«Իպերական Թերակղզի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ →‎top: removed: {{Արևելահայերեն|Պիրենեյան թերակղզի}} using AWB
Չ removed: (արեւմտահայերէն) (8) using AWB
Տող 1.
[[Պատկեր:Iberian peninsula.jpg|350px|մինի|աջից|'''Իբերական Թերակղզի''']]
'''Իբերական Թերակղզի'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=53}}</ref> ([[սպաներէն]]՝ Península Ibérica}}, [[քաթալոներէն]]՝ Península Ibèrica}}, [[ֆրանսերէն]]՝ Péninsule Ibérique}}, [[պասքերէն]] Iberiar Penintsula), տեղակայուած է [[Եւրոպա]]յի հարաւ արեւմտեան մասին մէջ եւ կ՛ընդգրկէ ներկայիս [[Սպանիա|Սպանիոյ]], [[Փորթուկալ]]ի, [[Ֆրանսա]]յի, [[Անտորրա]]յի տարածքները եւ [[Մեծ Բրիտանիա (արեւմտահայերէն)|Մեծ Բրիտանիոյ]] տիրապետութեան տակ գտնուող [[Ճիպրալթար]]ը։ Այն Եւրոպայի երեք հիմնական թերակղզիներէն մէկն է։ Հարաւէն սահմանակից է՝ [[Միջերկրական Ծով (արեւմտահայերէն)|Միջերկրական ծով]]ուն, արեւմուտքէն եւ հարաւէն [[Ատլանտեան Ովկիանոս|Ատլանտեան ովկիանոս]]ին, իսկ արեւելքի որոշ հատուածով ահմանակից է Եւրոպայի միւս տարածքներուն։ Այն Եւրոպայի երկրորդ մեծ թերակղզին է, որուն մակերեսը 580,000 քմ² է։
 
== Աշխարհագրութիւն ==
Տող 8.
Թերակղզու ամբողջ միջին մասը կը գրաւէ [[Մեսեթա սարահարթ]]ը, որ կազմուած է հնագոյն լեռնային ապարներէն։
 
Իբերական թերակղզին հարուստ է օգտակար հանածոներով։ Այստեղ կան գունաւոր մետաղներու հանքավայրեր, առանձնապէս [[Պղինձ (արեւմտահայերէն)|պղնձի]] հանքեր (հարաւը), հազուագիւտ մետաղներ՝ [[վոլփրամ]]ի եւ [[ուրանիոն]]ի հանքեր (արեւմուտքը), [[Սնդիկ (արեւմտահայերէն)|սնդիկ]]ի հանքեր (հարաւը), ինչպէս նաեւ երկաթահանք եւ [[Քարածուխ (արեւմտահայերէն)|քարածուխ]]։
 
Այստեղ, ուր մեծ քանակութեամբ տեղումներ կ՛ըլլան, կ՛աճին մշտադալար [[Կաղնի (արեւմտահայերէն)|կաղնի]]ի (խցանակաղնիի) անտառներ եւ մակվիսի (մերձափնեայ մշտադալար մացառներու) բարձր թփեր։ Թերակղզիին ներքին մասերուն մէջ տեղումներ քիչ կ՛ըլլան, ձմեռը մեղմ է (+4° +5&nbsp;°C), բայց երբեմն սառնամանիքներ եւ ձիւնաբուք կ՛ըլլայ։ Այստեղ կը գերակշռեն նոսր, ցած հասակ ունեցող թփուտները եւ չորութիւն սիրող խոտերը, որոնք տեղանքին կու տան կիսաանապատային տեսք։ Հիւսիս-արեւմուտքը՝ Վեսգայան ծոցի մօտերը, կլիման ծովային է, բարեխառնէն միջերկրածովայինի փոխուող։ Այստեղ կը տարածուին լայնատերեւ ([[Հաճարենի (արեւմտահայերէն)|հաճարենի]]ի եւ կաղնիի) անտառները եւ հիւթալի խոտածածկ [[Մարգագետին (արեւմտահայերէն)|մարգագետին]]ները։
 
== Բնակչութիւն ==