«Արամ Հայկազ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Բուն անունով Արամ Չեքենեան։ Ծնած է [[Շապին Գարահիսար]]։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին Ազգային վարժարանին մէջ։ 1915-ի Ամրան, երբ թուրքական զօրքը արդէն մօտեցած էր իրենց քաղաքին, 5000 հայեր այրելով իրենց տուներն ու դաշտերը կը բարձրանան լեռ, որու գագաթին հռովմէական հին բերդի մը մնացորդները կային։ Ասիկա յայտնի է Շապին Գարահիսարի ապստամբութիւն անունով։ Արամ Հայկազ ինք եւս մասնակցած է [[1915]]-ի ինքնապաշտպանութեան կռիւներուն, որ հետագային նկարագրած է «Շապին Գարահիսար Եւ Իր Հերոսամարտը» գործին մէջ ([[1957]])։ Մայրն (Իւղաբեր) <ref>[http://asbarez.com/arm/45142/ Գրող Արամ Հայկազ Հայաստան Վերադարձաւ]</ref> ու քոյրերը, օսմանցի թուրքերու կողմէ հայերու դէմ հալածանքին զոհերէն, բռնի կերպով իրենց բնօրրանէն կ'աքսորուին դէպի [[սուրիական անապատ]]ը: Սովահար եւ ընչազուրկ` անոնք կը հասնին գիւղ մը, ուր կը հանդիպին հայերու, որոնք [[իսլամութիւն]]ը ընդունելէ ետք կ՛աշխատէինկ'աշխատէին թուրքերու տուներուն մէջ: Ընդառաջելով իր մօր խնդրանքներուն` փոքրիկն Հայկազ եւս հաւատափոխ կը դառնայ: Յաջորդող չորս տարիներուն ան կ'ապրի քրտական ցեղախումբերու մօտ` ոչխարներ արածելով, բերքը հաւաքելով եւ հաւերը կերակրելով : Քիւրտ ընտանիքներու անմիջական հարեւանութեամբ ապրելով` ան կը սորվի անոնց սովորութիւնները, գաղտնիքները եւ խորամանկութեամբ` խոցելի կէտերը: Չորս տարի ետք կը յաջողի դուրս գալ Փոքր Ասիայէն:[[1919]]-ին կը փախչի Պոլիս եւ կ'ապաստանի Պոլսոյ որբանոցին մէջ, իսկ մէկ տարի ետք վերջնականապէս կը հաստատուի [[Նիւ Եորք]]։

Ամերիկացի լրագրողի մը այն հարցումին, թէ ինչո՞ւ անգլերէն չի գրեր, Արամ Հայկազ պատասխանած է. «Երիտասարդ ու օժտուած հայ գրող մը իր գրել ծրագրած վէպին նախագիծը կը պարզէ նշանաւոր բանաստեղծ եւ հեղինակ Վերհարնին ու խորհուրդ կը հարցնէ, թէ ի՛նչ լեզուով գրէ. իտալերէ՞ն, գերմաներէ՞ն, ֆրանսերէ՞ն, թէ՞ հայերէն: Ի՞նչ լեզուով կ՛աղօթէքկ'աղօթէք, իր հերթին հարց կու տայ Վերհարնը: Հայերէնով, անշուշտ,- կը պատասխանէ հայ գրողը: Ուրեմն, պէտք է գրէք հայերէն, կ՛ըլլայ իմաստուն պատասխանը»: