'''ԱԲԵՂԵԱՆԱբեղեան ԱՐՏԱՇԷՍԱրտաշէս''', տոքթ, փիլիսոփայութեան։ հայերէնի դասախոս [[Պերլին|Պերլինի]] համալսարանի կին Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանին։ Գրագէտ Ծն. [[1 Յունուար|1 Յունուարի]] [[1878]] [[Աստապատ]] (տե՚ս)։ Տարրական կրթութիւնը ստացած հայրենի գիւղին ծխական (մինչեւ [[1887]]) եւ ապա ([[1887]]-[[1890]]) [[Շուշիի թեմական դպրոց|Շուշիի Թեմական Դպրոցին]] մէջ, իսկ միջնակարգ եւ բարձր ուսումը՝ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիսի]] [[Ներսիսեան Դպրոց (Թիֆլիս)|Ներսիսեան Դպրոցին]] ([[1890]]-[[1895]]) եւ Էջմիածնի Գէորգեան Ճեմարանին ([[1895]]-[[1899]]) մէջ։ [[1899]]-[[1900]] ուսուցիչ Շուշիի [[Թեմական դպրոց|Թեմական Դպրոցին]]։ [[1900]]-[[1904]] բարձրագոյն ուսմանց հետեւած [[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|Գերմանիա]] (Մարպուրկ, [[Լայպցիգ (քաղաք)|Լայպցիկ]], Պերլին)։ [[1904]] Դեկտ. աւարտած Մարպուրկի Համալսարանը, Տոքթ. փիլ. տիտզոսով։ [[1905]] Յունուարէն մինչեւ Օգոստ. աշխատած Ս. Բեդերսպուրկ, բրոֆ. Ն. Մառի քով։ [[1905]]-[[1919]] ուսուցիչ, [[1919]]-[[1915]] նաեւ փոխ տեսուչ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիսի]] [[Ներսիսեան Դպրոց (Թիֆլիս)|Ներսիսեան Դպրոցին]]։ Պաշտօնավարած Թիֆլիսի Յովնանեան օրիորդաց վարժարանին մէջ եւս (որպէս ուսուցիչ կամ հոգաբարձութեան փոխ-նախագահ)։ Անդամակցած կովկասահայ շարք մը հանրային կազմակերպութեանց եւ ընկերութեանց վարչական մարմիններուն։ Խմբագրութեան անդամ Նոր Դպրոց մանկավարժական ամսագրին ([[1908]]-[[1913]]), [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]]։ Աշխատակից տեղւոյն Յառաջ եւ յաջորդող թերթերուն ([[1905]]-[[1909]]), [[Հորիզոն|Հորիզոնի]] ([[1909]]-[[1918]]) եւ հայ մամուլի այլ օրկաններու։ [[1919]]-[[1920]] [[Երեւան]], [[Հայաստան|Հայաստանի]] Խորհրդարանին անդամ։ Աշխատակցած տեղւոյն Յառաջի։ [[1921]]-[[1922]] Կ. [[Պոլիս]], ուսուցիչ Էսայան Վարժարանին։ Աշխատակցած ճակատամարտի եւ յաջորդող թերթերու։ [[1922|1922-էն]] ասդին բնակութիւն հաստատած է [[Պերլին]]։
Ի հետեւումն իր մէկ հիմնաորեալ գրութեան յանուն Բրուսիոյ կրթական նախարարին՝ վերջինս [[1926]] թ. կրամանագրեց հայերէնին ուսուցումը առնել [[Պերլին|Պերլինի]] համալսարանին կից Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանի (վերակազմուած՝Արտասահմանագիտական Ճեմարան անունով) ծըրագրին մէջ, տոքթ. Աբեղեանը նշանակելով դասախոս։ Ի հետեւումն վերջնոյն մէկ ուրիշ դիմումին յանուն [[Պերլին|Պերլինի]] քաշաքաեին վարչութեան՝ տեղւոյն նորաբաց փոքրիկ փողոցնիրէն մէկուն [[1928]] Թ. տրուեցաւ Հակական Փողոց (Armenische Strasse). Ա. անդամ է Գերմանիոյ Գրողներու Միութեան եւ փոխ-նախագահ Հայեւգերման Միութեան։ Կ՚աշխատաեցի գերման մամուլի, ինչպէս նաեւ արտասահմանի հայ թերթերու եւ հանդէսներու -Հայրենի (օրաթերթ եւ ամսագիր Պոսթոն), Յուսաբեր ([[Գահիրէ]]), Յառաջ ([[Ֆրանսա|Բարիզ]]), Վէմ հանդէս (Բարիզ) եւ այլն։ Ստորագրած է բածզմաթիւ յօթուածներ եւ ուսումնասիրութիւններ՝ նուիրուած հայ կեանքին եւ մշակոյթին։
(Աբեղեանի հեղինակութիւնները տեսնել գործոյս յաւելուածին մէջ)։ Հասցէն է՝ Dr. A. Abeghian Dahlmann str. 12. Berlin-Charlottenburg.
== Աղբիւրներ ==
Հայ Հանրագիտակ, Մկրտիչ Վարդապետ Պոտուրեան, 1913, Պուքրէշ, Ա. հատոր, էջ 15։
