Միշէլ Լէօկրան

Միշէլ Ժան Լըկրան (ֆրանսերէն՝ Michel Legrand, ծն.՝ 24 Փետրուար 1932, Փարիզ), ֆրանսահայ երգահան, երաժիշտ եւ դաշնակահար:

Միշէլ Լէօկրան

Կենսագրութիւն

Միշէլ Լըկրան ծնած է 1932-ին, Փարիզ։ Կոտորածներուն ընթացքին իր մեծ հայրը միայն ողջ կը մնայ ու կը փոխադրուի Ֆրանսա. այդտեղ կը ծնի իր մայրը, ապա հայութիւնը կը փոխանցուի իրեն եւ իր զաւակներուն։

Շատ կանուխէն բացայայտուած են անոր երաժշտական ունակութիւնները։ Երեք տարեկանին, երբ իր ծնողները ամուսնալուծուած են, եւ ան ժամերով առանձին մնացած իր մեծ հօր տունը գտնուող հին դաշնակ մը հետ։

Անոր վրայ մեծ ազդեցութիւն կը ձգէ մօրեղբայրը՝ ֆրանսական ճազի պատմութեան մէջ անուն հանած հայ տաղանդաւոր երաժիշտ՝ Ժաք Հելեանը: Փոքրիկ Միշէլը գրաւած է նաեւ ֆրանսացի հռչակաւոր շանսոնիէ եւ շարժանկարի դերասան Մորիս Շըվալիէի ուշադրութիւնը, որ տղուն փայլուն ապագայ գուշակած է։

Միշէլ Լըկրան Փարիզի երաժշտանոց ընդունուած է 11 տարեկանին (1943 -ին) եւ աւարտած՝ 20 տարեկանին (1952-ին)։ Անոր ուսուցիչներէն եղած է ֆրանսացի նշանաւոր դաշնակահարուհի Նատիա Պուլանժէն։ Տակաւին ուսումնառութեան տարիներէն գրած է երգեր, սոնաթներ, քանթաթներ, այլ սեռի ստեղծագործութիւններ՝ դրսեւորուելով ե՛ւ իբրեւ երաժշտահան, ե՛ւ դաշնակահար։

Ան իր առաջին ձայնասկաւառակը հրապարակ կ՛իջեցնէ 22 տարեկանին, եւ անիկա կը հանդիսանայ ամէնէն աւելի ծախուած ձայնասկաւառակներէն մին։

Ասպարէզ

Մինչեւ 1960-ականներու ֆրանսական շարժանկարի Նոր ալիքի ի յայտ գալը՝ Լըկրան շարժանկարային ասպարէզին մէջ աշխատելու քանի մը ապարդիւն փորձ կը կատարէ, սակայն ի վերջոյ, անոր մուտքը՝ այդ ասպարէզ, հնարաւոր կը դարձռնայ, շնորհիւ՝ նորագոյն բեմադրիչներուն եւ Փարիզի շարժանկարային ասպարէզին մէջ կատարուած փոփոխութիւններուն:

Այնուհետեւ նուագակցած է կարգ մը երգիչներու (ինչպէս՝ Անրի Սալվատորէ, Քաթրին Սովաժ, Ժաքլին Ֆրանսուա)։ Անոր գրած երգերը կատարած են Լայզա Մինելին, ինչպէս նաեւ իր քոյրը՝ Քրիսթին Լըկրանը, հետագային նաեւ կինը՝ Քաթերինա Վալենթէն եւ աղջիկը՝ Քրիսթինը։

Ան գոր­ծակ­ցած է բազ­մա­թիւ ներ­կայ թէ անց­եա­լի ար­ուես­տա­գէտ­նե­րու հետ, որոնց կար­գին՝ Մօ­րիս Շը­վալիէ, Մայլզ Տէյ­վիս, Ռէյ Չարլզ, Քի­րի Թէ Քա­նաուա, Ճոնի Մա­թիս, Նիլ Տայ­մընտ, Սա­րահ Վոյն, Արեթա Ֆրենք­լին, Սթան Կէց, Ճէյմս Կալ­ուէյ, Ար­թու­րօ Սան­տո­վալ, Պարպ­րա Սթրէյ­սընտ եւայլն: Իսկ իր գոր­ծե­րը նուա­գած ու եր­գած են Հէն­րի Ման­սի­նի, Ֆրանք Սինաթրա, Նինա Սի­մոն, Ռոզ­մէ­րի Քլու­նի, եւ ուրշներ:

Լըկրան 250 շարժապատկերներու երաժշտութեանց հեղինակ է, գրած է 800 երաշժտութիւն: Ան ընդհանրապէս պատրաստուած է արժապատկերի համար գոր­ծեր. տա­րի­ներ շա­րու­նակ կա­տա­րած է իր ներդ­րու­մը այս բնա­գա­ւա­ռէն ներս: Անոր կը պատ­կա­նին հան­րա­ծա­նօթ »The Thomas Crown Affair«, »Lady sings the blues«, »Les parapluies de Cherbourg« (The Umbrellas of Cherbourg) ժա­պա­ւէն­նե­րուն երաժշ­տու­թիւն­նե­րը: Լըկ­րան աւե­լի քան եր­կու հա­րիւր ժա­պա­ւէն­նե­րու երաժշ­տու­թիւնը յօ­րի­նած է:

80ամեայ յոբելեանը

Լըկրան Հայաստան կը հրաւիրուի՝ 2012 թուականի Հոկտեմբեր 20-ին, Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիք նուագախումբին կողմէ, անոր 80ամեայ յոբելեանը նշելու եւ Երեւանեան 6-րդ միջազգային երաժշտական փառատօնը փակելու նպատակով:

Հայաստան կատարած այցի ընթացքին կ՛ունենայ հետեւեալ արտայայտութիւնը.

Կ՛ուզեմ սեղմել բոլոր հայերուն ձեռքերը, որոնց հետ կապուած ենք անքակտելի կապերով։ Հայաստան այնպիսի երկիր է, որ տարբեր տեսակի ճնշումի ենթարկուած է, տարբեր տեսակի ողբերգութիւններ ապրած է, սակայն ուրախալի է, որ հիմա վերածնած է: - Միշէլ Լըկրան

Պարգեւներ

Լըկրան արժանացած է երեք «Օսքար»ներու, հինգ «Grammy»ներու, «Պատուոյ լեկէոն» շքանշանի, «Ոսկէ արծիւ» մրցանակի 2002, Պատուոյ շքանշանի (2009). ան պարգեւատրուած է, նաեւ, Հայաստանի նախագահին կողմէ (2012)։

Միշէլ յաճախ նշած է, որ իրեն համար մրցանակներուն շատ ըլլալը կարեւորութիւն չունի եւ շատ կը փափաքի նուէր ստանալ Մարտիրոս Սարեանի կտաւներէն մէկը:

Կարեւորը՝ մարդու ներքին աշխարհն է ու սիրտը, կարեւորը՝ քու սեփական գործիդ մէջ միշտ յառաջընթաց արձանագրելն է: Պէտք չէ մոռնալ նաեւ այն հանգամանքը, որ անհրաժեշտ է աշխատիլ սիրով: - Միշէլ Լըկրան

Արտաքին յղումներ

• Էջ մը հայ երաժշտութենէն-Միշել Լը Կրան:
• Michel Legrand-biography:(անգլերէն)
• Michel Legrand:(անգլերէն)