Շաքարախտի Դէմ Պայքարի Համաշխարհային Օր
Շաքարախտի դէմ պայքարի համաշխարհային օրն (անգլերէն՝ World Diabetes Day), Նոյեմբեր 14-ը շաքարախտի դէմ պայքարի համաշխարհային օրն է: 1991-էն ի վեր, Շաքարախտի միջազգային դաշինքի (International Diabetes Federation, IDF) եւ Առողջապահութեան համաշխարհային կազմակերպութեան (World Health Organization) նախաձեռնութեամբ, Նոյեմբեր 14-ը կը նշուի որպէս շաքարախտի դէմ պայքարի համաշխարհային օր[1][2][3] :
Պատմութիւն Խմբագրել
Շաքարախտի դէմ պայքարի օրը ՄԱԿ-ի հովանիին ներքոյ կը նշուի 2007-ի Նոյեմբեր 14-էն՝ ի պատիւ Քանատացի գիտնական Ֆրետերիք Պանթինկ, որ ծնած էր 1891-ի միեւնոյն օրը[4]:
Քանատացի գիտնական Ֆրետերիք Պանթինկ (Frederick Banting), որ գործընկերոջ՝ Չարլզ Պեսթին (Charles Best) հետ միասին, մեծ դեր ունեցած է այժմ շաքարախտով հիւանդներու առողջութեան պահպանման միակ միջոցը հանդիսացող էնսիւլինի հայտնաբերման գործին մէջ։ 1922-ին Պանթինկ, էնսիւլինի ներարկման շնորհիւ, ծանր շաքարախտով տառապող 14-ամեայ տղու մը կեանքը փրկած էր:
Այս դեղամիջոցը արտօնագրելու եւ անոր շնորհիւ աներեւակայելի հարստութիւն կուտակելու փոխարէն՝ Պանթինի իր իրաւունքները կը փոխանցէ Թորոնթոյի համալսարանին: Յետագային էնսիւլինի արտադրութեան իրաւունքները անցած են Բժշկական հետազօտութիւններու քանատական խորհրդին: 1922-ի վերջը, դեղամիջոցը կը յայտնուի շուկայի վրայ:
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ «Այսօր շաքարախտի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է»
- ↑ «Previous campaigns»։ World Diabetes Day։ International Diabetes Federation։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2010-07-23-ին։ արտագրուած է՝ 2010-11-04(անգլերէն)
- ↑ World Health Organization. Promoting health through the life-course: World Diabetes Day 2016.(անգլերէն)
- ↑ «Շաքարախտի դեմ պայքարի համաշխարհային օր»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-09-05-ին։ արտագրուած է՝ 2017-07-27