«Սերոբ Աղբիւր» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ →‎Արտաքին Յղումներ: clean up, removed: {{Օրուա յօդուած նախագծի մասնակից}} using AWB
Չ clean up, replaced: Սասուն (արեւմտահայերէն) → Սասուն (2), Դժոխք (արեւմտահայերէն) → դժոխք (2), removed: <nowiki/> (2) using AWB
Տող 36.
Սերոբի կազմաւորման մէջ բախտորոշ դեր ունեցած է իր Առաքել հօրեղբայրը: Առաքել երկար տարիներ Պոլիս ապրելէ եւ ուսանելէ ետք՝ [[1885]]-ին, Սոխորդ վերադարձած էր: 21-ամեայ Սերոբը փարած իր հօրեղբօր բերած գաղափարներուն կը սորվի գրել-կարդալ ու ինքնազարգացման ճամբով կը բացուի հայ հոգեմտաւոր [[Ժառանգութիւն|ժառանգութեան]]: Այս բորոլը դրական դեր ունեցան Ախլաթի հայութեան կեանքէն ներս (առաւելաբար քիւրտերով եւ չերքէզներով շրջապատուած, բայց իր 35 գիւղերով զուտ հայաբնակ շրջան էր Ախլաթը):
 
Կանուխ տարիքէն բախում ունեցած է քիւրտերու հետ, սպաննելով անոնցմէ մէկը ու անցած արտասահման: [[Հրայր Դժոխք (արեւմտահայերէն)դժոխք|Հրայր Դժոխքին]] [[Ռումանիա|Ռումանիոյ]] մէջ հանդիպելէ ետք, որոշած է վերադառնալ [[Արեւմտեան Հայաստան]] եւ զբաղիլ իր հայրենիքի պաշտպանութեամբ: [[Հայաստան]] մտնելու պահուն հանդիպած է թշնամիին ջոկատին եւ յաջողած է իր խումբով ետ մղել զանոնք:
 
Սերոբ աչքի ինկած է իր հայրենի Սոխորդ գիւղի պաշտպանութեան ատեն, որմէ ետք [[Բաբշէն]]ի ինքնապաշտպանութեան ատեն: Սերոբի ջոկատը գործակցած է Թուրքիոյ այլ շրջաններէն Ախլաթ եկած քրտական եւ թրքական բանակներուն հետ, որոնք ծանօթ չէին տարածաշրջանին: Այդ հանգամանքը օգտագործելով, Սերոբ աշխատած է առիթ չտալ թշնամիներուն, որ տեղացի քիւրտեր գտնեն՝ իրենց ցուցմունքներ տալու համար:
Տող 42.
Շնորհիւ Սերոբի, Արեւմտեան Հայաստանի մէջ, ամէնէն քիչ ջարդերը տեղի ունեցած են Ախլաթ գաւառին մէջ, որու համար ալ ժողովուրդը անոր կու տայ '''Աղբիւր''' անունը: Իր կատարած քաջագործութիւններուն համար կոչուած է նաեւ «[[Նեմրութ]]ի հսկայ» կամ «Նեմրութի ասլան» (Տարօնի Առիւծ)<ref>[http://www.anunner.com/name/biography/ԱՂԲՅՈՒՐ_ՍԵՐՈԲ?lang=en "Ով ով է. Հայեր", կենս. հանրագիտ., հատոր Ա., Երեւան, 2005]</ref>:
 
Բաբշէնի մարտերէն ետք, Սերոբ Աղբիւրի համար թուրքերը մեծ գլխագին խոստացած են եւ սկսած են յարձակիլ անմեղ գիւղացիներու վրայ: Այդ պատճառով ալ, Սերոբ իր ընտանիքին հետ կ՛անցնի [[Սասուն (արեւմտահայերէն)|Սասուն]] եւ կը գլխաւորէ այնպիսի ֆետայիներ, որոնցմէ էին [[Անդրանիկ Օզանեան]]ն ու [[Գէորգ Չաւուշ]]ը:
 
== Երիտասարդութիւն ==
Տող 48.
 
== Արտասահմանի մէջ ==
Թրքական իշխանութիւններու դատաստանէն խուսափելու համար, 1891-ին, Սերոբ գաղտնի կ'ուղարկեն Պոլիս: Քանի մը ամիս Պոլսոյ մէջ անցընելէ ետք, Սերոբ կը տեղափոխուի Ռումանիոյ [[Սուլինա (արեւմտահայերէն)|Սուլինա]] քաղաքը, ուր բնակութիւն հաստատած էին Հայաստանի տարբեր շրջաններէն տարագրուած պանդուխտ հայեր: Հայրենակիցներու օգնութեամբ Սուլինիոյ մէջ կը բանայ փոքրիկ սրճարան մը, որ կը դառնայ պանդխտութեան գիրկն ինկած տեղի հայութեան մշտական հաւաքատեղին: Սերոբի ապագայ գործունէութեան վրայ մեծ ազդեցութիւն կը գործէ [[Հրայր Դժոխք (արեւմտահայերէն)դժոխք|Հրայր Դժոխքը]], որ այդ օրերուն կը գտնուէր Սուլինա քաղաքին մէջ: Հրայրի կոչը նոր ուժով կը բորբոքեցնէ դեռ պատանեկան տարիներուն ազատագրական պայքարի գաղափարներու հաղորդակից Սերոբը:
 
1893-ի վերջին, հայրենիք մեկնելու հաստատ վճռականութեամբ, Սերոբ կը ձգէ Սուլինան եւ կը մեկնի [[Պաթում (արեւմտահայերէն)|Պաթում]], ապա՝ Թիֆլիս: [[Թիֆլիս]]ի մէջ կը ծանօթանայ [[Քրիստափոր Միքայէլեան|Քրիստափորին]] եւ [[Ռոստոմ (արեւմտահայերէն)|Ռոստոմին]], որոնց խորհուրդով եւ օգնութեամբ, 1894-ի սկզբներուն, երեք ընկերներով կը վերադառնայ հայրենի Ախլաթ:
Տող 81.
Բաբշէնի կռիւի ժամանակ հայդուկները կը սպաննեն 70 թուրք եւ քիւրտ զինուոր, իսկ հայդուկներէն միայն մէկ հոգի կը զոհուի: Մարտի յաղթանակը պայմանաւորուած էր Սերոբի ռազմագիտական հմտութեամբ եւ մոսին հրացաններու առկայութեամբ: Պէտք է նշել նաեւ, որ թշնամին եկած էր այլ գաւառներէ եւ շրջանին ծանօթ չէր, իսկ Սերոբ լաւ գիտէր իր հայրենի գաւառի ամէն մէկ քարը:
 
Հերոսամարտէն ետք, թրքական կառավարութիւնը ամէն տեղ կը հետապնդէ Սերոբը: Հեռանալով Ախլաթէն՝ Սերոբ կ'ապաստանի [[Սասուն (արեւմտահայերէն)|Սասուն]]:
 
== Սերոբ եւ Գէորգ Չաւուշ ==
Տող 123.
*Չելեպեան Անդրանիկ «Յեղափոխական դէմքեր», Միշիկըն, 1991, 464 էջ, 2-րդ հրտ., Սաութֆիլդ, 1994, էջ 125–172:
* [[Աշոտ Ներսիսյան (պատմաբան)|Ներսիսյան Աշոտ]], Ազգային-ազատագրական պայքարը Տարոնում 1894-1908 թթ., Երևան, 1999, 130 էջ։
* Յակոբեան Կարապետ, [[Կարսի մարզ]]<nowiki/>ից Երկիր անցած խմբերն ու դրանց դերը արեւմտահայերի ինքնապաշտպանութեան գործում 1892-1895 թթ., «<nowiki/>[[Բանբեր Հայաստանի արխիվների|Բանբեր Հայաստանի արխիվների»]], [[Երևան]], ՀԱԱ, 2012, թիվ 1-2, էջ 172-183:
 
== Ծանօթագրութիւններ ==