«Աւստրալիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ removed: (արեւմտահայերէն) (9), (արւմտ․) using AWB |
Չ →Ծագումնաբանութիւն: clean up, replaced: Անգլերեն → անգլերէն, Իսպաներեն → սպաներէն using AWB |
||
Տող 101.
== Ծագումնաբանութիւն ==
[[Պատկեր:View of Port Jackson, taken from the South Head from A Voyage to Terra Australis (1814) by Matthew Flinders.jpg|250px|մինի|ձախից|[[Փորթ Ճեքսըն]]ի տեսքը, ''Ճանապարհորդութիւն Terra Australis'' գիրքին մէջ։ Այս վայրին մէջ հիմնադրուած է [[Սիտնի]]ն]]
«Աւստրալիա» (անգլ.՝ Australia, [əˈstɹæɪljə, -liə] Աւստրալիական
[[Առասպել]]ները՝ Անյայտ Հարաւային Երկիր (լատ.՝ Terra Australis Incognita), «Անյայտ Հարաւ Երկիր » սկիզբ առած են [[Հռոմէական կայսրութիւն|Հռոմէական կայսրութեան]] ժամանակներուն եւ սովորական երեւոյթ էին [[միջնադար]]եան աշխարհագրութեան համար, չնայած որ ոչ մէկ տեղեկութիւն չէր պարունակեր մայր ցամաքի մասին։
Ամենավաղ փաստագրական յիշատակումը «Australia» բառին օգտագործման մասին [[անգլերէն]]ով եղած է 1625 թուականին «Աուստրալիա-տել-Էսբիրիդու-Սանտօ-ի մասին տեղեկութիւններ, գրառուած Մասթըր Հալքլայթի կողմէն» (անգլ.՝ A note of Australia del Espíritu Santo, written by Master Hakluyt) գիրքին մէջ, որ հրատարակած է Սամուէլ Փուրչաս-ը (Samuel Purchas) , որպէս Hakluytus Posthumus, ուր [[Սպանիա|սպանական]] Աուստրալիա-տել-Էսփիրիթու-Սանթօ (սպաներէն՝ Australia del Espíritu Santo) անուանումը տրուած էր Նոր Հիպրետներ Արքիփելըկը (archipelago) փոքր կղզիախումբի համար, եւ աղճատուած էր մինչեւ «Australia»<ref>Պուրչաս, հատոր iv, էջեր՝ 1422-32, 1625. Սա կարծես թե
«Australische» ածականը նոյնպէս օգտագործուած է [[Հոլանտա]]ցի պաշտօնեաներուն կողմէն [[Պաթաւիա]] (Batavia) շրջան (այժմ՝ [[Ճաքարթա]]), նշելու համար բոլոր նոր յայտնաբերուած ցամաքները 1638-էն սկսած<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/?id=DDNEle_1NzkC&pg=PA299&dq=Australische+1638+batavia#v=onepage&q=Australische%201638%20batavia&f=false|page=299|last=Սքոթ|first=Էրնեստ|origyear=1914|title=Նավապետ Մեթյու Ֆլինդերսի կյանքը|isbn=978-1-4191-6948-9|year=2004|publisher=Կիսինգեր Փաբլիշինգ}}</ref>։ «Australia» բառը օգտագործած է [[ֆրանսա]]ցի գրող- ութոփիստ Գաբրիէլ տը Ֆուանիի (Gabriel de Foigny) անգլերէնի թարգմանուած Ժաք Սատերի արկածները, անոր ճանապարհորդութիւնը եւ Աստրալի Ցամաքի յայտնագործութիւնը»(ֆր.՝ Les Aventures de Jacques Sadeur dans la Découverte et le Voyage de la Terre Australe; 1676)<ref>Սիդնեյ Ջ. Բեյկեր, ''Ավստրալիական լեզուն'', երկրորդ հրատարակություն, 1966</ref>: Այս եզրը օգտագործած է նաեւ սկովտացի աշխարհագրագէտ Ալեքսանդր Տալրայմփըլի (Alexander Dalrymple) նշելով ամբողջ հարաւային [[Խաղաղ Ովկիանոս|Խաղաղ ովկիանոսը]], իր «Խաղաղ ովկիանոսի հարաւային շրջանի ճանապարհորդութիւններուն եւ յայտնագործութիւններուն պատմական հաւաքածոյ» (անգլ.՝ An Historical Collection of Voyages and Discoveries in the South Pacific Ocean; 1771) գիրքին մէջ։ XVIII դարու վերջաւորութեան, այս եզրը կ՝ օգտագործեն [[Բուսաբանութիւն|բուսաբաններ]]՝ Ճորճ Շոուի եւ Ճէյմս Էտուըրտ Սմիթը Աւստրալիական մայր ցամաքի նշման համար իրենց «Նոր Հոլանտայի Կենդանաբանութինը Եւ Բուսաբանութիւնը» (անգլ.՝ Zoology and Botany of New Holland; 1793) գիրքին մէջ, ինչպէս նաեւ 1799-ին քարտէսի վրայ, որ կը պատկանէր Ճէյմս Ուիլսընին<ref name="Estensen 2002 p354">{{Cite book|first=Միրիամ|last=Էստենսեն|year=2002|title=Մեթյու Ֆլինդերսի կյանքը|publisher=Ալլեն ընդ Անվին|isbn=1-74114-152-4|page=354}}</ref>։
| |||