«Կապար» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ removed: (արեւմտահայերէն) (12) using AWB |
|||
Տող 1.
'''Կապար'''<ref>http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&dt=HY_HY&query=%D5%AF%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80</ref> քիմիական տարր մըն է, որուն նշանն է <big>'''Pb'''</big> ({{Լեզու la|Plumbum}}-էն), կարգահամարը 82 է, հիւլէական զանգուածը՝ 207.2: Դիւրահալ, արծաթափայլ մետաղ է։
== Պատմութիւն ==
Կապարը յայտնի եղած է [[
Ալքիմիագէտերը կապարը անուանած են Սաթուրն եւ գրած են այդ մոլորակի նշանով։ Կապարի միացութիւնները՝ «կապարի մոխիրը»- (PbO), կապարի ճերմակը [2PbCO<sub>3</sub>.Pb(OH)<sub>2</sub>] օգտագործած են [[Հին Յունաստան]]ին մէջ եւ Հռոմին մէջ՝ որպէս դեղորայքի եւ ներկերու բաղադրամաս։ Հրազէնի յայտնաբերումէն յետոյ կապարէն պատրաստած են գնդակ։
Տող 7.
Հռոմէացի բանաստեղծ Վիթրուվիւսը գրած է առողջութեանը կապարի վնասակարութեան մասին եւ ժամանակէն գրողները կը ենթադրեն, որ կապարային թունաւորումը մեծ դեր խաղցած է Հռովմի կայսրութեան կործանման ժամանակ: Այն, որ Յուլիոս Կեսարը ունեցած է ընդամենը մեկ ժառանգ այնպէս, ինչպէս որ կ'ենթադրուէր անոր անպտղութիւնը, կը վերագրուէ կապարային թուանւորմանը: Այլ հետազոտողներ կը քննադատէն ատանկ ենթադրութիւնները նշելով զորօրինակ, որ ոչ բոլոր որովայնային ցաւերը կ'յառաջանան կապարային թունաւորումէն:
Կապարի թունաւոր յատկութիւնը նշած են տակաւին մ. թ. 1<sup>ին</sup> դարուն՝ յոյն բժիշկ Տիոսկորիտեսը եւ Պլինիոս Աւագը: [[
== Բնութենական Յատկութիւններ ==
Տող 16.
Կապարի առանձնայատկութիւններն են մեծ [[խտութիւն]]ը, փափկութիւնը, կռելիութիւնը եւ առաձգականութիւնը։ Միւս մետաղներու համեմատ ունէ թոյլ ելեկտրահաղորդականութիւն, քորոզիադիմացկուն է եւ ունէ օրկանական նիւթերու հետ փոխազդեցութեան մեջ մտնելու ընդունակութիւն։
Այլ մետաղներու չնչին քանակութիւնները նշանակալիորէն կը փոխեն կապարի յատկութիւնները՝ [[
Անանկ մետաղներ, ինչպիսին են քաղիոնը կամ [[կաղկիոն]]ը, նույնպէս ունեն ատանկ յատկութիւն, սակայն, անոնք կը թուլցնեն քիմիական կայունութիւնը։ Միւս կողմէն, կապարի պարունակութիւնը զգալիորէն կը վատացնէ նիւթերի որակը, զորօրինակ՝ կապարի փոքր քանակութիւնը կը նուազեցնէ պողպատի առաձգականութիւնը։
|