«Աքքայի Պաշարում (1189-1191)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ →‎top: clean up, replaced: մարտ (արեւմտահայերէն) → Մարտ using AWB
Չ clean up, replaced: Անտիոք (արեւմտահայերէն) → Անտիոք, ՃակատաՄարտ → ճակատամարտ (8) using AWB
Տող 1.
{{Արևելահայերեն|Աքքայի պաշարում (1189-1191)}}
{{Տեղեկաքարտ ՃակատաՄարտճակատամարտ
|Ճակատամարտիճակատամարտի անուանում = Աքքայի պաշարումը
|Հակամարտութիւն = [[Երրորդ խաչակրաց արշաւանք]]
|Պատկեր = [[Պատկեր:Loutherbourg-Richard Coeur de Lion à la bataille de Saint-Jean d'Acre.jpg|315px]]
Տող 48.
 
== Պատմութիւն ==
[[4 յուլիս]] [[1187]]-ի [[Հաթթինի ճակատամարտ]]էն ետք [[Սալահ ալ-Տին]]ը առանց մարտի կարղութիւնը ունեցաւ գրաւել [[Աքքա (արեւմտահայերէն)|Աքքան]] քաղաքը։ Դեռեւս [[Խաչակիրներ (արեւմտահայերէն)|խաչակիրները]] կը վերահսկէին` [[Տիւրոս]]ը, [[Տրիպոլի]]ն եւ [[Անտիոք (արեւմտահայերէն)|Անտիոքը]]ը վերջիններս նոյնպէս պաշարուած էին Սալահ ալ-Տինի կողմէն սակայն անյաջող։ [[Մերձաւոր Արեւելք]]էն հասած լուրերը մեծ խառնաշփոթի մէջ դռին եւրոպացիներուն, իսկ [[Հռոմի Պապ (արեւմտահայերէն)|Հռոմի Պապ]] [[Գրիգոր VIII]]-ը կոչեց 3-րդ խաչակրաց արշաւանքի։
 
== Իրավիճակը Տիւրոսի մէջ ==
Տող 71.
Մինչ խաչակիրները կը կիսէին գահը, Սալահ ալ-Տինը կը հզորացնէր բանակը։ [[1190]]-ին աւստրիական իշխան [[Լեոպոլդ V (Աւստրիոյ դուքս)|Լեոպոլդ V]]-ը միացաւ պաշարողներուն։ 31 Դեկտեմբերին միացեալ ուժերը փորձեցին անցնել պատերը։ Իսկ 6 յունուարին պատի մասնակի քանդման արդիւնքը այն էր, որ քրիստոնեաները փորձեցին գրաւել քաղաքի կայազորը։ 13 յունուարին Սալահ ալ-Տինը կարողացաւ ճեղքել խաչակիրներու շրջափակումը եւ քաղաք մցուց նոր կայազոր։ Ցուրտ եղանակը Սալահ ալ-Տինի փոխարէն կը խանգարէր խաչակիրներուն։
 
Մարտին եղանակը լաւացաւ եւ Եւրոպայէն ժամանեցին նոր ուժեր, ինչպէս նաեւ [[Ռիչարդ Առիւծասիրտ]]ը եւ [[Ֆիլիբ Օգոստոս]]ը. Սալահ ալ-Տինի յաղթելու հաւանականութիւնը կտրուկ նուազեցան։ 3 յուլիսին քաղաքը հանձնուեցաւ, Ռիչարդը հրամայեց մահապատժի ենթարկել քաղաքի կայազորայիններուն։ Անգլո-ֆրանսական ուժերով համալրուած խաչակիրները շարժեան ափով դէպի հարաւ նոյնկերպ վարուեցան նաեւ իսլամները։ 7 սեպտեմբերին Յաֆֆա քաղաքէն փոքրինչ հիւսիս տեղի ունեցաւ [[Արսուֆի ճակատամարտ]]ը: Ճակատամարտինճակատամարտին ընթացքին Ռիչարդը փայլուն յաղթանակ տարաւ։ Սալահ ալ-Տինը խաչակիրներու յաղթանակը պարզաբանեց ըսելով, որ անգլիացիներու կարգապահութիւնը եւ զրահները անյաղթելի էին։
[[Պատկեր:Map Crusader states 1190-en.svg|մինի|Խաչակրաց պետութիւնները 1190-ին]]
[[Արսուֆի Ճակատամարտճակատամարտ|Արսուֆի]] եւ [[Յաֆֆայի Ճակատամարտճակատամարտ|Յաֆֆայի]] ճակատամարտերուն ընթացքին կրած պարտութիւններէն ետք պատերազմը աւարտեցաւ։ Յաֆֆայի ճակատամարտը դարձաւ [[երրորդ խաչակրաց արշաւանք]]ի վերջին նշանակալի առճակատումը։ Ճակատամարտէնճակատամարտէն ետք Ռիչարդը Սալահ ալ-Տինի հետ սկսաւ բանակցիլ եւ 2 սեպտեմբեր 1192-ին ստորագրուեցաւ 3-ամեայ հաշտութեան պայմանագիր։ Քրիստոնեաներուն թոյլ կը տրուէր անխափան այցելել սրբազան վայրեր։ Սալահ ալ-Տինի ետեւը կը մնար Երուսաղէմը, իսկ խաչակիրներուն նեղ ցամաքային ուղղի Յաֆֆայէն մինչեւ Տիւրոս։
 
== Հետեւանքներ ==
Տող 88.
{{Խաչակիրներու ճակատամարտները Մերձաւոր Արեւելքի մէջ}}
 
[[Կատեգորիա:1189 Ճակատամարտերճակատամարտեր]]
[[Կատեգորիա:1190 Ճակատամարտերճակատամարտեր]]
[[Կատեգորիա:1191 ճակատամարտեր]]
[[Կատեգորիա:Խաչակրաց երրորդ արշաւանքի ճակատամարտեր]]