Խոնաւ Ցամաքային Կլիմայ
Խոնաւ ցամաքային կլիմայ (արտայայտելու համար կ'օգտագործուին լատինական մեծատառ D տառը եւ փոքրատառ a կամ b տառերը), կլիմայի տեսակ Կիոպենի դասակարգման մէջ, որ աչքի կ'իյնայ օդի ջերմաստիճանի եղանակային մեծ տատանումներով, տաք ամառներով եւ ցուրտ ձմերներով[1]: Խոնաւ ցամաքային կլիմայ ունեցող տարածաշրջաններուն ամէնացուրտ ամսուան միջին ջերմաստիճանը կը կազմէ -3 ˚C, եւ առնուազն 4 ամիսներու ընթացքին օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը կը հասնի 10˚C-էն բարձր։
Տեղումները համեմատաբար հաւասարաչափ տեղաբաշխուած են: Տեղումներու հիմնական մասը կ'ըլլայ ամռան, յաճախ ամպրոպային յորդառատ անձրեւներու ժամանակ: Ձմռան անձրեւները եւ ձիւնը հիմնական կապուած են փոթորիկներու հետ: Չնայած անոր, որ կլիման կը կոչուի «խոնաւ», իրականութեան մէջ խոնաւութեան մակարդակը այնքան ալ բարձր չէ, սակայն բաւարար է, որպէսզի այդ տարածաշրջանները չդասակարգուին որպէս «կիսաչորային» կամ «չորային»:
Խոնաւ ցամաքային կլիման բնորոշ է այն շրջաններուն, որոնք որպէս կանոն կը գտնուին հիւսիսային լայնութեան 60˚-էն հիւսիսէն, Ասիայի, Եւրոպայի եւ Հիւսիսային Ամերիկայի կեդրոնական եւ հիւսիս-արեւելեան շրջաններուն, եւ բնորոշ չէ Հարաւային կիսագնդին ովկիանոսներու մեծ մակերեսի պատճառով, որոնք կը մեղմացնեն կլիմայի ցամաքայնութիւնը:
Խոնաւ ցամաքային կլիմայի տեսակները Խմբագրել
Խոնաւ ցամաքային կլիման դասակարգումը կախուած է ամրան ամենաշոգ ամսուայ միջին ջերմաստիճանէն եւ տեղումներու քանակէն:
a - ամենատաք ամսուայ միջին ջերմաստիճանը կը գերազանցէ 22 ˚C-ը (շոգ ամառ), Dsa – չոր եղանակ ամռան (ամէնաչոր ամռան ամսուն անձրեւ կը տեղայ առաւելագոյնը 30 մմ եւ չի գերազանցեր ձմռան ամէնախոնաւ ամսուայ տեղումներու քանակի 1/3-րդը), Dwa – չոր եղանակ ձմռան (ամէնաչոր ձմռան եղանակին կը տեղան ամռան ամենախոնաւ ամսուայ անձրեւի քանակին 1/10-րդը), Dfa – յստակ դասակարգման ենթակայ չէ, b – ամէնատաք ամսուայ միջին ջերմաստիճանը կը գերազանցէ 10˚C-ը (տաք ամառ), Dsb – չոր եղանակ ամռան, Dwb – չոր եղանակ ձմռան, Dfb – յստակ դասակարգման ենթակայ չէ։
Dfb/Dwb/Dsb. Տաք ամառներ ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմայ Խմբագրել
Տարածաշրջանի կլիման կը դասակարգուի որպէս տաք ամառներ ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմայ այն պարագային, եթէ ամէնատաք ամսուայ ջերմաստիճանը չի գերազանցէր 22˚C-ը։ Խոնաւ ցամաքային կլիմայի այս ենթատեսակը կ'ընդգրկէ աւելի մեծ տարածք, քան տաք ամառ ունեցող ենթատեսակը: Հիւսիւսային Ամերիկայի այս կլիմայական գօտին բնորոշ է այն տարածաշրջաններուն, որոնք կը գտնուին հիւսիւսային հորիզոնական 40˚-ի եւ 50˚-ի միջեւ, որպէս կանոն, արեւմտեան ուղղահայեաց 100˚-էն դէպի արեւելք: Սակայն քանատական պրերիաներու տարածքին խոնաւ ցամաքային կլիմայի այդ ենթատեսակը կը դիտուի այն տարածքներուն, որոնք տեղակայուած են հիւսիւսային լայնութեան 50˚-էն հիւսիւս: Եւրոպայի տաք ամառներով խոնաւ ցամաքային կլիման կը տարածուի ընդհուպ մինչեւ հիւսիւսային լայնութեան 61˚-ը։ Եւրոպայի այդ ենթատեսակը բնորոշ է Սկատինավիան եւ Մերձպալթեան երկիրներուն, արեւելեան Աւստրիայի, Գերմանիոյ առանձին շրջաններուն, Լեհաստանի մեծ մասին, Չեխիոյ, Սլովաքիոյ, Ուքրանիոյ եւ հիւսիսային Ռումանիոյ:
Տաք ամառները ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմային բնորոշ է մեղմ ամառ, երկարատեւ ցուրտ ձմեռ եւ միջին տարեկան տեղումներու քիչ քանակութիւն՝ ի համեմատ շոգ ամառներ ունեցող տարածաշրջաններու:
Կեդրոնական Ասիոյ, հիւսիս-արեւմտեան Չինաստանի եւ հարաւային Մոնկոլիայի զգալի մասը ունին ջերմաստիճանային կանոնակարգ, որ մօտ է խոնաւ ցամաքային կլիմային, սակայն տեղումներու քիչ քանակութեան պատճառով անոնց կլիման կը դասակարգուի որպէս տափաստաններու կլիմայ (BSk) կամ անապատներու կլիմայ (BWk)։
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ Michal Belda, Eva Holtanová, Tomáš Halenka, and Jaroslava Kalvová (2014-02-04)։ «Climate classification revisited: from Köppen to Trewartha»։ Climate Research 59: 1–14։ doi:10.3354/cr01204