[[Պատկեր:HundertDrachme.jpg|մինի|270px|Յունական տրախմայտրախմի]] ▼{{Տեղեկաքարտ Լեզու
|գույն = Indo-European
|տեսակ = Բնական
|անվանում = Յունարէն
|ինքնանվանում = Ελληνικά
|մատենագիր_նմուշ = Couverture Stèles Grecques.png
|լեզվակիրների թիվ = 13 մլն.
|դասակարգում = *Հնդեւրոպական<br />
**Յունարէն
|գրեր = Յունարէնի այբուբեն
|պաշտոնական լեզու = [[Պատկեր:Flag of Greece.svg|22px]] [[Յունաստան]] <br />[[Պատկեր:Flag of Cyprus.svg|22px]] [[Կիպրոս]] <br /> [[Պատկեր:Flag of Europe.svg|22px]] [[Եւրոպական Միութիւն]]<br />
Փոքրամասնութեան լեզու՝<br />
[[Պատկեր:Flag of Albania.svg|22px]] [[Ալպանիա]]<br />[[Պատկեր:Flag of Turkey.svg|22px]] [[Թուրքիա]]<br />[[Պատկեր:Flag of Italy.svg|22px]] [[Իտալիա]]<br />[[Պատկեր:Flag of Armenia.svg|22px]] [[Հայաստան]]<br />[[Պատկեր:Flag of Hungary.svg|22px]] [[Հունկարիա]] <br />[[Պատկեր:Flag of USA.svg|22px]] [[ԱՄՆ]]<br />[[Պատկեր:Flag of Ukraine.svg|22px]] [[Ուքրայնա]]<br />[[Պատկեր:Flag of Romania.svg|22px]] [[Ռումինիա]]
|ԳՕՍՏ 7.75–97 =
|ISO1 = {{ստեղ|el}}
|ISO3 = {{ստեղ|ell}}
|քարտեզ = Idioma Griego.PNG
|քարտեզի_լայնությունը = 275px
|քարտեզի_նկարագիրը = Յունարէնի տարածքը
}}</pre>
▲[[Պատկեր:HundertDrachme.jpg|մինի|270px|Յունական տրախմայ]]
[[Պատկեր:Grigorios Orologas 1906 Letter.JPG|մինի|270px|20<sup>-րդ</sup> դարասկիզբի յունարէն նամակ]]
'''Յունարէն''' ({{lang|el|ελληνική γλώσσα}} {{աուդիո|Elliniki Glossa.ogg|էլլենիքի կլոսսայղլոսա}}), կը պատկանի [[Հնդեւրոպական լեզուներ|հնդեւրոպական լեզուաընտանիքի]]<nowiki/>ն։ անհատականՆերկայիս խումբիլեզուն լեզու։կը Յունարէն կո խօսին աշխարհինգործածուի 15 միլիոն մարդը։մարդոց Յունարէնըկողմէ։ պաշտօնական լեզու է [[Յունաստան]]ի մէջ,եւ [[Կիպրոս]]ի մէջ։պաշտօնական լեզուն յունարէնն է։ Ըստ աշխարհի լեզուներու դասակարգման յունարէնը կը գրաւէ 74-րդնրդ է։դիրքը։
Յունարէնը կարեւոր դեր ունեցած է Եւրոպայի պատմութեան մէջ, աւելի լայն առումով՝յատկապէս՝ Արեւմուտքի Աշխարհի եւ Քրիստոնէութեան համար,: հինՀին յունական գրականութիւննգրականութիւնը իր ազդեցությունն ունեցածազդած է յետագայ արեւմտեան գրականութեան վրայ, որոնցմէ ամենէ յայտնիներն ենյատկապէս ՊլատոնիՊղատոնի երկխօսութիւնները եւ Արիստոտելի աշխատութիւնները։
ԱնդիքՅունահռոմէական դասական ժամանակաշրջանին յունարէնը որպէսիբրեւ լայնօրէն տարածուածմիջբարբառային լեզու (lingua franca) ծառայած լայնօրէն տարածուած է [[Միջերկրական Ծով|միջերկրածովեան]] աշխարհիներկիրներուն համար։մէջ։
== Պատմութիւն ==
Յունարէնի զարգացման պատմութիւնը կը բաժնուի երեք շրջանիշրջաններ<ref>В. П. Нерознак, Греческий язык // Лингвистический энциклопедический словарь. — С. 118.</ref>։.
* '''[[հին յունարէն]]''' (XIV դ. Ք․Ա․ — Ք․Ե․ IV դ.), ▼* Նախնայունարէն.≈ Ք.ա. 1600
▲* '''[[ հինՀին յունարէն]] ''' (XIV դ. Ք․Ա․ — Ք․Ե․ IV դ.),
** արխաիկ շրջան (Ք․Ա․ XIV - VIII դդ.),
** դասական շրջան (Ք․Ա․ VIII - IV դդ.),
** հելլենիստական շրջան (Ք․Ա․ IV - I դդ.)
** ուշ յունարէնի փուլ (Ք․Ե․ I—IV դդ.),
* '''բիւզանդերէն''' (միջին յունարէն, V—XV դդ.), յոյներիու ու Բիւզանդիոյ ժողովուրդի լեզուն։ Գիտնականներէն ոմանք չեն ընդունիր այդ եզրը՝ պատճառաբանելով, որ այդ ժամանակ լեզուն միաբնոյթ չէ եղած։ Անոնք կը կարծէն, որ այդ շրջանին միասին գոյութիւն ունեցած են հին յունարէնն ու վաղ նոր յունարէնը։
* '''նոր յունարէն''' (XV դարէն մինչեւ մեր օրերը), Բիւզանդիոնի մէջ, Օսմանեան Թուրքիոյ մէջ, ապրած յոյներու լեզուն, ինչպէս նաեւ ժամանակակէն [[Յունաստան]]ի ու Կիպրոսի Հանրապետութիւններու պաշտօնական, խօսակցական ու գրական լեզուն։ Նոր յունարէնը ձեւավորուած է XVIII—XIX դարերուն հիւսիսային բարբառներու հիման վրայ։ Նոր յունարէնը ընդգրկուած է, այսպէս կոչուած, Լեզուներու Պալքանեան միութեան մէջ<ref name="Нерознак119">Нерознак В. П. Греческий язык // Лингвистический энциклопедический словарь. — С. 119.</ref>։
Հին յունարէնը բաժնուած էր բազմաթիւ բարբառներու։ Ընդունուած է առանձնացնել բարբառներու չորս խումբ՝ արեւելեան (հոնիական, ատտիկեան բարբառներ), արեւմտեան (դորիական), արկդոկիպրոսեան (հարաւախէյան) եւ էոլեան (հիւսիսախէյան)։ Ատտիկեան բարբառի հիման վրայ ալ հետագային ([[Ալեքսանդր Մակեդոնացի|Ալեքսանդր Մակեդոնացու]] արշաւանքներէն ետք) ձեւաւորուած է համայունական լեզուն՝ այսպէս կոչուած կոյնեն (κοινή), որ դարձաւ պաշտօնական ու խօսակցական լեզու [[Միջերկրական Ծովու]]ու արեւելեան ափին ձգուող հսկայական տարածքներուն։ Կոյնէէն առաջացած են ժամանակակէն յունարէնի գրեթէ բոլոր բարբառները։ Բացառութիւն կը կազմէ մէկուսացած ցակոնեան բարբառը կամ լեզուն (յուն.՝ τσακωνικά), որ աւանդաբար առաջացած կը համարուի դորիական բարբառէն<ref name="Нерознак119" />։
| 