէի Յանցագործութիւնը» ( La faute de l’abbe Mouret, 1875), «Բլասանի գրաւումը» (La conquête de Plassan 1874), « Հրէշ մարդը» (La bête humaine1890), «Կանացի Երջանկութիւն» (Au bonheur des dames, 1883) «Աւար» (La curée, 1872), «Փող»[2] (L’argent 1891) , «Ծուղակ» (L’assomoir,1877), «Ժերմինալ» (Germinal, 1885)։
Զոլայի յաջորդ շրջանի ստեղծագործական ոճը կը դառնայ գիտական։ Զոլայի նոր մոտեցումը հիմնաւորուեցաւ «Փորձարարական Վէպ» (Le roman experimental, 1880) վէպին մէջ։ Ունեցած է անաւարտ գործեր «Պտղաբերութիւն» (Fécondité,1899), «Աշխատանք» (Travail, 1901), «Ճշմարտութիւն» (Vérité,1902))։ «Աւետարաններ» շարքին նախորդած է «Քաղաքներ» եռագրութիւնը «Լուրդ» (Lourdes,1894),«Հռոմ» (Rome,1896),«Փարիզ» (Paris,1898)։
Էմիլ Զոլայի մահըԽմբագրել
Զոլան կը մահանայ 29 Սեպտեմբեր 1890-ին՝ Փարիզի մէջ։ Կ'ենթադրեն, որ ան թունաւորուած է, սակայն փաստ չկայ։