«Ակն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
նոր թարգմանություն oգտվելով ԱՎԲ
Չ մանր-մունր, փոխարինվեց: : → ։ (4), →
Տող 67.
}}
 
'''Ակն''' (այժմ՝ Քեմալիէ, թուրք.՝ Kemaliye):։ Ակն քաղաքը կը գտնուի Արեւմտեան [[Հայաստան]]ի մէջ, այժմ՝ [[Թուրքիա|Թուրքիոյ]] Հանրապետութեան կեդրոնական մասին, [[Երզնկա]] նահանգին մէջ, Արեւմտեան [[Եփրատ]] (Գարասու) գետի աջ ափին։
 
Անցեալին եղած է [[Խարբերդ]] վիլայէթի կազմին մէջ։ [[Ակն]]ը կը գտնուի [[Տավրոսյան լեռնահամակարգ|Տաւրոսեան]] եւ Անդիտաւրոսեան լեռնաշղթաներու միջեւ, ծառազարդ դաշտավայրի մէջ, բարձր աւելի քան 1000 մ.։
 
Ակնը հիմնած են [[Սեբաստիա]] տեղափոխուած [[Արծրունի]]ները [[1022]]-ին:ին։ Սկզբիը կոչուած է [[Մարընտուն]]իկ։ Ակն անունը հաւանաբար ծագած է քաղաքի մէջտեղ հոսող Ակնաղբիւրի անունէն։ ԺԱ դարուն Արծրունիներն Ակնին մէջ կառուցած են [[Նարեկա վանք|Նարեկայ]] (Ռշտունիքի Նարեկայ վանքի անունով), իսկ աւելի ուշ՝ [[Սուրբ Նշան վանք]] ([[Վասպուրական]]ի Վարագայ Սուրբ Նշան վանքի անունով)։
 
[[1300]]–[[1321]]-ին [[Անի]]էն այստեղ գաղթած հայերը հիմնադրած են իրենց թաղամասը՝ Ս. Յակոբ եկեղեցիով։ Ակնի մէջ եղած է նաեւ Անի անունով բերդ մը:մը։ ԺԶ դարու սկիզբին Ակնը կը գրաւուի թուրքերու կողմէ։ [[1880]]-ին Ակն ունէր շուրջ 10 հազար բնակիչ, որուն մօտ 5500ը հայեր էին։ Տուները քարաշէն էին, 2-4 յարկանի։ Քաղաքը մաքուր էր, բարեկարգ, սալահատակուած փողոցներով։ Ակնցիք վարպետ արհեստաւորներ եւ առեւտրականներ էին։
 
ԺԹ դարի վերջերը Ակնի մէջ կը գործէին երկսեռ դպրոցներ՝ (Նարեկեան եւ Ներսեսեան), եկեղեցիներ՝ (Ս. Աստուածածին եւ Ս. Գէորգ), ազգային ընկերութիւններ՝ (Ազգասիրական, Ուսումնասիրական, Արամեան եւ Նարեկեան)։ [[1870]]-ին Ակնի մէջ լոյս տեսած են՝ «[[Ծաղիկ (հանդէս)|Ծաղիկ]]», «[[Եփրատ (հանդէս)|Եփրատ]]», «Մտրակ» թերթերը։ [[1873]]-ին այդտեղ ներկայացուած է «Սուրբ Մեծն Ներսէս» բիէսը։
 
3-4 [[Սեպտեմբեր]], [[1896]]–ին թուրք հրոսակները կը յարձակին Ակնի վրայ, իսկ [[քիւրտեր]]ը՝ շրջակայ հայ գիւղերուն վրայ՝ (Լիճք, Բինկեան, Զմարա, Կասմա, Ապուշեխ, Կամարակապ եւ այլ գիւղեր), կը կոտորեն բնակիչներուն, կը կողոպտեն ու կը հրդեհեն տուները։ Ականատեսի վկայութեամբ, զոհերուն թիւը կը հասնի 3000-ի։ Հետագայ երկու տասնամեակներուն հայերը կը վերաշինեն քաղաքը:քաղաքը։ Ակնի մէջ կեանքը նորէն կ՛աշխուժանայ։
 
Մեծ եղեռնին Ակնը եւ շրջակայ գիւղերը կը դատարկուին հայերէ, որոնց մեծ մասը շուտով զոհ կ՛երթայ գաղթի ճանապարհին։
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ակն» էջէն