«Արտաշէս Աբեղեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Աբեղեան Արտաշէս''' ([[1 Յունուար]], [[1878 թուական|1878]], [[Աստապատ]]-[[1955 թուական|1955]], [[Միւնիխ]]), դոկտ. [[Փիլիսոփայութիւն|փիլիսոփայութեան]]։ [[Հայերէն|Հայերէնի]]ի դասախօս [[Պերլին|Պերլինի]]ի համալսարանի կին Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանին։

Ծնած է [[1 Յունուար]] [[1878 թուական|1878]] [[Աստապատ]] (տե՛ս)։ Տարրական կրթութիւնը ստացած հայրենի գիւղին ծխական (մինչեւ [[1887]]) եւ ապա ([[1887]]-[[1890]]) [[Շուշիի թեմական դպրոց|Շուշիի Թեմական Դպրոցին]] մէջ, իսկ միջնակարգ եւ բարձր ուսումը՝ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիսի]] [[Ներսիսեան Դպրոց (Թիֆլիս)|Ներսիսեան Դպրոցին]] ([[1890]]-[[1895]]) եւ Էջմիածնի Գէորգեան Ճեմարանին ([[1895]]-[[1899]]) մէջ։ [[1899]]-[[1900]] ուսուցիչ Շուշիի [[Թեմական դպրոց|Թեմական Դպրոցին]]։

[[1900]]-[[1904]] բարձրագոյն ուսմանց հետեւած [[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|Գերմանիա]] (Մարպուրկ, [[Լայպցիգ (քաղաք)|Լայպցիկ]], Պերլին)։ [[1904]] Դեկտ. աւարտած Մարպուրկի Համալսարանը, Տոքթ. փիլ. տիտզոսով։ [[1905]] Յունուարէն մինչեւ Օգոստ. աշխատած Ս. Բեդերսպուրկ, բրոֆ. Ն. Մառի քով։ [[1905]]-[[1919]] ուսուցիչ, [[1919]]-[[1915]] նաեւ փոխ տեսուչ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիսի]] [[Ներսիսեան Դպրոց (Թիֆլիս)|Ներսիսեան Դպրոցին]]։ Պաշտօնավարած Թիֆլիսի Յովնանեան օրիորդաց վարժարանին մէջ եւս (որպէս ուսուցիչ կամ հոգաբարձութեան փոխ-նախագահ)։ Անդամակցած կովկասահայ շարք մը հանրային կազմակերպութեանց եւ ընկերութեանց վարչական մարմիններուն։ Խմբագրութեան անդամ Նոր Դպրոց մանկավարժական ամսագրին ([[1908]]-[[1913]]), [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]]։ Աշխատակից տեղւոյն Յառաջ եւ յաջորդող թերթերուն ([[1905]]-[[1909]]), [[Հորիզոն|Հորիզոնի]]ի ([[1909]]-[[1918]]) եւ հայ մամուլի այլ օրկաններու։

[[1919]]-[[1920]] [[Երեւան]], [[Հայաստան|Հայաստանի]]ի Խորհրդարանին անդամ։ Աշխատակցած տեղւոյն Յառաջի։ [[1921]]-[[1922]] Կ. [[Պոլիս]], ուսուցիչ Էսայան Վարժարանին։ Աշխատակցած ճակատամարտի եւ յաջորդող թերթերու։ [[1922|1922-էն]] ասդին բնակութիւն հաստատած է [[Պերլին]]։

Ի հետեւումն իր մէկ հիմնաորեալ գրութեան յանուն Բրուսիոյ կրթական նախարարին՝ վերջինս [[1926]] թ. կրամանագրեց հայերէնին ուսուցումը առնել [[Պերլին|Պերլինի]]ի համալսարանին կից Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանի (վերակազմուած՝Արտասահմանագիտական Ճեմարան անունով) ծըրագրին մէջ, տոքթ. Աբեղեանը նշանակելով դասախոս։ Ի հետեւումն վերջնոյն մէկ ուրիշ դիմումին յանուն [[Պերլին|Պերլինի]]ի քաշաքաեին վարչութեան՝ տեղւոյն նորաբաց փոքրիկ փողոցնիրէն մէկուն [[1928]] Թ. տրուեցաւ Հակական Փողոց (Armenische Strasse). Ա. անդամ է Գերմանիոյ Գրողներու Միութեան եւ փոխ-նախագահ Հայեւգերման Միութեան։ Կ՚աշխատաեցի գերման մամուլի, ինչպէս նաեւ արտասահմանի հայ թերթերու եւ հանդէսներու -Հայրենի (օրաթերթ եւ ամսագիր Պոսթոն), Յուսաբեր ([[Գահիրէ]]), Յառաջ ([[Ֆրանսա|Բարիզ]]), Վէմ հանդէս ([[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|Փարիզ]]) եւ այլն։ Ստորագրած է բածզմաթիւ յօդուածներ եւ ուսումնասիրութիւններ՝ նուիրուած հայ կեանքին եւ մշակոյթին։