«1984 (Վէպ)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ →‎Նախարարութիւններ:: clean up, replaced: Հատուկ → յատուկ using AWB
Չ clean up, replaced: կ՛ա → կ'ա (8) using AWB
Տող 7.
Քննադատուրիւններ եւ կառավարական միջամտութիւններ։
Վէպին ներքին գաղտնագիրերը ավելի խոր շեշտեր եւ ակնարկներ կը պարունակեն, ուստի հասկնալի էին վէպի տպագրութեան ու վաճառքի արգելումը, ենթակայական մեկնաբանութիւններն ու արհամարհանքները, որը տեղի ունեցան ԽՍՀՄ-ի տարածքներէն դուրս։ Յատկապէս շատ էին արեւմտեան ձախակողմեան ուժերու քննադատութիւնները։ Իսկ վէպի ամենայաճախ արգելանքի դէպքերը տեղի ունեցան ԱՄՆ-ի որոշ նահագներուն մէջ։ Ընդհանրապէս՝ հրատարակումէն գրեթէ անմիջապէս յետոյ, եւ անկէ վերջալ մոտ 50 տարի շարունակ անընդհատ փորձեր եղան «1984»-ը հանել դպրոցական գրադարաններէն։
Ուսումնասիրելով ամերկեան դպրոցներու մէջ արգելուած գիրքերի 1965-1982 թթ․ վիճակագրութիւնը, Լի Պերեսը իր «Հանրայայտ արգիլուած գիրքեր» աշխատութեան առաջաբանի մէջ 30 հատ այդպիսի գիրք կ՛առանձնացնէ։կ'առանձնացնէ։ Այդ ցուցակին մէջ «1984»-ը 5-րդ տեղը կը գրաւէ։ կ՛արժէկ'արժէ նշել, որ վէպի արգելքը ամերկեան դպրոցներուն մէջ առաւել խիստ եղած է 1960-170 թուականներուն, երբ որ չափազանց մէծ էր ԽՍՀՄ-ին հետ պատերազմ սկսելու հաւանականութիւնը։
Գիրքին ամենա շատ քննադատուող կէտերէն մէկը իր անբարոյ եւ բաց տեսարաններն էին, որոնք կրնային բացասական ազդեցութիւն ունենալ դեռահասներուն հոգեբանութեան վրայ։ Բայց առաւել ուշագրաւ են վէպը արգիլելու քաղաքական դրդապատճառները, որոնք ժամանակի ընթացքին շատ հստակ իրար կը հակասէին։ Յուրաքանչիւր քաղաքական իրադրութիւն իր դերը ունեցած է արգելք ըլլալու, եւ յետոյ այդ արգելքները հանելու պատճառաբանութեան հարցին մէջ։
Այդպէս, մէկ անգամ ԱՄՆ-ի մէջ վէպը արգիլուեցաւ այն պատճառաբանութեամբ, որ համայնավարութիւնը բարենպաստ ձեւով ներկայացուած է գրքին մէջ, իսկ որոշ ժամանակ վերջ, արգելքը վերացուեցաւ, որովհետեւ գիրքը հրաշալի ձեւով ամբողջատիրական համակարգի թերութիւնները կը բացայայտէ։
Տող 21.
=== Քաղաքական աշխարհագրութիւն: ===
[[Պատկեր:Ingsoc logo from 1984.svg|250px|մինի|աջից]]
Մեր գլխաւոր հերոսը կ՛ապրիկ'ապրի աշխարհի մը մէջ, ուր 3 ամբողջատիրական գերտիրութիւններ անհասկնալի պատերազմի մը մէջ են, անորոշ տարածքներու համար։ Յուրաքանչիւր գերտիրութիւն ունի իր գաղափարախօսութիւնը՝
1. Օկեանիա – կը ներառէ ամբողջ Արեւմտեան կիսագունդը, Մեծն Բրիտանիան, Ավստրալիան, եւ Հարաւային Ափրիկէն։ Գաղափարախօսութիւնը Ingsoc-ն է, որը կը նշանակէ Անգլիական Ընկերավարութիւն։
2. Աւրասիա – կը ներառէ Եւրոպան, Ռուսաստանը ամբողջուրեամբ, եւ Սիպիրը։ Գաղափարախօսութիւնը՝ Նեօ-Պոլշեւիզմ։
Տող 44.
=== Դասակարգային կառուցվածքի մասին։ ===
Օվկիանիայի հասարակութիւնը կը բաժնուի 3 խավի, կուսակցութեան ներքին անդամները, արտագին անդամները, եւ Պրոլները, եւ այս բոլորին կ՛իշխէ Մեծ Եղբայրը։
1. Կուսակցութեան ներքին անդամները- կը ներկայացն են Օվկիանոսի բարձրագույն խավը, կը կազմեն բնակչութեան 2%ը, եւ իրենք կը որոշեն երկիրի եւ կուսակցութեան օրենքները, եւ թէ երբ որու թշնամին կը դարնան։ Ունին նաեւ շարք մը ուրիշ առավելութիւններ՝ կ՛ապրինկ'ապրին լավ թաղամասերու վրայ, հանգիստ տուներու մէջ, որտեղ առանց թույլտվութեան երդալը արգիլված է պրոլներու եւ արտաքին կուսակցութեան անդամներու համար, ունին անձնական սպասարկողներ, արագ փոխադրամիջոցներ, կը ստանան նորմալ սնունդ, եւ կրնան իրենց տուներէն ներս կարճ ժամանակահատվածով անջատել Telescreen-ը։ Բայց միեւնոյնն է պետք է հնազանդին կուսակցութեան բոլոր օրենքներուն, եւ եթէ կուսակցութեանը հակասին, ապա կը պատժուին նոյն ձեւով ինչպես արտաքին կուսակցութեան անդամները։
2. Արտաքին կուսակցութեան անդամները- կը ներկայացնեն երկրի միջին խավը այն մարդիկեն որոնք կ՛աշխատինկ'աշխատին չորս նախարարութիւններէն մէկին մէջ, որպեսզի կիռարեն կուսակցութեան օրենքնրը։ Արտաքին կուսակցութեան անդամները կ՛ապրինկ'ապրին շատ ծանր պայմաններու տակ, վատ թաղամասրու վրայ, արանց մթերքի բավարար պաշառքի, եւ արանց սեփական մեքենանրու։ Կառավարութիւնը անընդհատ իրենց կը հսկէ telescreen-ներու միջոցով, եւ կը ստիպէ որ մնան հայրենասեր։ Բայց, քանի որ միջին խավի անդամները քիչ թէ շատ ուսեալ են եւ կարողութիւնը ունին գիտակցելու որ իրենց հանդեպ վերաբերմունքը անարդար է, հետեւաբար հավանականութիւնը շատ մեծ է որ միջին խավը հեղափոխութիւն հայտարարէ կառավարութեան դեմ։
3. Պրոլները- ամենա աղքատ խավը կը ներկայացնեն, կը կազմեն Օվկիանիայի մեծամասնութիւնը, եւ իրենց կը տրվի ամենա դժվար եւ ձանձրալի գործերը, բայց կառավարութիւնը իրենց չի հետեւիր, իրենց տուներէն ներս չիկա telescreen-ներ, եւ կուսակցութիւնը ամեն չանք կը թափէ որ ուսում չստանան եւ մնան անգրագետ, որպեսզի աւելի դիւրին ըլլայ իրենց կառավարելը։ Պրոլներուն հետ կ՛ապրինկ'ապրին գաղտնի մտքերի ոստիկաններ որոնք վտանքավոր կամ կասկածելի պրոլներուն կուսակցութեան կը հանցնեն որպեսզի ոչնչացուին։
 
=== Հիմնական հերոսներ ===
Ուինստոնի կերպարին մասին- Ուինստոնը գրքին մէջ կը նկարագրուի որպես 39-ամեայ, ոչ շատ տարբերուող արտաքինով տղամարդ մը։ Ամուսնացած էր, սակայն կինը կուսակցութեան մոլի կողմանկից ըլլալուն պատճառով հարաբերութիւնները վատ էին, ինչին արդիւնքով կինը հեռացած էր։ Ուինստոնը հետաքրքրված է բանաստեղծութեամբ եւ անտիկվար, անցյալի հետ կապ ունեցող իրերով։ Մինջ Ճուլիային հանիդիպիլը, ան ուներ օրագիիր մը, որին մէջ կը գրեր բոլոր միտքերը կուսակցութիւնէն գաղտնի պահելով։ Ամբողջ գիրքի ընթացքին Ուինստոնը կը փնտրէ համախհերներու որոնք նույնպես համաձայն էին որ Մեծ Եղբայրը չարիք է, եւ հասարակութիւնը՝ հիւանդ։
Ճուլիայի կերպարին մասին- Ջուլիան Ուինստոնի սիրահարն է, սկիզբը Ուինստունը կը կարծէր որ Ճուլիան մտքի ոստիկանութիւնեն է, սակայն հետո կը պարզվի որ այդպես չէ։ Ճուլիան նաեւ կ՛ատէկ'ատէ կուսակցութիւնը, սակայն Ուինստոնին նման նպատակներ չունի իրենց տապալելու, հետաքրքրված չէ կուսակցութեն հետ կապված դավադրութիւնները ուսումնասիրելով, եւ կը խախտէ կուսակցութեան օրենքները միայն իր կեանքը վայլելու նպատակով։
 
Օպրայնի կերպարին մասին- Օպրայնը ներքին կուսակցութեան անդամ է, բայց Ուինստոնը այնքան ալ համոզված չէ որ ինքը հավատարիմ է կուսակցութեան, կը կարծէ որ Օպրայնը նաեւ գաղտնի կ՝ատէ կուսակցութիւնը եւ եղբայրութեան անդամ է։ Որոշ ժամանակ հետո աս կը բացահայտուի, կը ներկայացն է ինքզինքը իբր եղբայութեան անդամ, եւ Ուինստոնին ու Ճուլիային կը ներգրավէ կազմակերպութեան մէջ։
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/1984_(Վէպ)» էջէն