«Ուղեղ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ Werldwayd տեղափոխեց էջը «Ուղեղ (արեւմտահայերէն)»-էն «Ուղեղ» |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Անաղբիւր}}
[[Պատկեր:Brain 090407.jpg|մինի|Ուղեղ]]
[[Պատկեր:Central nervous system.svg|մինի|200px| '''1.''' '''Ուղեղ'''''' 2. '''[[ԿՆՀ]] '''3.''' [[Ողնուղեղ]]]]
'''Ուղեղ''' ([[լատիներէն]]՝ cerebrum, հին [[յունարէն]]՝ ἐγκέφαλος), [[կեդրոնական նիարդային համակարգ]]ի օրկան։ Տեղադրուած է գանկի խոռոչին մէջ, անոր զանգուածը կը տատանի 1300-1400 կ․ [[Սահմանում (արեւմտահայերէն)|սահմաններուն]] մէջ։ Յատուկ պարագաներուն այն կրնայ ունենալ 1100-2000 կ․ զանգուած։ Ուղեղին կապուած են 12 զոյգ գանկուղեղային նիարդեր, որոնցմէ է ներքին օրկաններու աշխատանքը կարգաւորող թափառող նիարդը։ Մարդու գլխուղեղը՝ սաղմնային շրջանին ու կեանքին մէջ, առաջին տարիներուն ուժգնօրէն կ՛աճի եւ 20 տարեկան հասակին կը հասնի իր վերջնական մեծութեան։ Ուղեղին մէջ ջղա[[Բջիջներ (արեւմտահայերէն)|բջիջներու]] մարմինները կ՛առաջացնեն գորշ [[Նիւթական կետ|նիւթ]], որ կը գտնուի՝ ինչպէս գլխուղեղի մակերեսին, ձեւաւորելով կեղեւ, այնպէս ալ գլխուղեղի ներսը՝ սպիտակ նիւթի մէջ, կորիզներու ձեւով։ Սպիտակ նիւթը կազմուած է ջղաբջիջներու երկար ելուստներէն։ Գլխուղեղը կազմուած է հետեւեալ բաժիններէն՝ երկարաւուն ուղեղ, կամուրջ, միջին ուղեղ, միջանկեալ ուղեղ, ուղեղիկ եւ [[մեծ կիսագունդեր]] (ծայրային ուղեղ)։ Երկարաւուն ուղեղը, կամուրջը, միջին եւ միջանկեալ ուղեղը կազմում են ուղեղաբունը։
[[Կատեգորիա:Կեդրոնական նեարդային համակարգ]]
|