Կաւկասիձեներ (վրաց.՝ კავკასიძები; ռուս.՝ Кавкасидзе), աւելի ուշ՝ Կաւկասիձեւներ (Кавкасидзевы), վրաց-ռուսական ազնուականական տոհմ, որ հիմնադրուած է վրացի ազնուական Եփրեմ Կալատոզիշվիլիի կողմէ, որ կ՝ուղեկցէր վրաց թագաժառանգ Բաքարին՝ 1724 թուականին վերջինիս Ռուսաստան արտաքսման ժամանակ[1]։

Կալատոզիշվիլիներու ընտանիքը Վրաստանի մէջ յայտնի էր 15-րդ դարէն, եւ կը յիշատակուին որպէս արքունի ազնաւուրներ, այսինքն՝ մանր կալուածատէրներ, որ կը գտնուէին արքայի անմիջական վասալական իշխանութեան ներքեւ։ Արտաքսման տարիներուն անոնք կը ստանան իշխանի տիտղոս եւ կը կոչուին Կաւկասիձեներ։ 1741 թուականին ընտանիքը կ'ընդունի ռուսական գերիշխանութիւնը ու տոհմական կալուած կը ստանայ Չեռնիգովի նահանգին մէջ[2]։

Կաւկասիձեների տոհմը պէտք չէ շփոթել միջնադարեան Վրաստանի մէջ գոյութիւն ունեցած Կաւկասիձէ ընտանիքին հետ, որ ապրած է Տայքի կիւրոպաղատութեան մէջ 11-15-րդ դարերուն։ Անոնց իշխանութեան ներքեւ կը գտնուէր Օխտա եկեղեցին, իսկ անոնց աւերուած ամրոցի աւերակները մինչեւ այս օրս պահպանուած են եւ կը գտնուին արեւելեան Թուրքիոյ մէջ[3]։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. Cyril Toumanoff (1967). Studies in Christian Caucasian History, p. 273. Georgetown University Press.
  2. Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary., 1906.
  3. Djobadze, Wachtang Z. (1992), Early Medieval Georgian Monasteries in Historic Tao, Klarjet'i, and Šavšet'i, pp. 174–175. F. Steiner, ISBN 3-515-05624-6