Ուիքիփետիա

«Ուինսթըն Չըրչիլ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ clean up, replaced: Հոկտեմբեր (արեւմտահայերէն) → Հոկտեմբեր (4) using AWB
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}▼
{{Արևելահայերեն| Ուինսթոն Չերչիլ}}
'''Սըր Ուինսթըն Չըրչիլ''' ({{lang-en||Sir Winston Leonard Spencer Churchill}}, [[30 Նոյեմբեր]], [[1874 թուական|1874]], Պլենհելմի ամրոց - [[24 Յունուար]] [[1965 թուական|1965]], Հայտ Փարք Կեյթ), Միացեալ Թագաւորութեան վարչապետ [[1940]]-[[1945]] եւ [[1951]]-[[1955]] թուականներուն, Բրիտանական ակադեմիոյ պատուաւոր անդամ, գրականութենէն [[Նոպէլեան մրցանակ]]ի դափնեկիր։▼
▲{{Տեղեկաքարտ Անձ
| անուն ազգանուն = Ուինսթըն Չըրչիլ
| բնօրինակ անուն = Sir Winston Leonard Spencer Churchill
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր = Churchill_portrait_NYP_45063.jpg
| չափ =
| նկարագրութիւն =
| տիտղոս = [[Մեծ Բրիտանիոյ վարչապետներու ցանկ|Մեծ Բրիտանիոյ 61-րդ եւ 63-րդ վարչապետ]]<br />1940—1945 և 1951—1955 թուականներուն
| դրոշ =
| ծնած է = [[30 Նոյեմբեր]] [[1874 թուական|1874]]
| ծննդավայր = Վուդսթոք, Օքսֆորդշիր
| վախճանած է = [[24 Յունուար]] [[1965 թուական|1965]]
| վախճանի վայրը = [[Լոնտոն (արեւմտահայերէն)|Լոնտոն]]
| քաղաքացիութիւն =
| հպատակութիւն =
| ազգութիւն = միացեալ թագաւորութիւն
| ալմա մատեր = Հերոու դպրոց, Սանդհարսթի Թագաւորական ռազմական ակադեմիա եւ Թագաւորական ռազմական ուսումնարան
| կրօնք = [[քրիստոնիա (արեւմտահայերէն)|քրիստոնիա]]
| ազդուած է =
| ազդած է =
| գրքեր =
| աշխատանք =
| կարողութիւն =
| մասնագիտութիւն =՝ քաղաքական գործիչ եւ պատմաբան
| ամուսին = [[Կլեմենտին Չըրչիլ]]
| ծնողներ = [[Ռենդոլֆ Հենրի Սպենսեր Չըրչիլ]] եւ [[Ջենի Չըրչիլ]]
| երեխաներ = Ռենդոլֆ Չըրչիլ, [[Դիանա Չըրչիլ]], [[Սարա Չերշչել]], [[Մերի Սոումս]] եւ [[Մերիգոլդ Ֆրենսիս Չըրչիլ]]
| պարգեւներ եւ մրցանակներ =
[[Նոպէլեան մրցանակ (արեւմտահայերէն)|Նոպէլեան մրցանակ]]
գրականութենէն (1953)
| կայքէջք =
| ստորագրութիւն = Winston Churchill signature.svg
}}
▲'''Սըր Ուինսթըն Չըրչիլ''' ({{lang-en||Sir Winston Leonard Spencer Churchill}}, [[30 Նոյեմբեր]], [[1874 թուական|1874]], Պլենհելմի ամրոց - [[24 Յունուար]] [[1965 թուական|1965]], Հայտ Փարք Կեյթ), Միացեալ Թագաւորութեան վարչապետ [[1940]]-[[1945]] եւ [[1951]]-[[1955]] թուականներուն, Բրիտանական ակադեմիոյ պատուաւոր անդամ, գրականութենէն [[Նոպէլեան մրցանակ]]ի դափնեկիր։
 
== Պատմութիւն ==
[[Պատկեր:Blenheim main entrance.jpg|մինի|ձախից|Պլենհեյմ պալատը՝ Չըրչիլներիու ընտանիքի տունը։]]
[[Պատկեր:Jennie Jerome, Lady Randolph Churchill.jpg|մինի|ձախից|Ճենի Ճերոմը, (Լեյտի Րենտոլֆ Չըրչիլ), Ուինսթըն Չըրչիլի մայրը։]]
Ուինսթըն Չըրչիլը ծնած է Մարլպորօ հերցոկներու Պլենհեյմ պալատին մէջ։ Անոր հայրը՝ լորտ Ռենտոլֆ Սփենսեր Չըրչիլը, ճանաչուած քաղաքական գործիչ էր, ան փարլամենթի Համայնքներու պալատի պատգամաւոր էր։ Ինչպէս եւ հետագային՝ Ուինսթընը, անոր հայրը նոյնպէս Պահպանողական կուսակցութեան անդամ էր։
 
Ուիսթընի մայրը՝ Ճենի Ճերոմը (անգլերէն՝ Jennie Jerome), [[Միացեալ ՆահանգներԱՄՆ|ամերիկեան]] հարուստ ձեռնարկատիրոջ դուստր էր։ Ինչպէս ընդունուած է շատ արիստոկրատ ընտանիքներուն մէջ, դեռ մէկ տարեկանէն արդեն փոքրիկ Ուինսթընի մասին հոգ կը տանէր անոր դայակը՝ Էլիզաբեթ Էն Էվերեսթը (անգլերէն Elizabeth Anne Everest), որ ան սովորաբար «պառաւ» կ'ըսէր։ Ութ տարեկանին Ուինսթընը կը դառնայ Սենթ Ճորճ նախակրթական դպրոցի սան, ուրտեղ ան հաճախ խախտելով կարգը կ'ենթարկուէր պատիժի, իսկ քանի որ դպրոցին մէջ ընդունուած էր պատժել ծեծի միջոցաւ, Էլիզաբեթը կը նկատէ պատանիի կապտուկները, որմէ յետոյ անոր կը տեղափոխեն [[Պրայթըն]]՝ Թոմսըն քոյրերու դպրոց։ Տեղափոխուելէն յետոյ ան կը սկսի բաւական լաւ սորվիլ, սակայն անոր յառաջադիմութիւնը այնքան ալ փայլուն չէ եղած համեմատած համադասարանցիներու հետ։
 
Երբ [[1886]] թուականին ան թոքի բորբոքում ձեռք բերաւ, անոր թոյլ առողջութիւնը եւ ոչ մէկ բան չխոստացող յառաջադիմութիւնը պատճառ կը դառնան, որ ծնողքը անոր ուղարկեն ոչ թէ Իթընի թագաւորական քոլէճ, ուրտեղ սերունդէ սերունդ կը սորվին [[Մարլպորօ]] տոհմի պատանիները, այլ ոչ պակաս անուան Հարոու դպրոց։ Հարոու դպրոցին մէջ [[1889]] թուականին Ուինսթընին կը փոխադրեն յատուկ զինուորական թէքումով դասարան։ Պատանի Ուինսթընը դպրոցին մէջ այն տասներկու աշակերտներէն մէկն էր, որոնք կրնան յանձնիլ աւարտական քննութիւնները բոլոր առարկաներէ, յատկապէս անոր մօտ կը դիտուի բարձր հետաքրքրութիւն պատմութեան հանդէպ, իսկ [[1892]] թուականին ան սուսերամարտէն կը դառնայ դպրոցի ախոյան։
 
[[1893]] թուականին Ուիսթըն Չըրչիլը կ'ընդունուի Սանtհարսթի Թագաւորական ռազմական ակադեմիա՝ ամենէն անուանի ռազմական ուսումնական հաստատութիւններէն մէկը։ Մօտ մէկ տարի ակադեմիայի ներսը ուսանելէն ետք, [[1895]] թուականին [[Փետրուար]] 2-ին կը ստանայ կրտսեր լեյտենանտի կոչում, նոյն այդ տարին ալ ան կը կրէ երկու ծանր կորուստ՝ կը մահանան անոր հայրը եւ սիրելի դայակը։ [[Պատկեր:Churchhill 03.jpg|մինի|աջից|Ուինսթըն Չըրչիլն համազգեստով, 1895]]
 
== Երիտասարդ Տարիներ ==
[[Պատկեր:Churchhill 03.jpg|մինի|աջից|Ուինսթըն Չըրչիլն համազգեստով, 1895]]
Կոչումը ստանալէն յետոյ Ուինսթըն Չըրչիլը կ'անցնէ ծառայութեան թագուհիի անձնական 4-րդ հուսարական գունդին մէջ։ Քանի մը ամիսէն ետք, մօր միջամտութեամբ, Չըրչիլը կ'ուղարկուի Գուպա, որպէս «[[Տէյլի Կրաֆիք]]» (անգլերէն՝ Daily Graphic) թերթի զինուորական թղթակից, ան պէտք է հանգամանօրէն ներկայացներ [[Սպանիա|սպանացի]] գաղութարարներու դէմ տեղացիներու ապստամբութիւնը։
 
Սպանական բանակին մէջ գործուղման մեջ գտնուելու ատենը, ան առաջին անգամ կը հայտնուի կրակի գոտիին մէջ, եւ անոր յօդուածներէն հինգը կը տպագրուին թերթին մէջ, որոնցմէ քանի մը հատը «[[Նիւ Եորք Թայմս]]»–ին մէջ։ [[Սպանիա|Սպանիոյ]] կառավարութեան կողմէ «Կարմիր խաչ» մետալով պարգեւատրելը Չըրչիլի սքանտալային բնաւորութեանը աւելի մեծ ճանաչողութիւն կը բերէ, անոնցմէ յետոյ բրիտանական մամուլը կը յայտնէ իր կասկածները անոր, որպէս թղթակիցի, միջանկեալ դիրքի մասին։ [[Գուպա]]յի իր ծառայութիւնը աւարտելէն ետք, դէպի [[Անգլիա]] ետդարձի ճամբուն Չըրչիլը առաջին անգամ կ'ըլլայ [[Միացեալ Նահանգներ]]ուն մէջ։
[[Գուպա]]յի իր ծառայութիւնը աւարտելէն ետք, դէպի [[Անգլիա]] ետդարձի ճամբուն Չըրչիլը առաջին անգամ կ'ըլլայ [[Միացեալ Նահանգներ]]ուն մէջ։
 
Յետագային, երբ [[1896]] թուականի [[Հոկտեմբեր]]ինՀոկտեմբերին Նոր զօրամասը կ'ուղարկուի [[Հնդկաստան]]՝ [[Պանկալոր]] քաղաք, Չըրչիլը շատ կը զբաղուի ընթերցանութեամբ, փորձելով լրացնել համալսարանական կրթութեան պակասը եւ կը դառնայ հմուտ բօլօ խաղացող՝ զօրամասային խումբին մէջ։
 
Մօտ մէկ տարի Պանկալորի մէջ ծառայելէն յետոյ, ան ցանկութիւն կը յայտնէ միանալ Հնդկաստանի հիւսիս արեւմուտքին, Մալաքանտ լեռնային շրջանին մէջ, փուշթուններու ցեղերու դէմ պայքարող բրիտանական զինուորական արշաւախմբային կորպուսին, սա հարցին նոյնպէս անոր օգնութեան կը հասնէ բարձրաշխարհիկ շրջապատին մէջ ունեցած անոր մօր՝ լէյտի Ռենտոլֆի կապերը։<ref>{{cite web|url=http://arthursclassicnovels.com/arthurs/churchill/mkdff10.html|title=The Story Of The Malakand Field Force&nbsp;– An Episode of Frontier War|author=Sir Winston S. Churchill|work=arthursclassicnovels.com|accessdate= 17 March 2007|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070714183801/http://arthursclassicnovels.com/arthurs/churchill/mkdff10.html|archivedate=July 14, 2007|deadurl=yes}}</ref> Սա ռազմական գործողութիւններու ընթացքին, որ աւելի վտանգաւոր ու դաժան էր քան Գուպայի մէջ, Չըրչիլը աչքի կ'ինայ խիզախութեամբ, ան ատոր մասին կը գրէ մօրը՝ «Սա աշխարհին մէջ, աւելի շատ ես կը ձգտիմ ձէռք բերել քաջի համբաւ, քան որեւէ այլ բանի»։ Իսկ իր տատիկին՝ հերցոկուհի Մարլպորօյին ուղղուած նամակին մէջ, ան կը քննադատէ սա գործողութիւններու անիմաստութիւնը եւ երկկողմանի դաժանութիւնը, -
 
«Փուշթունները կտտանքի կ'ենթարկուին վիրաւորներուն եւ խոշտանգի մէջ սպանուածներուն։ Զինուորները կը խնայեն իրենց ձեռքը ինկած ոչ մէկ հակառակորդի, վիրաւոր ըլլան, թէ՝ ոչ։ Զինւորական հիւանդանոցներն ու պահակախումբերը թշնամիի համար կը հանդիսանան յատուկ թիրախ, իսկ մենք կը ոչնչացնենք խմելու անոնց ջուրի ամբարները, որոնք անոնց համար ամառը ջուր ստանալու միակ միջոցն են, եւ կ'օգտագործենք անոնց դէմ նոր «[[Դում-դում]]» փամփուշտները՝ որոնց ազդեցութիւնը սարսափելի է։
 
…
 
Այս ամենը ֆինանսական առումով սնանկացուցիչ է, բարոյական առումով՝ անընդունելի, ռազմական առումով՝ անիմաստ եւ սխալմունք՝ քաղաքական առումով։»''
 
{{oq|en|"The tribesman torture wounded and mutilate dead. The troops never spare a single man who falls into their hands — whether he be wounded or not. The field hospitals and sick convoys are the especial targets for the enemy and we destroy the tanks by which alone [water] for the summer can be obtained — and employ against them a bullet — the new Dum—Dum bullet ... the shattering effects of which are simply appalling.
 
...
 
Financially it is ruinous. Morally it is wicked. Military it is an open question and politically it is a blunder."<ref name=holmes1>R. Holmes, ''In the Footsteps of Churchill.''' The Bubble Reputation 1895—1901. Basic Books, NY, 2005, ISBN 0-465-03082-3
Տող 79 ⟶ 42՝
Սուտանի գործողութիւններու մասին ան կը գրէ իր «Գէտի պատերազմը» (անգլերէն՝ «The River War») գիրքը։
 
[[Սուտան (արեւմտահայերէն)|Սուտանէն]]էն Չըրչիլը կը վերադառնայ [[Հնդկաստան]], համազգային մականախաղի մրցումներուն մասնակցելու համար, ուրտեղէն յաղթանակած վերադառնալէն յետոյ, [[1899]] թուականի [[Մայիս (արեւմտահայերէն)|Մայիս]] 5-ին, կը հրաժարի ծառայութենէն՝ անցնելով պահեստազօր։
 
[[1899]] թուականի [[Յուլիս]]ինՅուլիսին, փարլամենթի անդամ Ռոպերթ Ասքրոֆթն կ'առաջարկէ Չըրչիլին ներկայացնել իր թեկնածութիւնը յառաջիկայ ընտրութիւններուն, որպէս Պահպանողական կուսակցութեան թեկնածու՝ Օլտհեմի շրջանէն։ Չըրչիլի առաջին քաղաքական փորձը յաջողութեամբ չի պսակուիր, ընտրութիւններուն կը յաղթէ Լիպերալ կուսակցութիւնը։
 
Նոյն թուականի աշնան հարաւային [[Ափրիկէ]]յի քանի մը հանրապետութիւններու հետ բրիտանական կառավարութեան հարաբերութիւններու սրումը կը յանգեցնէ Անգլիա-պուրական երկրորդ պատերազմին։ [[Սեպտեմբեր (արեւմտահայերէն)|Սեպտեմբեր]] 18-ին ան «Տէյլի մեյլ» թերթէն առաջարկութիւն կը ստանայ՝ որպէս զինուորական թղթակից մեկնիլ հարաւային Ափրիկէ, սակայն Չըրչիլը, դեռ չպատասխանած անոնց առաջարկին, կը դիմէ «Մորնինկ փոսթ» օրաթերթին, որ կը շտապէ Չըրչիլին այն ժամանակներուն չլսուած, մեծ գումար վճարել։<ref name=holmes1/> Ընդունելով «Մորնինկ փոսթ» թերթի առաջարկը՝ Չերչիլը, [[Հոկտեմբեր]] 18-ին, պատերազմը սկսելէն երկու օր յետոյ, կը մեկնի Ափրիկէ։
 
Արդեն Ափրիկէյի, [[Նոյեմբեր (արեւմտահայերէն)|Նոյեմբեր]] 15-ին, Չըրչիլը զրահապատ գնացքով կը մեկնի տեղազննութեան, որ կը ղեկավարէր կապիտան Հոլտեյնը՝ (անգլերէն՝ Haldane), որ արդեն ան ծանօթ էր Մալաքանտէն։ Գնացքը պուրերու (հոլանտերէն՝ boeren՝ գիւղացիներ, անգլերէն՝ boer) կողմէն կը յայտնաբերուի եւ կ'ենթարկուի հրետակոծութեան, հիսունի մօտ զինուոր գերի կ'ինան, այդ թուին նաեւ կապիտան Հոլtեյնը եւ Չըրչիլը։ Գերութենէն անոր անյաջող փախուստի փորձէն jետոյ անոր կ'ուղարկեն ռազմագերիներու ճամբար, որ տեղակայուած էր Փրեթորիոյ Պետական բարձրագոյն դպրոցին մէջ։ Դեռ մէկ ամիս չանցած՝ [[Դեկտեմբեր (արեւմտահայերէն)|Դեկտեմբեր]] 12-ին Չըրչիլը, կապիտան Հոլտեյնը եւ սերժանտ-մայոր Պրուքին կը դիմեն փախուստի, բայց միայն անոր կը յաջողուի ժամապահներէն աննկատ անցնիլ, որուն համար, Չըրչիլին յետոյ անհիմը կը մեղադրեն ընկերներուն ձգելու մեջ, սակայն յետոյ, [[1912]] թուականին, ան դատաւարութիւն կը սկսէ ընդդէմ «Բլեքվուտս Մեկըզին» ամսագիրի՝ մեղադրելով զրպարտութեան մէջ։ Ամսագիրը ստիպուած է ըլլալ տպագրել յատուկ յօդուած եւ ներողութիւն խնդրել<ref name=holmes1/>։
 
Փախչելով արշաւէն՝ Չըրչիլը ապրանքատար գնացքով աննկատ կը հասնի Ուիթպանք, ուրտեղէն անգլիացի ինժեներ Տեյնիել Տիւսնըփի (անգլերէն՝ Daniel Dewsnap) օգնութեամբ գաղտնի կ'անցնէ սահմանը։ Փախուստը Չըրչիլին կը դարձնէ jայտնի, ան կը ստանայ փառլամենթի մէջ իր թեկնածութիւնը առաջադրելու քանի մը առաջարկ, նաեւ՝ Օլտհեմի ընտրազանգուածի խոստումը, որ անոր կ'ընտրեն քաղաքական հայացքներէ անկախ<ref name=holmes1/>, բայց Չըրչիլը կը նախընտրէ մնալ բանակին մէջ, կը ստանայ թեթեւ հեծելազօրի լեյտենանտի պաշտոն՝ նաեւ շարունակելով աշխատիլ, որպէս «Մորնինկ փոսթ»-ի յատուկ թղթակից։
Տող 98 ⟶ 61՝
[[1901]] թուականի Փետրուարին ան Հանրային Պալատին մէջ հանդէս կու գայ իր առաջին ճառով՝ Հարաւային Ափրիկէյի ետպատերազմեան կարգաւորման մասին։ Ան կոչ կ'ընէ բարէգութ վերաբերիլ պարտուած պուրերու նկատմամբ։
 
Նոյն թուականի [[Մայիս (արեւմտահայերէն)|Մայիսին]] Չըրչիլը անսպասելի խստութեամբ կը քննադատէ ռազմական նախարարի ռազմական պիւճէի աւելցումին մասին Ուիլլիամ Պրոտրիքի (անգլերէն՝ [[:en:William Brodrick|William Brodrick]]) առաջարկած ծրագիրը։ Անսպասելին միայն այն չէր, որ Պրոտրիքը ու Չըրչիլը նոյն կուսակցութեան ներկայացուցիչներ էին, այլ նաեւ այն, որ նախքան ելոյթ ունենալը ան արդեն իր ելոյթի ցանկեը ուղարկած էր «Մորնինկ փոստ» Լոնտոնեան օրաթերթին։
 
Միայն ասորով Չերչըլի եւ իր կուսակիցներու միջեւ տարաձայնութիւնները չեն աւարտիր, [[1902]] - [[1903]] թուականներուն ան շատ անգամներ դէմ հանդէս եկած է գաղութարար քաղաքականութեան եւ ազատ առեւտուրին վերաբերող հարցերուն, մասնաւորապէս, ան դէմ էր հացահատիկի ներմուծման հարկին։
 
Բանակին զորանալէն յետոյ Չըրչիլը [[1902]] թուականին [[Յունուար]] 4-ին կ'անցնէ ծառայութեան Թագաւորական Տարածքային հեծելազօրին մէջ (անգլերէն՝ Royal Yeomanry), Թագուհիի անձնական հուսարական Օքսֆորտշայրի գունդին մէջ կապիտանի կոչումով։<ref name="yeoman1">{{cite web|url=http://www.winstonchurchill.org/learn/reference/commissions-and-military-attachments|title=Churchill's Commissions and Military Attachments, The Churchill Centre|publisher=Winstonchurchill.org|accessdate= 12 April 2010}}</ref> [[1905]] թուականին Ապրիլին ան կը ստանայ [[մայոր]]ի կոչում եւ կը գլխաւորէ նոյն գունդի Հենլի էսքատրոնը,<ref name="yeoman2">{{cite web|url=http://www.chu.cam.ac.uk/archives/churchill_papers/biography/churchill_chronology.php|title=Sir Winston Churchill: Biography: Chronological Summary, Churchill College|publisher=Chu.cam.ac.uk|date= 6 March 2009|accessdate= 9 August 2009}}</ref> իսկ [[1916]] թուականին [[Սեպտեմբեր (արեւմտահայերէն)|Սեպտեմբերին]] կը տեղափոխուի Բրիտանական բանակի սպայական Տարածքային բանակ, ուրտեղ կը մնայ մինչեւ իր 50 տարեկանին աւարտը՝ [[1924]] թուականին։<ref name="yeoman2"/>
 
Կուսակցութեան ներսը շարք մը տարաձայնութիւններու արդիւնքով [[1904]] թուականին [[Մայիս (արեւմտահայերէն)|Մայիս]] 31-ին Չըրչիլը կը հեռանայ Պահպանողական կուսակցութենէ եւ կ'անցնի Լիպերալ կուսակցութեան շարքերը։
 
[[1905]] թուականին [[Դեկտեմբեր (արեւմտահայերէն)|Դեկտեմբեր]] 12-ին Չըրչիլը կը նշանակուի բրիտանական գաղութներու գործերով նախարարի տեղակալ, նախարարն այդ ժամանակ լորտ Էլճինն էր, իսկ կառավարութեան վարչապետը՝ Հենրի Քեմփպըլ-Պանըրմանը։ Այդ պաշտօնին մէջ Չըրչիլը կը զբաղուի պուրական պետութիւններու սահմանադրութիւններու մշակմամբ։
 
Քանի մը տարի անց [[1908]] թուականին [[Ապրիլ (արեւմտահայերէն)|Ապրիլի]] սկիզբին, Հենրի Քեմփպըլ-Պանըրմանը հիւանդութեան պատճառով կը դժուարանայ կատարել վարչապետի իր պարտականութիւնները, որու հետեւանքով տնտեսութեան նախարար, Հերպերթ Ասքուիթը կը նշանակուի վարչապետ, իսկ Առեւտուրի եւ արդիւնաբերութեան նախարար [[Տէյւիթ Լլոյտ Ճորճ]]ը կը նշանակուի տնտեսութեան նախարար, արդիւնքով Չըրչիլը կը մղուի նոր պաշտօնի՝ Առեւտուրի եւ արդիւնաբերութեան նախարար։ Տէյւիթ Լլոյտ ճորճը, ինչպէս եւ Չըրչիլը, նույնպէս դէմ էր կառավարութեան ռազմական ծախսերու աւելացման բանաձեւին, սակայն անոր եւ Չըրչիլի ջանքերը միշտ չէ, որ յաջողութիւն կ'ունենային։ Չերչիլը այսպես կը նկարագրէ ռազմանաւերու շինարարութեան պատուէր մը.
 
''«Ելքը բնորոշ էր եւ միեւնոյն ժամանակ՝ զուարճալի։ Ծովակալութիւնը կը պահանջէր վեց գծանաւ, իսկ տնտեսագետները կ'առաջարկէին միայն չորսը, ի վերջոյ մենք որոշեցինք արտադրել ութ նաւ»:''
Տող 116 ⟶ 79՝
 
=== Ներքին Գործերու Նախարար ===
[[1910]] թուականին [[Փետրուար (արեւմտահայերէն)|Փետրուար]] 14-ին Չըրչիլը 35 տարեկանին կը նշանակուի Ներքին գործերու նախարարի պաշտօնակիր, որմէ յետոյ մինչեւ [[1923]] թուական կը ձգէ գրական գործունէութիւնը։ Այն տարիներուն ան կ'ենթարկուի փորձութիւններու, մէկ կողմէն աշխատաւոր ցուցարարներու եւ սաֆրճեթուհիներու կազմակերպած անկարգութիւններու կողմէն, եւ միւս կողմէն քաղաքական բոլոր խմբաւորումներու խիստ քննադատութիւնը անոր նկատմամբ, եւ բացի այդ, որպէս նախարար կատարուող ամեն ինչի համար պատասխանատութիւն կը կրէր։ Նոյն տարուայ [[Նոյեմբեր (արեւմտահայերէն)|Նոյեմբեր]] ամսուն Ռոնտա Քինոն Թաֆ (Հարաւային Ուալըս) հանքափորներու քաղաք Թոնիփենտիի մէջ յայտարարուած գործադուլը կը վերաճի զանգուածային անկարգութիւններու, այն բանէն յետոյ, երբ գործադուլին չմասնակցող հանքափորները կը վերկսին աշխատանքը։ Տեղական ոստիկանութեան պահանջով Չըրչիլը կը դիմէ զօրքի միջամտութեանը, եւ չնայած այն բանին, որ ան զօրքին հրամայած էր ընդհարում մը չունենալ ցուցարարներու հետ, եւ ցուցարարներու վրայ կրակելու մասին կեղծ լուրերը բազմակի անգամներ հերքուած էին, այդ իրադարձութիւնը բացասական անդրադարձ ունեցաւ հանրութեան մեջ եւ աշխատողները քննադատեցին անոր չափազանց կոշտ միջոցներ կիրառելու համար, իսկ պահպանողականները անվստահ գործելու համար։
 
== [[Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ (արեւմտահայերէն)|Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ]] ==
[[1914]] թուականին [[Յուլիս]] 28-ին՝ [[Սերպիա]]ն Աւստրիա-[[Հունկարիա|Հունկարիոյ]] պատերազմ հայտարարելու օրը Չըրչիլը հրամայեց նաւատորմին ընդունիլ մարտական դիրք, իսկ [[Օգոստոս (արեւմտահայերէն)|Օգոստոսի]] 3-ին Մեծ Բրիտանիան պաշտօնապէս մտաւ [[Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ (արեւմտահայերէն)|Առաջին համաշխարհային պատերազմիպատերազմ]]ի մեջ։
 
[[Հոկտեմբեր]] 5-ին Չըրչիլը ժամանեց [[Անթուէրփըն]]՝ անձամբ քաղաքի պաշտպանութիւնը գլխաւորելու համար, [[Հոկտեմբեր]] 10-ին գերմանացիները այն գրաւեցին, զոհուեցաւ 2500 զինուոր։ Չնայած չափազանց մեծ մարդկային եւ նիւթական կորուստներուն, շատեր կը նշէին, որ [[Անթուէրփըն]]իԱնթուէրփընի պաշտպանութիւնը նպաստեց անոր, որ դիմանան Գալէ եւ Տիւնքըրք քաղաքները։
 
Պատերազմի ընթացքին Չըրչիլը ունեցաւ իր մասնակցութիւնը՝ առաջին տանկերը մշակելու եւ տանկային զօրքեր ստեղծելու գործին մէջ։
Տող 127 ⟶ 90՝
[[1915]] թուականին ան դարձաւ Տարտանելի գործողութեան նախաձեռնողներէն մէկը, որ աւարտեցաւ դաշնակից զօրքերու պարտութեամբ եւ առաջացրեց կառավարական ճգնաժամ։ Ձախողման պատասխանատութիւնը Չըրչիլը զգալի չափով վերցուց իր վրայ եւ հրաժարեցաւ Ծովակալութեան առաջին լորտի պաշտօնէն։
 
[[Նոյեմբեր (արեւմտահայերէն)|Նոյեմբեր]] 15-ին մեկնեցաւ Արեւմտեան ճակատ եւ գնդապետի կոչումով կը գլխաւորէր Ակոտլանաթայի թագաւորական ֆուսիլիերներու 6-րդ վաշտը։ [[1917]] թուականին նշանակուեցաւ սպառազինութիւններու նախարար, իսկ [[1919]] թուականին [[Յունուար]]ի՝Յունուարի՝ ռազմական եւ ավիացիայի նախարար։ Այդ ատենը ան նախաձեռնեցաւ «Տասը տարուայ ծրագիր» (անգլերէն՝ Ten Year Rule) տոկթրինը, ըստ որու ռազմական ծախսերը պէտք է նախատեսուէին ելլելով այն դրոյթէն, որ Անգլիան պատերազմէն յետոյ տասը տարիներու ընթացքին պիտի չներքաշուի խոշոր հակամարտութիւններու մէջ։
 
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Արտաքին յղումներ}}
 
{{DEFAULTSORT:Չըրչիլ, Ուինսթըն}}
 
[[Կատեգորիա:1874 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1965Անգլիացի մահերքաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԱնգլիացիԱնգլիայի քաղաքական գործիչներ (արւմտ․)վարչապետներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլիայի վարչապետներ (արւմտ․)Հռետորներ]]
[[Կատեգորիա:Հռետորներ (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:Ուինսթըն Չերչիլ]]
[[Կատեգորիա:Լոնտոն մահացածներ]]
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ուինսթըն_Չըրչիլ» էջէն