Ուիքիփետիա

«Ծարիր» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ →‎top: removed: {{Արևելահայերեն|Ծարիր}} using AWB
Չ removed: (արեւմտահայերէն) (5) using AWB
Տող 6.
[[Պատկեր:Antimony massive.jpg|ձախից|մինի|120px|Ծարիրի հանքաքարի բնակտոր]]
[[Պատկեր:Antimony-pentafluoride-monomer-3D-balls.png|ձախից|մինի|120px|Ծարիրի կազայինհնգա[[փղուոր]]իտի (SbF<sub>5</sub>) կառուցուածքը]]
Աշխոյժ կը փոխազդէ հալոկեններու հետ՝ տալով եռարժէք հալոկենիտներ։ Միացութիւններ կ'յառաջացնէ [[արսէն]]ի, [[Ծծումբ (արեւմտահայերէն)|ծծումբիծծումբ]]ի եւ [[Լուսաբեր (քիմիական տարր)|լուսաբերի]] հետ (հալելիս), [[ազոտ]]ի եւ [[Ջրածին (արեւմտահայերէն)|ջրածինիջրածին]]ի հետ՝ չառաջացներ, ծարիրաջրածինը կը ստացուէ անուղղակի ճանապարհով։ Ջուրի եւ նոսր թթուներու հետ չփոխազդեր։ Դանդաղ կը փոխազդէ խիտ աղաթթուի եւ ծծմբական թթուի հետ՝ յառաջացնելով համապատասխանաբար՝ SbCl<sub>3</sub> եւ Sb<sub>2</sub> (SO<sub>4</sub>)<sub>3</sub> աղերը։ Խիտ ազոտական թթուով կ'օքսիդանայ՝ յառաջացնելով բարձրարժէք օքսիտ, որը կը նստէ <sub>x</sub>Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub>•<sub>y</sub>H<sub>2</sub>O բաղադրութեամբ։ [[Թթուածին]]ի հետ ծարիրն կ'յառաջացնէ Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, Sb<sub>2</sub>O<sub>4</sub> եւ Sb<sub>2</sub>O<sub>5</sub>
օքսիտները։ Եռարժէք ծարիրի հիտրօքսիտը՝ Sb (OH)<sub>3</sub>, գոյութիւն ունի միայն ջրային լուծոյթին մէջ։ Ծարիրի միջմետաղական միացութիւնները (AlSb, GaSb, InSb եւ այլն) կիսահաղորդիչներ են։ Բազմաթիւ մետաղներուն հետ ծարիրն կ'յառաջացնէ տարբեր համաձուլուածքներ, որոնց վրա ալ հիմնուած է անոր կիրառութիւնը։
 
Տող 13.
 
== Ծարիրը օրկանիզմին մէջ ==
Ծարիրի պարունակութիւնը (100 կ չոր նիւթին) բոյսերուն մէջ 0.006 մկ է, ծովային կենդանիներու օրկանիզմին մէջ՝ 0.02 մկ, ցամաքային կենդանիներուն մօտ՝ 0.0006 մկ։ Ծարիրը կենդանիներու եւ մարդու օրկանիզմ կը մտնէ շնչառական գործարաններու կամ ստամոքսաղիքային համակարգի միջոցաւ։ Ծարիրի կենսաբանական դերը յայտնի չէ։ Ծարիրն ընտրողաբար կը կուտակուէ վահանաձեւ գեղձին, [[լեարդ]]ին, [[Փայծաղ (արեւմտահայերէն)|փայծաղ]]ին մէջ։ Ծարիրի սահմանային թոյլատրելի քանակութիւնը 10<sup>−5</sup>-10<sup>−7</sup> կրամ է՝ 100 գ չոր հիւսուածքին։
===Պաշարները===
USGS վիճակագրութեան համաձայն ծարիրի ներկայիս պաշարները պիտի սպառուէն 13 տարիներուն: Թէեւ, կը սպասուէն նոր պաշարներու յայտնաբերումը:
Տող 20.
! Երկիր !! Պաշարներ <br>(ծարիրի<br> պարունակութեան<br> թօն) !! Ընդհանուրի %-ը
|-
|{{դրոշ|Չինաստան}} [[Չինաստան (արեւմտահայերէն)|Չինաստանի ԺՀ]]
|950,000
|47.81
Տող 36.
|7.05
|-
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} [[ԱՄՆ (արեւմտահայերէն)|Միացեալ նահանգներ]]
|60 000
|3.02
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ծարիր» էջէն