«Ակն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 74.
[[1300]]–[[1321]]-ին [[Անի]]էն այստեղ գաղթած հայերը հիմնադրած են իրենց թաղամասը՝ Ս. Յակոբ եկեղեցիով։ Ակնի մէջ եղած է նաեւ Անի անունով բերդ մը։ ԺԶ դարու սկիզբին Ակնը կը գրաւուի թուրքերու կողմէ։ [[1880]]-ին Ակն ունէր շուրջ 10 հազար բնակիչ, որուն մօտ 5500ը հայեր էին։ Տուները քարաշէն էին, 2-4 յարկանի։ Քաղաքը մաքուր էր, բարեկարգ, սալահատակուած փողոցներով։ Ակնցիք վարպետ արհեստաւորներ եւ առեւտրականներ էին։
 
ԺԹ դարի վերջերը Ակնի մէջ կը գործէին երկսեռ դպրոցներ՝ (Նարեկեան եւ Ներսեսեան), եկեղեցիներ՝ (Ս. Աստուածածին եւ Ս. Գէորգ), ազգային ընկերութիւններ՝ (Ազգասիրական, Ուսումնասիրական, Արամեան եւ Նարեկեան)։ [[1870]]-ին Ակնի մէջ լոյս տեսած են՝ «[[Ծաղիկ (հանդէս)|Ծաղիկ»]]», «[[Եփրատ (հանդէս)|Եփրատ»]]», «Մտրակ» թերթերը։ [[1873]]-ին այդտեղ ներկայացուած է «Սուրբ Մեծն Ներսէս» բիէսը։
 
3-4 [[Սեպտեմբեր]], [[1896]]–ին թուրք հրոսակները կը յարձակին Ակնի վրայ, իսկ [[քիւրտեր]]ը՝ շրջակայ հայ գիւղերուն վրայ՝ (Լիճք, Բինկեան, Զմարա, Կասմա, Ապուշեխ, Կամարակապ եւ այլ գիւղեր), կը կոտորեն բնակիչներուն, կը կողոպտեն ու կը հրդեհեն տուները։ Ականատեսի վկայութեամբ, զոհերուն թիւը կը հասնի 3000-ի։ Հետագայ երկու տասնամեակներուն հայերը կը վերաշինեն քաղաքը։ Ակնի մէջ կեանքը նորէն կ՛աշխուժանայ։
Տող 80.
Մեծ եղեռնին Ակնը եւ շրջակայ գիւղերը կը դատարկուին հայերէ, որոնց մեծ մասը շուտով զոհ կ՛երթայ գաղթի ճանապարհին։
 
Ակնցիները տուած են գրչի ու մտքի բազմաթիւ ականաւոր մշակներ, բժիշկներ, ուսուցիչներ, արուեստագէտներ, իրաւաբաններ, ազգային եւ հոգեւոր գործիչներ։ Ակնէն կը սեռին [[Արփիար Արփիարեան]]ը, [[Միսաք Մեծարենց]]ը, [[Գրիգոր Զօհրապ]]ը, [[Սիամանտո|ՍիամանթօՍիամանթօն]]ն, [[Արշակ Չօպանեան]]ը, [[Մինաս Չերազ]]ը եւ Ն. Գալանտերեանը։
 
Ակնը մօտ 200 տարի ամիրական նշանաւոր գերդաստաններ տուած է Կ. [[Պոլիս|Պոլսոյ]] եւ [[Զմիւռնիա|Զմիւռնիոյ]]՝ (Տատեան, Ճեզայիրլեան եւ ուրիշներ) մէջ։
 
== Աղբիւրներ ==
* Հայր Մ․ Վարդ․ Պոտուրեան, Հայ Հանրագիտակ, 1938 Պուքրէշ, Հատոր Ա․, էջ 81-82,
 
[[Կատեգորիա:Արեւմտեան Հայաստանի քաղաքներ]]
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ակն» էջէն