«Ռոալտ Ամունտսըն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Ռոալտ Ամունտսըն''' ({{Լեզու no|Roald Engelbregt Gravning Amundsen}}, [[16 Յուլիս]] [[1872 թուական|1872]], Պորկէ, [[Նորվեկիա]] - [[18 Յունիս]] [[1928 թուական|1928]], [[Պարենցի Ծով]] Barents Sea Հիւսիսային Սառուցեալ Ովկիանոս Arctic Ocean ), Նորվեկիացի ճանապարհորդ, հետախոյզ, ըստ Ռ. Հանթֆորտի՝ «Բեւեռային երկրներու Նափոլէոն»<ref>Huntford R. The Last Place on Earth. Scott and Amundsen's Race to the South Pole. — N. Y.: The Modern Library, 1999</ref>, բեւեռային հետազոտութիւններու ամէնանշանաւոր դէմքերէն մեկը<ref name="Britannica">[http://www.britannica.com/biography/Roald-Amundsen Encyclopedia Britannica]</ref>։ Առաջին ճանապարհորդն է, որ կատարած է ծովային անցում հիւսիս-արեւմտեան անցումով ([[Քանատա]]կան Արշիպելի Archibelle նեղուցներով), իսկ աւելի ուշ հիւսիս-արեւելեան ճանապարհով (ընդհուպ [[Սիպիրիա|Սիպիրիոյ]] ափերը)՝ առաջին անգամ փակելով Բեւեռային շրջանի շուրջերկրեայ տարածութիւնը։ [[Հիւսիսային Սառուցեալ Ովկիանոս]] (Arctic Ocean) ճանապարհորդութեանց համար օդանաւային ջրասաւառնակները եւ ղեկավարելի օդապարիկները ({{Լեզու fr|Dirigeable}}, {{Լեզու en|Airships}}), օգտագործման առաջիններէն էր։ 1903-ին ան կը կազմակերպէ իր առաջին արշաւախումբը, որ բաղկացած էր 7 անդամներէն։ Գիտարշաւը կը տեւէ 3 տարի 1906-ին ճանապարհորդները գիտական հարուստ պաշարով կը վերադառնան։ Այնուհետեւ 1910-ին Ամունտսըն կ՛ուղեւորուի Հիւսիսային բեւեռ, բայց այնտեղ իրմէ առաջ արդէն եղած էր [[Ամերիկա (արեւմտահայերէն)|Ամերիկա]]ցի Ռոպերթ Փիրը (Robert Pear)։

Ամունտսըն «Ֆրամ» նաւով ճանապարհորդեց դէպի Հարաւային Բեւեռ (Antarctic) «Անթարքթիք», 1911-ի [[Դեկտեմբեր 14]]-ին առաջին մարդն էր, որ հասաւ Հարաւային Բեւեռ, Օսքար Վիսթինկի հետ եղած է երկրի երկու աշխարհագրական բեւեռներուն վրայ։ 1926-ին «Նորվեկիա» օդապարիկով Սփիտսպերկեն կղզիով առաջինը Հիւսիսային բեւեռի վրայով անցաւ մինչեւ [[Ալասքա]]՝ ուսումնասիրելով Հիւսիսային Սառուցեալ Ովկիանոսի (Arctic) օդային ուղիները։ 1928-ին Հիւսիսային Սառուցեալ Ովկիանոսի աղէտին կ՝ նթարկուի Ումպերթօ Նոփիլէի «[[Իտալիա (արեւմտահայերէն)|Իտալիա]]» օդապարիկները։ Օգնութեան շտապողներու մեջ էր նաեւ Ամունտսընը, ան օդանաւով կը թռչի սակայն առանց ուղեկցորդի եւ այդպէս ալ չի վերադառնար։

{{Ծնթ․ցանկ}}