Ռատիոյի օր, կապի եւ ռատիոարուեստագիտական ոլորտի մասնագիտական տօնական օր, որ կընշուէր 7 Մայիս 1945-ին ԽՍՀՄ-ի մէջ, իսկ այժմ հետխորհրդային շարք մը երկիրներու մէջ, նաեւ Հայաստանի[1]։

Ռատիոյի ստեղծման պատմութենէն Խմբագրել

Ռատիոազդանշանները առաջին անգամ հաղորդուած են 1895-ին՝ 1,5 քմ հեռաւորութեան վրայ։ Հաղորդումը իրականացուցած է իտալացի գիւտարար Կուլելմօ Մարքոնին։ Այդ նոյն թուականի 7 Մայիսին ռուս գիւտարար Ալեքսանդր Պոպովը Սենթ Փեթերպուրկի մէջ ցուցադրած է իր հնարած ռատիօընդունիչը՝ ռատիոհաղորդագրութիւն ուղարկած է ռուսական նաւատորմէն Կռոնշտադ։ 1901-ին՝ Մարքոնին Ատլանտեան ովկիանոսի վրայով հաղորդագրութիւն ուղարկեց Կոռնուելէն (Անգլիա) Նիւֆաունտլենտ (Քանատա)։ 1920-ին ամերիկեան ռատիոկայան մը առաջինը սկսած է կանոնաւոր ռատիոհաղորդումները, իսկ 1950-ականներուն գործածութեան մէջ յայտնուած են առաջին դիւրակիր ռատիոընդունիչները[2]։

Տօնակատարութեան աւանդոյթը ԽՍՀՄ-ի մէջ Խմբագրել

Առաջին անգամ ռատիոյի օրը տօնական նշուած է ԽՍՀՄ-ի մէջ 1925-ին, իսկ 1945-էն այն կը նշուի ամէն տարի։ Տօնակատարութեան օր ընտրուած է Ալեքսանդր Պոպովի առաջին ռատիոհաղորդագրութիւն ուղարկելու օրը՝ 7 Մայիսը։

Ռատիոյի միջազգային օր Խմբագրել

30 Սեպտեմբեր 2010-ին Սպանիան Էսպանիոլա տէ լա ռատիոյ ակադեմիայի (սպ.՝ Academia Española de la Radio) հարցումէն յետոյ[3] ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի կատարողական կոմիտէին առաջարկած է ընդունիլ «ռատիոյի միջազգային օր»։ 29 Սեպտեմբեր 2011-ին ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի կատարողական կոմիտէն առաջարկած է ՄԱԿ-ին ընդունել «ռատիոյի միջազգային օր»-ը[4]։ Միջազգային ռատիոյի օրուայ համար ընտրուած է 13 Փետրուարը՝ ՄԱԿ-ի ռատիոյի մեկնարկելու օրը[5]։

Տօնակատարութիւնը Մալեզիոյ մէջ Խմբագրել

Մալեզիոյ մէջ ռատիոյի օրը կը տօնեն սկսած 2009-էն ամէն տարուայ 9 Սեպտեմբերին։ Որոշումը կայացած է Մալեզիոյ ռատիօն (անգլ.՝ Commercial Radio Malaysia (CRM))։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. Մայիսի 7-ը Ռադիոյի օրն է
  2. «Դպրոցական Մեծ Հանրագիտարան, Գիրք I»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2019-11-05-ին։ արտագրուած է՝ 2019-10-28 
  3. Էսպանիոլա դե լա ռադիո ակադեմիայի կայքը (սպան․)
  4. Proclamation of a world radio day (անգլերէն)
  5. День радио пройдёт 13 февраля. (ռուս.)