Սկովտիական Ուիսքի
Սկովտիական ուիսքի (անգլերէն՝ Scotch whisky), կը համարուի Սկովտիացիներու ազգային խմիչքը, որ թարգմանաբար կը նշանակէ կեանքի ջուր։ Ժամանակակից ուիսքի բառը կը ծագի Սկովտիաներէն uisge beatha կամ usquebaugh-էն, որ թարգմանաբար կը նշանակէ «կեանքի ջուր»։
Պատմութիւն Խմբագրել
Դեռեւս հին կելտերը հացահատիկային մշակաբոյսերէն կը ստանային պրագա խմիչքը ու այդ «հրէ հեղուկն» կը կոչէին կեանքի ջուր։ Դարերու ընթացքի Սկովտիային մէջ թորման արվեստը կատարելագործեց, եւ կեանքի ջուրն աստիճանաբար դարձաւ Սկովտիական ուիսքի՝ խմիչք, որուն կ'արտադրէ միայն Սկովտիային մէջ, սակայն կը պատկանի ողջ աշխարհին։ Սկզբնական շրջանին սարքաւորումները շատ պարզունակ էին ու ստացող խմիչքը բաւական թունդ էր եւ անգամ վնասակար էր առողջութեանը։ Դարերու ընթացքին թորման արուեստագիտութիւնը կատարելագործեց եւ 16-17-րդ դարերուն այն դարձաւ կատարեալ խմիչք։
Պատրաստման արուեստագիտութիւնը Խմբագրել
Սկզբնապէս Սկովտիայի մէջ կ'արտադրէին ուիսքի, որպէս հումք օգտագործելով գարին։ Պատրաստման արուեստագիտութիւնը այսպիսին է՝ հաւաքուած ածիկը կը չորնայ ծուխի օգնութեամբ (որու համար կը վերցնեն ճահիճի տորֆ), քաղցրահիւթի ստացման համար կը խառնուի ջուրի հետ, կը խմորուի եւ կը թորուի։ Ստացած սպիրտը կը պահուի տակառներուն մէջ։ Ուիսքիի համի վրայ կ'ազդեն տորֆի բաղադրութիւնը, ջուրը, նախկին տակառին մէջ պահուած խմիչքը, ինչպէս նաեւ ուիսքիի պատրաստման վայրը (օրինակ ծովափին կամ ճահիճի մօտ)։ Տակառները կը պահպանուին ոչ հերմետիկանօրէն։ Միայն ուիսքիի տակառին մէջ պահուած ըլլալու տարիները կը նշուին անոր հնեցման մէջ։ Ուիսքին չի «ծերանար» լեցուած ըլլալով ապակիայ տարայի մէջ։
Դասակարգ Խմբագրել
Ուիսքի Սկովտիական ասոցիացիան կը բաժանէ ուիսքին հետեւեալ կատեգորիաներու.
- Standard blend
- Delux blend
- Premium blend
- Semi-Premium blend
- Malt
- Grain
Առաւել յայտնի ապրանքանիշները Խմբագրել
Այժմ Սկովտիայի տարածքին մէջ գոյութիւն ունին ուիսքիի արտադրման 100-էն աւելի գործարաններ, որոնք կ'արտադրեն 2000-էն աւելի ուիսքիի ապրանքանիշներ։
Standart blend Խմբագրել
- Johnnie Walker Red Label
- Long John
- Teacher’s Highland Cream
- Clan Campbell
- Seagram’s 100 Pipers
- Hankey Bannister
- Hankey Bannister 12 YO
- John Barr
- Whyte & Mackay Special Reserve
- Bell’s Extra Special
- Black & White
- John_Dewar_%26_Sons|Dewar’s White Label
- Haig
- White Horse
- Scottish Leader
- Attorney Marco
- Highland Cup
Semi-Premium Խմբագրել
MacLeod’s Isle of Skye 8 YO
Premium blend Խմբագրել
- Ballantine’s Finest
- Cutty Sark
- Famous Grouse
- J&B Rare
- Hankey Bannister 15 YO
- Hankey Bannister 21 YO
- John Player Special Rare
Deluxe Խմբագրել
- Ballantine’s Gold Seal
- Cutty Sark 12 YO
- Cutty Sark 18 YO
- Cutty Sark Discovery
- Famous Grouse|Famous Grouse 15 YO
- Famous Grouse|Famous Grouse 21 YO
- Famous Grouse|Famous Grouse Old Reserve
- Whyte & Mackay 12 YO
- J&B Jet
- J&B Reserve
- J&B Ultima
Ըմպելու եղանակը Խմբագրել
Ուիսքին ըմպում են սառոյցով, սոտայաջուրով, ձայնականով եւ այլն։