«Աւատատիրութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ →Աատատիրութիւնը Արեւելքի երկիրներուն մէջ: clean up, replaced: Աֆրիկա]] → Ափրիկէ]] using AWB |
Չ clean up, replaced: հատուկ → յատուկ (2) using AWB |
||
Տող 23.
Արեւելքին մէջ աւատատիրականացման գործընդացքը տեւած է մ.թ.ա. I հազարամեակի վերջէն մինչեւ մ.թ. I հազարամեակի վերջը - II հազարամեակի սկիզբը։ Ստրկատիրական աւատատիրականութենէն ֆեոդազմին անցումը վկայող փոփոխութիւնները ([[Հնդկաստան]], [[Չինաստան]]) համընկած են «բարբարոսների» հարձակումներուն եւ բուդդայականութեան տարածմանը։ Մերձաւոր Արեւելքի շարք մը երկիրներուն մէջ աւատատիրականութեան ֆորմացիայի սկիզբը նշանաւորող իրադարձութիւններ են իսլամի ծագումը եւ արաբական նվաճումները։ Արեւելեան աւատատիրականութիւնը բնորոշ է մասնաւոր ֆէոտալական շահագործման ասպարեզին մէջ արտատնտեսական հարկադրանքի համեմատաբար փոքր դերը, ինչպես նաեւ, որպէս կանոն, աւատատիրական խոշոր կոռային տնտեսութան բացակայութիւնը։
Նախաաւատատիրականութեան տարրերը կրոնագաղափարախոօական վերնաշենքին հաղորդած են
[[Ասիա]]յի եւ [[Ափրիկէ]]յի գրեթէ բոլոր երկրներում ֆէոտալիզմը որպէս անցյալի մնացուկ, փոխակերպուած ձեւով պահպանուած է մինչեւ երկրորդ համաշխարհային պատերազմը։
Տող 32.
Եկեղեցին ամենուրէք դարձած է խոշոր աւատատիրական կազմակերպութիւն։ Արեւելեան սլաւոնները աւատաիրականութեան անցած են անմիջականօրէն նախնադարեան համայնական հասարակարգից։ Սոցիալական եւ գոյքային շերտաւորումը նախադրյալներ ստեղծած են աւատատիրական հարաբերութիւններու եւ պետականութեան ձեւաւորման համար։ Վերջինիս քայքայումէն հետոյ, XII դ. երկրորդ քառորդէն սկսած է աւատատիրական մասնատուածութեան ժամանակաշրջանը։ Ձեւաւորուած են նոր պետական կազմաւորումներ՝ Ռոստով-Սուզդալեան (հետագային՝ Վլադիմիր Մուզդալեան), Գալիցիա-Վոլինեան իշխանութիւնները, Նովգորոդի աւատատիրական հանրապետութիւնը եւ այլն։ XIII դ. աւատատիրական հարաբերութիւններու զարգացումը Միջին Ասիոյ մէջ, Անդրկովկասին եւ Ռուսիոյ մէջ դանդաղած է մոնղոլ-թաթարական, իսկ Մերձբալթիկայի մէջ փոխակերպուած՝ գերմանական ներխուժումներու հետեւանքով։ Անդրկովկասի (XV-XVIII դդ.) եւ Միջին Ասիոյ (XVII դ. սկսած) դրսեւորուած է տնտեսաական լիճի մէջ, չեն կազմաւորուած կայուն կեդրոնացուած պետութիւններ։ Մերձբալթիկայի մէջ հաստատուած է վաղաւատատիրութեան եւ զարգացած աւատատիրական հարաբերութիւններու համադրութեան գերմանա-բալթեան ձեւը, XVI դ. աւարտած է սակաւահող եւ անհող գիւղացիներու ճորտացումը։
XV—XVI դդ. [[Ուքրանիա]]յի եւ [[Բելառուսիա]]յի մէջ աճած է աւատատիրական խոշոր տնտեսութիւններու՝ ֆոլուարկներւ թիւը։ XIV-XV դդ. Մոսկովեան մեծ իշխանութիւնը դարձած է ռուսական հողերու միաւորման կեդրոն։ XV-XVII դդ. զարգացած է պետական կալուածային համակարգը, ձեւաւորվուած տիրապետող դասակարգի բարձակալութեամբ կարգաւորուող աստիճանակարգութիւնը, առաջացած են
[[1649]]-ի Ժողովային օրենսգրքով իրաւաբանօրեն ձեւակերպուած է [[Ռուսաստան]]ի ճորտատիրական իրավունքի համակարգը։ ճորտատիրութեան եւ սոցիալական ճնշման ուժեղացումը XVII-XVIII դդ. առաջացրած է շարք մը գիւղացիական զինուած ելոյթներ (գիւղացիական ապստամբութիւն Ի. Ի. Բոչոտնիկովի առաջնորդութեամբ 1606-07, Գիւղացիական պատերազմ [[Ստեփան Ռազին]]ի առաջնորդութեամբ 1670-67 թթ., Գիւղացիական պատերազմ Եմելեան Պուգաչովի գչխաւորութեամբ 1773-1775)։
| |||