«Ալեքսանտր Մանթաշեանց» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
փ |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{Արևելահայերեն|Ալեքսանդր Մանթաշյանց}}
'''Ալեքսանտր Մանթաշեանց''' ([[3 Մարտ]], [[1842 թուական|1842]], Թիփղիս, Ռուսիոյ կայսրութիւն - [[19 Ապրիլ]], [[1911 թուական|1911]], Սանքթ Փիթըրսպուրկ), հայ նշանաւոր մեծահարուստ գործարար եւ բարեգործ։ Զբաղած է
== Կենսագրութիւն ==
Ալեքսանտր Մանթաշեանցը ծնած է Թիփղիս, 1842 թուականի Մարտ 3-ին։ Հայրը եղած է [[
Թեհրան վերադառնալէն ետք Յովհաննէսը [[1878 թուական]]ին իր առեւտուրը կը տեղափոխէ Թիփղիս: Հօր մահէն ետք ստացած 200 հազար ռուպլ ժառանգութեամբ Ալեքսանտր Մանթաշեանցը կը տեղափոխուէ [[Պաքու]] եւ կը սկսէ զբաղիլ քարիւղի արդիւնահանումով, տարածելով իր առեւտրական տուները աշխարհով մին: Այդ շրջանին Մանթաշեանցի դրամագլուխը կանխիկ դրամով հասած էր մօտ 30 միլիոն ռուպլի։ Ան ուներ հանքեր, գործատուներ, կալուածքներ, տուներ, հիւրանոցներ, ամառանոցներ ու շոգենաւեր։
== Առեւտուրային Գործունէութիւն ==
[[1899 թուական]]ին Մանթաշեանցը ստեղծած է «Ալեքսանտր Մանթաշեւ եւ Ընկ.» {{resize|90%|({{Լեզու ru|Манташев и К°}})}} ընկերութիւնը, որը 20<sup>րդ</sup> դարու սկիզբին կ'արդիւնահաներր Պաքուի քարիւղի կեսէն աւելին։ Ընկերութիւնը ֆինանսաւորած է Պաքու-Պաթում նաւթատարի շինարարութիւնը։
== Մարդասիրական Գործունէութիւն ==
[[Պատկեր:Ալեքսանդր Մանթաշյան (2).JPG|մինի|[[Ալեքսանտր Մանթաշեանի յուշարձան (Երեւան)]]]]
Իր առեւտուրային գործունէութիւնը Ալեքսանտր Մանթաշեանը կը զուգակցեր հասարակական եւ բարեգործական գործունէութեան հետ։ Մինչեւ [[1895 թուական]]ը Թիփղիսի բարեգործական ընկերութեան փոխնախագահը եղած է, այնուհետեւ ցմահ անոր պատուաւոր նախագահը դառած է։ Ան հովանաւորած է [[Կովկաս (արեւմտահայերէն)|Կովկաս]]ի ամենախոշոր որբանոցը, անոր միջոցներով շէնքեր եւ հայկական եկեղեցիներ շինուած են [[Թիփղիս]]ին մէջ, [[Երեւան]]ին մէջ, [[Պաքու]]ին, [[Մոսկուա]]յին, [[Փիթըրսպուրկ]]ին մէջ եւ [[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|Փարիզ]]ին մէջ։ <br>
Երբ ցարական կառավարութիւնը որոշում մը արձակեցաւ հայկական եկեղեցական ունեցուածքի առգրաւման մասին, ատորով իսկ նիւթական աջակցութիւնէ զրկելով հայկական դպրոցները, կիմնազիաները եւ մշակութային-լուսաւորական միւս օճախները, Մանթաշեանը ֆինանսաւորեցաւ Թիփղիսի Ներսիսեան հոգեւոր ճեմարանի նոր շէնքի կառուցումը։ Անոր նուիրական իղձը եղած էր՝ խոշոր նուիրաբերում մը կատարել Էջմիածինին։ Անոր առաջարկով կը կազմուէ նոր վեհարանի մը նախագիծ՝ ընդարձակ սրահներով եւ ընդունարաններով։ Այդ աշխատանքներուն համար Մանթաշեանցը տրամադրած է 250 000 ռուպլ։
Յաճախակի Փարիզ ըլլալով՝ անոր մէջ յղացած է հոն [[Սբ. Յովհաննէս Մկրտիչ եկեղեցի (Փարիզ)|հայկական եկեղեցի մը կառուցելու]] միտքը։ Ատոր համար 450 000 ֆրանքով տարածք մը է գնած Փարիզի կեդրոնը։ Այնուհետեւ եկեղեցիի շինարարութեան համար տրամադրած է 1 540 000 ֆրանք, որը կառուցուելէն ետք կը նուիրաբերէ է հայ գաղութին՝ լրացուցիչ վճարելով 120 000 ֆրանք նոտարական ծախս։
Ալեքսանտր Մանթաշեանը նաեւ եղած է հայ մշակոյթի, գիտութեան, արուեստի եւ գրականութեան մեծ նուիրեալ եւ հովանաւոր։ Իմանալով, որ հայ մեծ երգահան [[Կոմիտաս (արեւմտահայերէն)|Կոմիտաս]]ը չունէ սեպհական [[Դաշնամուր (արեւմտահայերէն)|դաշնակ]], ան կարգադրած է, որ [[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|Գերմանիայէն]] անոր համար բերուի այդ երաժշտական գործիքը։ Մանթաշեանի միջոցներով են Ռուսիոյ եւ Եւրոպայի լաւագոյն ուսումնական հաստատութիւններէն ներս սորված երկու հարիւրէն աւելի հայ պատանիներ եւ աղջիկներ, որոնցմէ շատերը յետագային դարձած են գիտութեան, մշակոյթի, արուեստի եւ գրականութեան յայտնի գործիչներ<ref>[http://news.am/arm/news/30082.html 2011 թ. կնշվի որպես Մանթաշյանի տարի. Երևանում կկանգնեցվի նրա կիսանդրին] [[News.am]]</ref>։
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ}}
| |||