«Սէուտական Արաբիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ →‎top: removed: {{Արևելահայերեն|Սաուդյան Արաբիա}} using AWB
Չ removed: (արեւմտահայերէն) (5), (արւմտ․) using AWB
Տող 72.
}}
 
'''Սէուտական Արաբիա'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=53}}</ref> (պաշտoնական անուանումն է՝ Սէուտական Արաբիոյ Թագաւորութիւն, որ նաեւ պարզապէս կ'անվանուի Արաբիա, [[արաբերէն]]՝ السعودية المملكة العربية‎, ալ-Մամլաքա ալ-'Արաբիա աս-Սու'ուտիա) Արաբական թերակղզիի մէջ գտնուող արաբական ամենամեծ պետութիւնն է։ Հիւսիս-արեւմուտքին մէջ Արաբիան սահմանակից է [[Յորդանան]]ին, հիւսիսը եւ հիւսիս-արեւելքը՝ [[Իրաք (արեւմտահայերէն)|Իրաքին]]ին, արեւելքը՝ [[Քուէյթ]]ին, [[Քաթար]]ին, [[Պահրէյն]]ին եւ [[Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններ]]ուն, հարաւ-արեւելքը՝ [[Օման]]ին, եւ հարաւը՝ [[Եմեն]]ին։ [[Պարսից ծոց]]ը կը գտնուի անոր հիւսիս-արեւելքը, [[Կարմիր ծով]]ը՝ արեւմուտքը։ Երկրի բնակչութիւնը մօտ 27, 6 միլիոն է, տարածքը՝ մօտ 2.150.000 քմ²։ Սէուտական Արաբիա պետութիւնը Հարաւարեւմտեան [[Ասիա (արեւմտահայերէն)|Ասիոյ]] ամենամեծ երկիրն է։ Կը զբաղեցնէ Արաբական թերակղզիի 2/3-ը եւ շարք մը կղզիներ [[Պարսից Ծոց (արեւմտահայերէն)|Պարսից ծոցին]] եւ [[Կարմիր Ծով (արեւմտահայերէն)|Կարմիր ծովուն]] մէջ։
 
== Պատմութիւն ==
Տող 85.
=== Եգիպտական Տիրապետութիւնը Եւ Տրոհումը ===
 
[[1811]]—[[1818]]-ին [[Եգիպտոս (արեւմտահայերէն)|Եգիպտոսի]]ի կառավարիչ Մուհամմետ Ալիին զորքերը զաւթեցին արաբական, թերակղզիի մեծ մասը, եւ Սէուտական Արաբիան տրոհուեցաւ։ Մինչեւ [[1865]]-ը (ընդհատումներով) Սէուտական Արաբիան եգիպտական տիրապետութեան տակ էր։ [[Հիճազ]]ը [[1840]]-էն ետք կը գտնուէր [[թուրք]], իշխանութեան տակ։ 19<sup>րդ</sup> դարու 2-րդ կէսին վահապական պետութիւնը զաւթեցին Շամմարի (Հիւսիսային Արաբիա) իշխանութեան կառավարողներ Ռաշիտեանները։ Մուհամմետ իպն Ռաշիտի զորքերը գրաւեցին Նեճտի մայրաքաղաք էր-Ռիյատը։ Սկսաւ անհաշտ պայքար Սաուտեան եւ Ռաշիտեան ընտանիքներու միջեւ Արաբիոյ մէջ տիրելու համար։ Սաուտեան էմիր Իպն Սաուտը, [[Քուէյթ]]ի էմիր Մուպարաք աս Սապահի օգնութեամբ, [[1902]]-ին պարտութեան մատնեց Ռաշիտեաններուն եւ վերագրաւեց էր-Ռիատը։ Սաուտեանները վերականգնեցին իրենց իշխանութիւնը Նեճտի մէջ եւ սկսան ընդլայնել իրենց տիրոյթները։
 
=== Մեծ Բրիտանիոյ Տիրապետութիւնը ===
Տող 174.
{{Արաբական երկիրներու դաշնակցութիւն}}
 
[[Կատեգորիա:ՄԱԿ-ի անդամ երկիրներ (արւմտ․)]]