«Պոթստամի Համագումար» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ removed: (արեւմտահայերէն) (40) using AWB |
|||
Տող 2.
[[պատկեր:Trumanstalin.jpg|thumb|Իոսիֆ Սթալինի եւ Հարրի Թրումէնի հանդիպումը Պոթստամի համագումարի ծիրին մէջ<ref>[http://www.trumanlibrary.org/photographs/view.php?id=392 Description of photograph], Truman Library.</ref>]]
'''Պոթստամի համագումար'''<ref>{{cite web|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/decade17.asp |title=Avalon Project - A Decade of American Foreign Policy 1941-1949 - Potsdam Conference |publisher=Avalon.law.yale.edu |date= |accessdate=20 March 2013}}</ref><ref>[http://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/PDFFILES/TREATIES/RUS-POL1957SF.PDF Russia (USSR) / Poland Treaty (with annexed maps) concerning the Demarcation of the Existing Soviet-Polish State Frontier in the Sector Adjoining the Baltic Sea 5 March 1957] (retrieved from the UN Delimitation Treaties Infobase, accessed on 18 March 2002)</ref><ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9061076/Potsdam-Conference "Potsdam-Conference"] ''Encyclopædia Britannica''</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/ww2peopleswar/timeline/factfiles/nonflash/a1144829.shtml?sectionId=7&articleId=1144829 |title=BBC Fact File: Potsdam Conference |publisher=Bbc.co.uk |date=2 August 1945 |accessdate=20 March 2013}}</ref>({{lang-en|Potsdam Conference}}), համագումար մըն է, որ տեղի ունեցած է [[17 Յուլիս]]-էն [[2 Օգոստոս]] [[1945]]-ին [[Գերմանիա
== Պատմութիւն ==
Այս համագումարը երրորդ եւ վերջին հանդիպումն էր «Մեծ եռեակի» առաջնորդներ [[Իոսիֆ Սթալին]]ի, [[Ուինսթոն Չիրչըլ]]ի եւ [[Հարրի Թրումըն]]ի միջեւ։ Առաջին երկուքը տեղի ունեցած էին [[Թեհրանի Համագումար|Թեհրանի]] ([[
[[պատկեր:Germany Under Allied Occupation BU8879.jpg|right|mini|250px|Թրումէնը կը ժամանէ Պերլինի օդակայան]]
Տող 11.
Համագումարին մասնակցած են՝
* «Մեծ Եռեակի Առաջնորդներ»՝ [[
* Արտաքին գործոց նախարարներ՝ [[Ճէյմս Պիրնս]] (ԱՄՆ), [[Վեաչեսլաւ Մոլոտով]] (ԽՍՀՄ), [[Էնթոնի Իտէն]] (մինչեւ 25 Յուլիս) / [[Էրնեստ Պեւին]] (28 Յուլիս-էն) (Մեծ Բրիտանիա), ինչպէս նաեւ արտաքին գործոց փոխնախարարներ եւ նախարարութեան այլ պաշտօնեաներ։
* Ռազմական գերատեսչութիւններու ներկայացուցիչներ։
[[ԱՄՆ (արէեւմտահայերէն)|ԱՄՆ]]-ու եւ [[Մեծ Բրիտանիա
[[ԽՍՀՄ (արեւմտխահայերէն)|ԽՍՀՄ]]-ի պատուիրակութիւնը՝ [[Իոսիֆ Սթալին]]ի գլխաւորութեամբ [[16 Յուլի«ս]]-ին ժամանեց [[Պերլին]], ուր անոնց դիմաւորեց Արեւմտեան ռազմաճակատի խորհրդային զորքերու գլխաւոր հրամանատար մարշալ [[Գէորգի Ժուկով]]ը։
Տող 21.
[[17 Յուլիս]]-ին ժամը 12։00-ին տեղի ունեցաւ քննարկում՝ մէկ կողմէ Սթալինի եւ Մոլոտովի, իսկ միւս կողմէ Հարրի Թրումէնի եւ ԱՄՆ պետքարտուղար Պիրնսի միջեւ։ Թարգմանիչն էր ԽՍՀՄ արտաքին գործոց ժողովրդական կոմիսարիատի փորձագէտ-խորհրդատու Սերգէյ Կոլունսկին։ Զրոյցի ընթացքին Թրումէնը Սթալինին վստահեցուց, որ «ան ուրախ է ծանօթանալու պրն․ Սթալինի հետ եւ կը ցանկայ հաստատել անոր հետ «այնպիսի բարեկամական յարաբերութիւններ, ինչպիսին ունեցած է գեներալիսիմուս Սթալինը նախագահ Ռուզվելտի հետ»։ Թրումէնը հաւատացած է, որ աշխարհի ճակատագիրը կը գտնուի երեք գերտիրութիւններուն ձեռքը»։ Ստալինը պատասխանեց, որ «Սովետական կողմը մշտապէս պատրաստ է առաջ շարժիլ ԱՄՆ-ոպ հետ միասին»<ref>{{cite web|url=http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/War_Conf/berlin01.htm|title=Запись беседы Председателя Совета Народных Комиссаров СССР с президентом США|date=1945-07-17|publisher=М.: Издательство политической литературы, 1984.|accessdate=2013-04-10|archiveurl=http://www.webcitation.org/6FwSoEPl4|archivedate=2013-04-17}}</ref>։
[[26 Յուլիս]]-ին [[Մեծ Բրիտանիա
== Պատուիրակութիւններու Տեղակայումը ==
Տող 34.
'''1. Խորհրդային Եւրոպան գրաւած էր Կեդրոնական եւ Արեւելեան Եւրոպան'''<br />
Յուլիսին [[ԽՍՀՄ Զինուած ուժեր|Կարմիր բանակը]] յաջողութեամբ կը վերահսկէր [[Մերձպալթիկա]]ն, [[
'''2. Մեծ Բրիտանիան ունէր նոր վարչապետ'''<br />
[[Մեծ Բրիտանիա
'''3. ԱՄՆ ունէր նոր նախագահ, իսկ պատերազմը դեռ ընթացքի մէջ էր'''<br />
Նախագահ [[Ֆրանքլին Տելանօ Ռուզվելտ]]ը մահացաւ [[12 Ապրիլ]] [[1945]]-ին։ Փոխնախագահ [[Հարրի Թրումէն]]ը ստանձնեց նախագահի լիազօրութիւններու կատարումը։ Ան մասնակցած է «Յաղթանակ Եւրոպայի Մէջ» եւ «Յաղթանակ Ճափոնի Մէջ» տօնակատարութիւններուն։ Ամբողջ պատերազմի ընթացքին Ռուզվելտ անընդհատ կը շեշտէր, որ պէտք չէ թոյլ տալ Ստալինին յառաջընթաց ունենալու [[Արեւելյան Եւրոպա]]յի մէջ։ Ան կը նշէր. «Ես մեծ կասկածներ ունիմ մարդու այդպիսի տեսակի նկատմամբ, ինչպէս որ Ստալինն է» եւ կը մեկնաբանէր. «Ես կը կարծեմ, որ եթէ բան մը նուիրեմ անոր, ապա փոխադարձ նուիրատւութեուն հաստատօրէն չեմ ստանար»<ref name="miscamble52">{{Harvnb|Miscamble|2007|p=52}}</ref>։
Հարրի Թրումէնը աւելի կասկածամիտ մօտեցում ունէր համայնավար հասարակարգի նկատմամբ, քան Ռուզվելտը։ Թրումէն եւ անոր խորհրդականները կը գտնէին, որ սովետական գործողութիւնները Արեւելեան Եւրոպայի մէջ թշնամական ծաւալապատկանութեան վառ դրսեւորումներ են եւ կը հակասեն [[Խրիմի Համագումար (1945)|Խրիմի Համագումարի]] պահանջներուն, որ ընդունուած էր նոյն տարուան Փետրուարին։ Պոթստամի համագումարը առաջին եւ վերջին անգամն էր, երբ [[Հարրի Թրումէն]]ը հանդիպեցաւ [[
== Վերջնական Որոշում ==
{{main|Պոթստամի Համաձայնագիր (1945)}}
[[
Պոթստամի համագումարի որոշումով Գերմանիոյ արեւելեան սահմանները տեղափոխուեցան արեւմուտք՝ դէպի Օտեր-Նէյսէ հատուածը, որ 25%-ով կրճատեց երկրի սահմանները [[1937]]-ի համեմատութեամբ։ Նոր սահմաններէն արեւելք ինկած տարածքներն էին [[Արեւելեան Պրուսիա]]ն, [[Սիլեզիա (մարզ, արեւմտահայերէն)|Սիլեզիան]], [[Արեւմտեան Պրուսիա]]ն եւ [[
22-23 Յուլիս-ին Ստալինը եւ Մոլոտովը տարածքային պահանջներ ներկայացուցին [[Թուրքիա
Նշանակուեցան վնասուց հատուցումներ։
Պոթստամի համագումարի ընթացքին Ստալինը հաստատեց [[
Համաձայնագիրին համաձայն Քորէան բաժնուեցաւ երկու մասի, որուն պատճառով հիւսիսային հատուածը անցաւ սովետական, իսկ հարաւային հատուածը ամերիկեան խնամակալութեան տակ, չնայած ամբողջ համագումարին ընթացքին քորէական հարցը չէ բացուած։
Տող 65.
== Միջուկային Զէնք ==
Համագումարի նախօրէին [[
{{статья
|автор = {{nobr|Никитчук И. И.}}
Տող 93.
<center><gallery widths="180px" heights="180px" caption="Մետաղադրամներու եւ փոստային դրօշմանիշերու վրայ">
Պատկեր:RR5117-0015R.gif|<small>Մետաղադրամ, [[
Պատկեր:1985 CPA 5655.jpg|<small>Նամականիշ, [[
Պատկեր:Stamp Russia 1995 Potsdam Konferency.jpg|<small>Նամականիշ, [[
</gallery></center>
== Տես Նաեւ ==
*[[Խրիմի Համագումար (1945)|Եալթայի Համագումար]]
*[[
*[[Սառի Պատերազմ]]
|