«Սայաթ Նովա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
→‎Արտաքին յղումներ: կատեգորիայի հեռացում
Չ →‎Կենսագրութիւն: clean up, replaced: [Իրան (արեւմտահայերէն) → [Իրան, [Թիֆլիս (արեւմտահայերէն) → [Թիֆլիս using AWB
Տող 33.
 
== Կենսագրութիւն ==
Ամենայն հաւանականութեամբ{{փաստ}} Սայեաթ-Նովայի նախնիները [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]] եկած են [[Կիլիկեան Հայաստան]]էն։ Սայեաթ-Նովայի ընտանիքը Թիֆլիսի քաղաքային արհեստաւորներու ընտանիք էր։ Սայեաթ-Նովայի մանկութիւնն ու պատանեկութիւնն անցած է Թիֆլիսի մէջ։ Սորված է գրել-կարդալ [[հայերէն]], [[վրացերէն]], գիտցեր է նաեւ [[Արաբերէնի Այբուբեն|արաբերէն այբուբենը]]։
 
12 տարեկանէն անոր տուեր են արհեստի, սորվեր է ջուլհակութիւն եւ կարճ ժամանակի մէջ այնքան հմտացեր է, որ կտաւը հինելու եւ գործելու նոր դազգահ պատրաստեր է։
Տող 39.
Երգն ու երաժշտութիւնը զինք հմայեր են դեռ մանուկ հասակէն։ Մինչեւ երեսուն տարեկանը Սայեաթ-Նովա կատարելագործուեր է աշուղական արուեստի մեջ, սորվեր է եղանակներ եւ պարզ ու խառն չափեր, յօրիներ է խաղեր՝ յարմարցնելով յատուկ մեղեդիներ եւ ատոնք կատարեր է ժողովրդական հաւաքոյթներու ատեն։
 
Հաւանաբար, երկար տարիներ շրջեր է [[Մերձաւոր Արեւելք]]ի մէջ, եղեր է [[Իրան (արեւմտահայերէն)|Պարսկաստան]], [[Հնդկաստան (արեւմտահայերէն)|Հնդկաստան]] եւ [[Օսմանեան Կայսրութիւն (արեւմտահայերէն)|Օսմանեան Կայսրութեանը]] ենթակայ երկիրներ, ուխտի գացեր է հայ աշուղներու հովանաւոր [[Մշոյ Սուրբ Կարապետի վանք]]ը՝ [[Տարօն]], մինչեւ որ համընդհանուր ճանաչում ձեռք բերեր է եւ մկրտուեր է Սայեաթ-Նովա՝ ''երգի որսորդ''։
 
[[1759 թուական]]ի կէսերուն աւարտուեր է Սայեաթ-Նովայի՝ իբրեւ բանաստեղծի ու երգահան-երաժիշտի կեանքը։ [[1759 թուական]]ին [[Հերակլ II (արեւմտահայերէն)|Հերակլ II]]-ի հարկադրանքով ան քահանայ ձեռնադրուեր է Տէր Ստեփանոս անունով եւ շատ չանցած ղրկուեր է [[Կասպից ծով (արեւմտահայերէն)|Կասպից ծովի]] հարաւային ափին գտնուող Էնզելի նաւահանգիստը։ Հոս երգիչն «ապաշխարեր» եւ արտագրեր է [[Գրիգոր Նարեկացի (արեւմտահայերէն)|Գրիգոր Նարեկացիի]] «<nowiki/>[[Մատեան ողբերգութեան]]<nowiki/>» ստեղծագործութիւնը։ Ստոյգ յայտնի չէ, թէ երբ վերադարձեր է հայրենիք։ [[1766 թուական]]ին ապրեր է Զաքաթալայէն Շամախի տանող առեւտրական ճանապարհի վրայ ինկած Կախի փոքրիկ աւանի մէջ, ուր արտագրեր է մէկ ուրիշ ձեռագիր՝ [[Մասունք Աստվածաշնչի (4270)|Աստուածաշունչի]] հատուածներէ բաղկացած ժողովածոյ մը։ [[1768 թուական]]ին մահացեր է կինը՝ Մարմարը, թողելով չորս անչափահաս զաւակ։ Յաջորդ տարուընէ Սայեաթ-Նովա-Տէր Ստեփանոս փոխադրուեր է վանք, ծառայեր է Թիֆլիսի մէջ հաստատուած [[Հաղպատ (արեւմտահայերէն)|Հաղպատի]] միաբանութեան առաջնորդարանի մէջ, իսկ [[1778 թուական]]էն, երբ վերաշինուեր է [[Հաղպատի վանական համալիր (արեւմտահայերէն)|Հաղպատի վանքը]], կարգուեր է Սուրբ Նշան վանքի լուսարար։ Հետագային միաբանութեան հետ նորէն վերադարձեր է Թիֆլիս։ 1795 թուականի Սեպտեմբերին, [[Աղա-Մահմետ Խան Ղազար]]ի արշաւանքի օրերուն, զոհուեր է եւ թաղուած է [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Թիֆլիս)|Սուրբ Գեւորգ եկեղեցւոյ]] բակը։