«Աճարիոյ Ճգնաժամ (2004)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ք: → ք։ (27)
Տող 2.
{{Արևելահայերեն|Աջարիայի ճգնաժամ (2004)}}
[[Պատկեր:AdjaraLocationinGeorgia.svg|450px|մինի|աջից]]
'''Աճարիոյ ճգնաժամ''' ({{lang-ka|2004 წლის აჭარის კრიზისი}}), քաղաքական-վարչական ընդհարում [[2003]]-[[2004]] թուականներուն ([[ճգնաժամ]]) [[Աճարիա|Աճարիոյ Ինքնավար Հանրապետութեան]] ([[Ասլան Աբաշիձէ]]ի գլխաւորութեամբ) եւ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]]ի պաշտօնական իշխանութիւններու միջեւ ([[Միխէիլ Սաակաշուիլի|Միխէիլ Սաակաշուիլիի]] ղեկավարութեամբ): Ճգնաժամը յետխորհրդային Վրաստանի մէջ, անկայուն քաղաքական իրավիճակի հետեւանք էր, յատկապէս «[[Վարդերու յեղափոխութիւն]]էն» ետք:ետք։ Ճգնաժամը աւարտեցաւ իշխանութիւններուն հանրապետութեան ամբողջական ենթարկումով:ենթարկումով։
 
== Նախադրեալներ ==
[[Աճարիա]]ն ինքնավար հանրապետութիւն է [[Վրաստան]]ի կազմին մէջ, որուն հիմնական բնակչութիւնը [[աճարներ]] են (վրացիներու էթնոգրաֆիկ խումբ, որ կը տարբերի մուսուլմանական կրօնի թեթեւակի գերակշռութեամբ): 1991 թուականին, Աճարիոյ Ինքնավար Հանրապետութեան Գերագոյն խորհուրդի նախագահ դարձաւ՝ [[Ասլան Աբաշիձէ]]ն: Քաղաքացիական պատերազմի սկսվելէն ետք, ան ստեղծեց իր սեփական բանակը՝ իբրեւ հակակշիռ զինուած խմբաւորումներուն, որոնք միաւորած էին [[Զվիադ Գամսախուրդիա]]յի կողմնակիցներուն եւ հակառակորդներուն:հակառակորդներուն։ Ի տարբերութիւն [[Աբխազիայի Ինքնավար Հանրապետութիւն|Աբխազիայի]] եւ [[Հարաւային Օսիա]]յի ղեկավարներու՝ Աբաշիձէն չէր ձգտեր լիակատար անկախութեան, այլ կը զարգացնէր զայն իբրեւ «<nowiki/>[[ազատ տնտեսական գօտի]]<nowiki/>», բայց մաքսային հասոյթները կը մնային հանրապետութեան, իսկ [[2000]] թուականին հասաւ անոր, որ Վրաստանի Սահմանադրութեան մէջ, յատուկ կէտ մտցուց յատուկ պետական կարգավիճակի մասին:մասին։ Փաստացի ան կը համարուի պետութեան կիսանկախ կառավարողը:կառավարողը։ Բացի այդ, [[Պաթումի|Պաթումի մէջ]] տեղակայուեց Ռուսիոյ Զինուած ուժերու 145-րդ մոտոհրաձգային դիւիզիան, որուն ղեկավարութեան հետ Աբաշիձէն ունէր ընկերական յարաբերութիւններ:յարաբերութիւններ։ Մինչ [[1999]] թուականը, անոր կ'օգնէին նաեւ՝ ռուս [[սահմանապահ զօրքեր]]ը, բայց անոնց հեռանալէն ետք, ան ձեռնամուխ եղաւ սեփական սահմանապահ զօրքերու կազմաւորման<ref>{{cite news |title = Аджарский лев зарычал|publisher = "Лента.Ру"|url = http://lenta.ru/articles/2003/11/25/adzaria/|author = Елена Любарская|date = 25.11.2003|lang = ru}}</ref>: Ռուսական ռազմակայանի առկայութիւնը Աճարիոյ մէջ, ռուսական ղեկավարութեան հնարաւորութիւն կու տար եթէ չազդելու, ապա՝ գոնէ իրադրութեան վերահսկողութիւն Աճարիոյ մէջ:մէջ։ Վրաստան ալ կը ցանկար զօրացնել ազդեցութիւնը Պաթումի մէջ:մէջ։ Բացի այդ, կար նաեւ հակամարտութեան տնտեսական լուրջ նախադրեալը. մինչ 2004 թուականին ինքնավարութեան մէջ, Վրաստանի վերահսկողութեան սահմանումը Աճարիան ինքնուրոյն կը կառավարէր Թուրքիոյ հետ սահմանը եւ նաւերէն (հիմնականին մէջ), ինքնաթիռներէն եւ աւտոտրանսպորտէն գանձուող մաքսային հասոյթները (համաձայն 2000 թուականին, Վրաստանի Սահմանադրութեան մէջ կատարուած եւ 2004, Յուլիսի 5-ին չեղարկուած փոփոխութեան):
 
== Ճգնաժամ ==
Տող 11.
=== [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]]ի եւ Աճարիոյ Դիմակայութիւն ===
[[Պատկեր:Gamarjveba61.JPG|left|thumb|240x240px|[[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]]ի մէջ կը նշեն «Վարդերու յեղափոխութիւնը»:]]
2003 թուականի, Նոյեմբերին Վրաստանի մէջ, սկսան ընդդիմութեան հանրահաւաքները, որ կը մեղադրէր իշխանութիւններուն խորհրդարանական ընտրութիւններու արդիւնքները կեղծելու մէջ, որ յետագային վերաճեց [[Վարդերու հյղափոխութիւն|«Վարդերու յեղափոխութեան»]]: Այդ ելոյթներու ժամանակ Աբաշիձէն պաշտպանեց երկրի նախագահ [[Էտուարտ Շեւարնաձէ|Էտուարտ Շեւարնաձէին]] եւ ելոյթ ունենալով աջարական հեռուստատեսութեամբ՝ ան «Ազգային միասնական շարժման» ղեկավարներ Միխէիլ Սահակաշուիլուն եւ [[Դաւիթ Բերձենեշուիլի]]ին անուանեց «ֆաշիստներ», իսկ շարժումը՝ «ֆաշիստական»<ref>{{статья|заглавие = В Грузии начался революционный процесс|автор = Новиков, В., Сборов, А.|издание = Коммерсантъ|тип = газета|ссылка = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=994d0478-fbb1-422f-9e62-f366b6b30167&docsid=426207|год = 06.11.2003}}</ref>: Նոյեմբեր 23-ին՝ ընդդիմութեան կողմէն խորհրդարանի շէնքը գրաւելէն ետք, Աճարիոյ կառավարութիւնը արտակարգ դրութիւն յայտարարեց<ref>{{cite news|title = Официальное мнение|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=8e8ac1ba-6e8d-44dd-bfcd-a77b4de453ef&docsid=438403|date = 24.12.2003}}</ref>: «Վարդերու յեղափոխութիւնէն» ետք Ասլան Աբաշիձէի յարաբերութիւնները նոր իշխանութիւններու հետ չէին ստացուեր, մասնաւորապէս ընդդիմութեան ղեկավար Միխէիլ Սահակաշուիլիի հետ:հետ։ Աբաշիձէն յայտարարեց, որ իր ինքնավարութիւնը չի մասնակցիր նախագահական ընտրութիւններուն:ընտրութիւններուն։ Նախագահական նախընտրական արշաւի ժամանակ Սահակաշուիլին յայտարարեց. «Աճարիան Ասլան Աբաշիձէի սեփականութիւնը չէ: Եթէ ինչ որ մէկը փորձի անջատել այդ տարածքը Վրաստանէն, ես անոր համար պատրաստած եմ չորս պատանոց շինութիւն: Վրաստանը պատրաստ է բանակցութիւններու, բայց անջատողականութիւն չենք յանդուրժեր<ref>{{статья|заглавие = Михаил Саакашвили договорился до тюрьмы|автор = Новиков, В., Сысоев, Г.|издание = Коммерсантъ|ссылка = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=2d8e47c0-3525-4400-bbfb-356090cc7895&docsid=435208|год = 11.12.2003}}</ref>»: Բայց 2004, Յունուարի 4-ին, ինքնավարութեան մէջ, տեղի ունեցան նախագահական ընտրութիւնները, եւ ընտրութիւններու օրը Աբաշիձէն հանեց արտակարգ դրութիւնը, իսկ Յունուարի 7-ին կրկին մտցրեց այն<ref name="Лента2">{{cite news|title = Битва за Аджарию|publisher = Лента.Ру|url = http://lenta.ru/articles/2004/01/30/adzharia/|author = Дзись-Войнаровский, Н.|date = 30.01.2004}}</ref>: Յաջորդ օրը Վրաստանի Արդարադատութեան փոխնախարար Գիգի Ուգուլավան յայտարարեց.
 
{{Քաղվածք|Արտակարգ եւ ռազմական իրաւական դրութիւններու յայտարարումը Վրաստանի կեդրոնական իշխանութիւններու իրավասութիւնն է, իսկ աւելի ճիշդ՝ նախագահինը: Յոյսով եմ, որ մօտ ժամանակներու ընթացքին, Աճարիոյ գործող Սահմանադրութեան համապատասխանութիւնը Վրաստանի Սահմանադրութեան: Վրաստանի նոր ղեկավարութիւնը պետք է կասեցնի նմանատիպ երկիշխանութիւնն ու հստակ տարանջատվեն կեդրոնի եւ ինքնավարութեան միջեւ իրաւասութիւնները: Եւ ինքնավարութեան իրաւասութիւններուն մէջ, պէտք չէ յայտնուին հարցեր, որոնք լիազորուած են լուծել միայն Վրաստանի կեդրոնական իշխանութիւնը<ref name="Лента2"/>:}}
[[Պատկեր:Aslan Abaschidse.jpg|thumb|150px|[[Ասլան Աբաշիձէ]]
Միխէիլ Սահակաշուի նախագահ ընտրուելուն զուգընթաց, սրվեցան յարաբերութիւնները [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]]ի եւ ինքնավարութեան միջեւ:միջեւ։ Յունուարի 22-ին, Սահակաշուիլին յայտարարեց. «Վրաստանը միասնական երկիր է, իսկ ով կ'ընդդիմանէ, թող չքվի այստեղէն: Ես երկրին մէջ, կարգուկանոն կը հաստատեմ, այդ թուականին Աճարիոյ մէջ: Աճարական իշխանութիւններու հանդէպ ոչ մէ՛կ ագրեսիա չկայ եւ չ'ըլլար, բայց մէկ բան պետք է բոլորը հասկանան. վրացական հողի իւրաքանչիւր քառակուսի սանթիմեթր կ'ըլլայ վերահսկողութեան ներքեւ»<ref name="Лента2"/>:
 
Յունուար 5-ին, Սահակաշուիլին ժամանեց Պաթում, ուր Ասլան Աբաշիձրի ընդունեց Պաշտապանութեան նախարարութեան ստորաբաժանումներու, սահմանապահ զօրքերու եւ Վրաստանի ՆԳՆ ներքին զօրքերու մասնակցությեամբ զինուորական շքերթը<ref name="Парад">{{cite news|title = Михаил Миритель|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=ba120d3d-93d4-4f21-8ffe-1c986e71add8&docsid=443689|date = 26.01.2004}}</ref>: Հազիւ էր Վրաստանի նախագահը յգեց Պաթումը, երբ անոր կողմնակիցները, գոչելով «Միշա՜, Միշա՜» եւ լոզունգներ հնչեցնելով ընդդէմ աճարական ղեկավարութեան, շարժեցան դէպի Գերագոյն խորհուրդի շէնք, ուր անոնց ցրեցին Աճարիոյ ՆԳՆ յատուկ ստորաբաժանումները<ref name="Парад" /><ref name="Лента3">{{cite news|title = Битва за Аджарию|publisher = Лента.Ру|url = http://lenta.ru/articles/2004/01/30/adzharia/|author = Дзись-Войнаровский, Н.|date = 30.01.2004}}</ref>: Ընդդէմ այս արշաւի Ասլան Աբաշիձէի կողմնակիցները կազմակերպեցին իրենց բազմահազարանոց ցոյցը<ref name="Парад" />: Այդ ժամանակ [[Գոնիո]]յէն դէպի Պաթում ուղղեւորուեցաւ Սահակաշուիլիի համախոհներու եւս մէկ խումբ, բայց աճարական իշխանութիւններուն ընդդիմադիր «Մեր Աճարիան» կազմակերպութեան ղեկավար [[Դաւիթ Բերձենիշուիլի|Դաւիթ Բերձենիշուիլիի]] դիմումէն ետք, իրավիճակը կայունացաւ<ref name="Лента3" />: Փետրուարին նախագահ Միխէիլ Սահակաշուիլին այցելեց [[Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ|ԱՄՆ]] եւ ելոյթ ունենալով [[Ճոն Հոփքինսի համալսարան]]ի մէջ՝ յայտարարեց. «Ես ու Աբաշիձէն առանձին դուր չենք գար»<ref>{{cite news|title = Михаил Саакашвили не стал кусать руку Москвы|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=0caaa3d9-c097-4d03-9f45-6ef61f121b68&docsid=453345|date = 27.02.2004}}</ref>:
Տող 23.
{{Քաղվածք|Այսօր Աճարիոյ մէջ, կ'որոշուի ամբողջ Վրաստանի ճակատագիրը: Աճարիոյ վարչական սահմանը գրաուած հանցագործներու հետ փոխզիջման մասին ոչ մէկ խօսք չի կրնար ըլալ: Կամ մենք հիմա բոլորս ոտքի կը կանգնենք եւ յաւէտ Վրաստանէն արմատախիլ կանենք հանցագործներուն, ֆեոդալիզմն ու դաւաճանութիւնը, կամ մենք՝ իբրեւ պետութիւն, գոյութիւն չենք ունենար<ref>{{cite news|title=Автономия строгого режима|publisher=Коммерсантъ|url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=c61d7df8-c25a-4202-9d4b-430e6499c488&docsid=457700|date=16.03.2004}}</ref>:}}
[[Պատկեր:Saakashvili76589.jpg|left|thumb|[[Միխէիլ Սաակաշուիլի]]]]
Մարտի 18-ին, խորհրդարանի նախագահ [[Նինօ Բուրջանաձէ]]ի հետ համաձայնութեան արդիւնքով, Պաթումի մէջ, կայացաւ Միխէիլ Սահակաշուիլիի եւ Ասլան Աբաշիձէի հանդիպումը, որուն ընթացքին Սահակաշուիլին համաձայնեցաւ հանել Աճարիոյ տնտեսական շրջափակումը, իսկ Աբաշիձէն՝ զինաթափել զինուած խմբաւորումներն ու չխոչընդոտել ինքնավարութեան տարածքին մէջ, խորհրդարանական ընտրութիւններու անցկացմանը<ref>{{cite news|title = Аджария разблокирована|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=0dea66ab-c803-4eb7-9a2d-a14e32d4ee58&docsid=458893|date = 19.03.2004}}</ref>: Բայց չորս օր անց՝ Վրաստանի նախագահը Աճարիոյ ղեկավարին մեղադրեց ձեռք բերուած համաձայնութիւններու փլուզման մէջ:մէջ։ Մարտ 23-ին, Վրաստանի ԱԳ նախարարութիւնը չեղեալ համարեց Աճարիոյ բարձրաստիճան պաշտօնեաններու արտերկրեայ անձնագրերը, այդ թիւին՝Ասլան Աբաշիձէի, անոր որդիին՝ Գէորգի Աբաշիձէի եւ Աճարիոյ ՆԳ նախարար Ճեմալ Գոգիձէի, իսկ՝ Վրաստանի Ազգային բանկը ձեռնամուխ եղաւ Պաթումի Ծովային բանկի լուծարմանը<ref>{{cite news|title = Последние новости|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=52c0b2a8-69bd-4d48-a899-268148c6b3f9&docsid=460062|date = 24.03.2004}}</ref>: Մարտ 25-ին, ելոյթ ունենալով պաթումական հեռուստաընկերութեամբ, Աբաշիձէն հասկացրեց, որ չէ պատրաստուած զինաթափել ընդդիմադիրներու խումբերը:խումբերը։ Ան, մասնաւորապէս, ըսաւ.
 
{{Քաղվածք|Ազգաբնակչութիւնը զէնք ունի դեռեւս 1991 թուականէն, երբ ինքնավար հանրապետութիւն կը փորձէին մուտք գործել բանտերէն յատուկ ազատ արձակուած կրկնահանցագործները: Այն ժամանակ միայն զինուած ապստամբները կրցան փրկել Աճարիան պաշտպանել սահմանադրական կարգը: Իսկ՝ հիմա ապստամբները կը պաշտպանեն իրենց տուները, ընտանիքները եւ հենց այդ նոյն սահմանադրական կարգը: Ինքնավար հանրապետութեան մէջ, ապստամբներու զինաթափին մէջ, տեղի կ'ունենայ այն ժամանակ, երբ Վրաստանի մէջ, կը կառուցուի ժողովրդավարութիւն<ref>{{cite news|title=Аслан Абашидзе бережет патроны|publisher=Коммерсантъ|url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=cbc97091-cccb-4e08-a150-21d3b46f751e&docsid=460956|date=26.03.2004}}</ref>:}}
Չնայած դրան՝ Մարտ 28-ին, ինքնավարութեան մէջ, անցան խորհրդարանական ընտրություններ, բայց ատոնք ճգնաժամը չթուլացրեցուցին:չթուլացրեցուցին։ Վրաստանի Կեդրոնական ընտրական հանձնաժողովը [[Խոլոյսկի մունիցիպալիտետ|Խոլոյսկի]] եւ [[Քոբուլեթի մունիցիպալիտետ|Քոբուլեթի]] մունիցիպալիտետներուն մէջ, քվեարկութեանն արդիւնքները չեղարկեց, որուն արդիւնքին մէջ, Ասլան Աբաշիձէի «Վերածնունդ» կուսակցութիւնը յաղթած էր, բայց կրկնակի քվեարկութիւն անցկացնելու փորձի ժամանակ տեղի բնակչութիւնը ընտրութիւններու անցկացման ժամանակաւոր հանձնաժողովի շէնքը քարուքանդ արեցին եւ ոչնչացուցին [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]]էն բերուած բոլոր փաստաթուղթերը. այս կրկին սրեց ինքնավորութեան մէջ իրադրութիւնը<ref>{{cite news|title = Аджарцы не хотят голосовать|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=0a0e5ff1-7c50-4f4f-8972-494776c43b08&docsid=466867|date = 15.04.2004}}</ref>: Խորհրդարանական ընտրութիւններու արդիւնքներով Աբաշիձէի «Վերածնունդ» կուսակցութիւնը ստացաւ աւելի քան 3 % ձայն, որմէ ետք [[Լեյբորիստական կուսակցութիւն (Վրաստան)|Լեյբորիստական կուսակցութեան]] հետ իշխանութիւններուն մեղադրեցին քվեարկութեան արդիւնքները կեղծելու մէջ<ref>{{cite news|title = Главу ЦИК Грузии не подвели итоги выборов|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=efe457f0-43fe-4863-9288-f1de139603e6&docsid=468366|date = 20.04.2004}}</ref>: Ապրիլի 22-ին՝ նորընտիր խորհրդարանի առաջին նիստի ժամանակ, Միխէիլ Սահակաշուիլին կոչ արաւ խորհրդականներուն անհանդուրժողական դիրքորոշում որդեգրել «Աբաշիջէի կլանի հանդէպ, որ չի ներկայացներ աճարներու շահերը, այլ կը հանդիսանայ հանցագործներու, մարդասպաններիու եւ թմրանիւթերու առաքիչներու հանցախումբ»<ref>{{cite news|title = «Клан Абашидзе - банда преступников, убийц и наркобаронов»|publisher = Коммерсантъ|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=b0ec14d8-4d54-484c-a6ea-438624233ac1&docsid=469633|date = 23.04.2004}}</ref>:
 
=== «Աճարական Յեղափոխութիւն» ===
Ապրիլի կէսերուն, Ասլան Աբաշիձէի ենթակայութեան տակ իր [[զորամաս]]ով անցաւ Վրաստանի Զինվուած ուժերու պաթումական 25-րդ մոտոհրաձգային բրիգադի [[հրամանատար]] [[ճեներալ]] Ռոման Դումբաձէն<ref>{{cite news |title = Президент Саакашвили разжаловал генерала в изменники|author = ВЛАДИМИР Ъ-НОВИКОВ|publisher = Газета «Коммерсантъ»|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=d267b778-014d-4542-a5dd-652d5e99c26c&docsid=468813|date = 21.04.2004|lang = ru}}</ref>: Ապրիլի 21-ին, Աճարիոյ ղեկավարի ենթակայութեան տակ անցաւ Վրաստանի ՆԳ նախարարութեան Ներքին զօրքերու 3-րդ վարչութիւնը՝ [[գնդապետ]] Մուրատ Ցինցինաձէի ղեկավարութեամբ<ref>{{cite news | |title = Одно из управлений МВД Грузии переходит на сторону Аджарии|publisher = РИА НОВОСТИ|url = http://www.rian.ru/society/20040421/574361.html|date = 21/04/2004|lang = ru}}</ref>: Ապրիլի 27-ին, Աբաշիձէն Աճարիոյ ինքնավարութեան մէջ, հանընդհանուր [[զորահավաք]] անցկացնելու [[հրամանագիր]] ստորագրեց<ref name="Кризис2">{{cite news |title = Асланово кресло|author = ВЛАДИМИР НОВИКОВ|publisher = Журнал «Власть»|url = http://www.kommersant.ru/doc-rss.aspx?DocsID=472992|date = 10.05.2004|lang = ru}}</ref>: Միեւնոյն ժամանակ ինքնավարութեան ղեկավարի անձնական հրամանատարութեան ներքեւ գտնուող արագ արձագանքման խումբի քանի մը զինծառայողներ ձգեցին Աճարիան՝ անցնելով վրացական իշխանութիւններու կողմը<ref>{{cite news | |title = ОБР Аджарии перешел на сторону Тбилиси|publisher = РИА НОВОСТИ|url = http://www.rian.ru/society/20040427/578655.html|date = 27/04/2004|lang = ru}}</ref>: Ապրիլի 30-ին ,Աճարիոյ յատուկ նշանակութեան խումբը եւ արագ արձագանքման խումբը ցրեցին Պաթումի քաղաքային դատարանի մօտ անցկացուող բողոքի ցոյցը<ref>{{cite news |title = Аджарский спецназ разогнал митинг оппозиции в Батуми|publisher = Lenta.ru|url = http://lenta.ru/vojna/2004/04/30/meeting/_Printed.htm|date = 30.04.2004|lang = ru}}</ref>:[[Պատկեր:Bridge over Choloki Adzharia.jpg|thumb|265px|Կամուրջ Չոլոկի ([[Ճորոխ]]) գետի վրայ (կեդրոնին մէջ՝ [[2004]] թվուականին, Աճարիոյ ճգնաժամի ժամանակ պայթած կամուրջի մնացորդները, աջէն՝ նոր կամուրջը)]]Մայիս 2-ին, Աճարիոյ ղեկավարութեան որոշումով պայթեցուցին Ճորոխ գետի վրայով անցնող երեք աւտոմոբիլային կամուրջները, որոնք կարեւոր կապող օղակ էին՝ Աճարիոյ եւ Վրաստանի մնացեալ քաղաքներու միջեւ, իսկ՝ Քոբուլեթի եւ Ցիխիսձիրի քաղաքներուն մէջ, քանդուեցաւ՝ Պաթումը Վրաստանի հետ կապող երկաթուղիի գիծը:գիծը։ Նոյն օրը Սահակաշուիլին Աճարիոյ ղեկավարին, մինչ Մայիսի 12-ը երկօրեայ վերջնագիր ներկայացուեցաւ զինաթափել անօրինական զինուած խմբաւորումները՝ հակառակ դէպքին մէջ՝ սպառնալով Աճարիոյ կառավարութեան եւ խորհրդարանի լուծարումով<ref>{{cite news |title = США призывают Аслана Абашидзе к разоружению вооруженных группировок|publisher = Civil Georgia|url = http://www.civil.ge/rus/article.php?id=5148|date = 4 մայիսի 2004|lang = ru}}</ref>: Վրաստանի գործողութիւններուն հավանութիւն տուաւ [[Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ը. ԱՄՆ [[Պետքարտուղարութիւն|Պետքարտուղարութեան]] պաշտօնական ներկայացուցիչ՝ Ռիչըրտ Բաուրեը յայտարարեց, որ պաշտօնական [[Ուաշինգթոն ԿՇ|Ուաշինգթոնը]] ''«խորապէս մտահոգուած է աջարական առաջնորդ Ասլան Աբաշիձէի՝ կամուրջները քանդելու որոշումէն»'', եւ ''«մէզի համար հիմնահարց է այն, որ ճջարիան Վրաստանի մէկ մասն է: Մենք վճռականօրէն, կ'աջակցենք վրացական կառավարութեան՝ Աճարիոյ մէջ, իր իշխանութիւնը եւ գերակայութիւնը հաստատելու ջանքերուն»''<ref>{{cite news |title = Тбилиси обвиняет во взрыве мостов российского генерала|publisher = Русская служба Би-би-си|url = http://news.bbc.co.uk/hi/russian/news/newsid_3681000/3681807.stm|date = 04 Մայիսի, 2004|lang = ru}}</ref>: Մայիս 4-ին, Աճարիոյ մէջ, կասեցուեցապ վրացական հեռուստաալիքներու հեռարձակումը, իսկ՝ ինքնավարութեան մայրաքաղաքին մէջ՝ համալսարանի շէնքի մօտ, 5 հազար մարդ բողոքի ցոյց սկսաւ՝ Աբաշիձէի պաշտօնանկութեան պահանջով<ref name="Кризис2"/>: Յաջորդ օրը, մասնակիցներու թիւը հասաւ 15 հազարի. անոնց կողմը անցան 25 զինուորական եւ խորհրդարանի 4 պատգամաւոր, իրենց հրաժարականի մասին յայտնեցին Աճարիոյ ՆԳ փոխնարար [[Էլղուդա Ջինչիրաձէ]]ն եւ Աճարիոյ առողջապահութեան եւ ընկերային ապահովութեան նախարար [[Գուլիկո Շերվաշիձե]]ն<ref name="Кризис3">{{cite news |title = Асланово кресло|author = ВЛАДИМИР НОВИКОВ|publisher = Журнал «Власть»|url = http://www.kommersant.ru/doc-rss.aspx?DocsID=472992|date = 10.05.2004|lang = ru}}</ref>: Նոյն օրը, Սահակաշուիլին հեռուստաեթերէն յայտնեց Աճարիոյ մէջ, իր ուղղակի կառավարումը մտցնելու մասին եւ Աբաշիձէին «անվտանգութեան երաշխիքներ» տուաւ, եթէ ան «առանց բախումներու հրաժարական տայ»<ref name="Кризис3" />: Ինքնավար հանրապետութեան մէջ, մեծամասշտաբ զինուած ընդհարումը կանխուեցաւ [[Ռուսաստանի Դաշնութիւն|Ռուսոյ]] եւ Վրաստանի բանակցութիւններու արդիւնքին մէջ:մէջ։ Աճարիա մեկնեցաւ [[Ռուսիոյ Անվտանգութեան խորհուրդ|Ռուսիոյ Անվտանգութեան խորհուրդի]] քարտուղար Իգոր Իվանովը:Իվանովը։ Մայիս 5-ի լոյս, 6-ի գիշերը՝ Ասլան Աբաշիձէն որդին՝ Գէորգիի<ref name="Кризис3" /> հետ ձգեց Աճարիան՝ Ռուսիոյ Անվտանգութեան խորհուրդի քարտուղարին հետ մեկնելով [[Մոսկվա]]: Շտապ հեռուստաելոյթին մէջ, Միխէիլ Սահակաշուիլին յայտնեց. ''«Ասլանը փախա՜ւ: Աճարիան ազա՜տ է»''<ref name="Кризис3" />: [[ՌԻԱ Նովոստի]]ն այդ օրերուն գրեց.
 
{{Քաղվածքի սկիզբ|}}Աբաշիձէի հետ Իվանովի «դէմ առ դէմ» հանդիպումը շարունակուեցաւ չորս ժամ:ժամ։ Բանակցութիւններու վերջերուն, այն շէնքի մօտ, ուր ատոնք տեղի կ'ունենային, կրակոցներ լսուեցան:լսուեցան։ Մինչ այժմ այդ միջադէպի մասին ստոյգ տեղեկատուութիւն չկայ:չկայ։ Մէկ վարկածով այդ «աջարական առիւծի» մտերիմներու հրաժեշտի «հրավառութիւնն» էր, որոնք իմացած էին Աբաշիձէի հրաժարականի մասին:մասին։ Իվանովի հետ բանակցութիւններու աւարտէն ետք, Աճարիոյ նախկին ղեկավարը ձգեց իր նստավայրը եւ ուղղեւորեց Պաթումի օդանավակայան, ուրկէ գնաց Մոսկուա:Մոսկուա։ Դեռեւս Շորեքշաբթի երեկոյեան՝ մինչ Ռուսիոյ ԱԽ քարտուղարի հետ բանակցութիւնները, պաշտօնապոս հերքելով իր պաշտոնանկութեան մասին լուրերը, Աբաշիձէն գերադասեց ձգել Պաթումնը առանց որեւէ յայտարարութեան:յայտարարութեան։ Այդ առիթ հանդիսացաւ՝ Վրաստանի ղեկավարութեան համար անոր հեռանալն անուանել «փախուստ»<ref name="Бегство"/>:{{Քաղվածքի վերջ|}}Աբաշիձէի պաշտօնանկութիւնը Պաթումի փողոցներուն մէջ, հազարաւոր մարդիկ ընդունեցին խանդավառութեամբ:խանդավառութեամբ։ Աբաշիձէի բազակաթոռը դուրս բերուեցաւ Աճարիոյ Գերագոյն խորհուրդի անոր աշխատասենեակէն, ջարդուեցաւ եւ հրապարակայնօրէն այրեց անոր պապի՝ Մեմեդ Աբաշիձեի արձանի մոտ<ref name="Бегство">{{cite news | |title = Конфликт между Тбилиси и Батуми завершился отставкой Абашидзе|publisher = РИА НОВОСТИ|url = http://www.rian.ru/politics/20040506/583585.html|date = 06/05/2004|lang = ru}}</ref>: Մայիսի 6-ին, Պաթում ժամանեց նախագահ Սահակաշուիլին:Սահակաշուիլին։ Հենց նոյն օրը, ստեղծուեցաւ Աճարիոյ ժամանակաւոր խորհուրդը՝ Վրաստանի երկաթուղիի դեպարտամենտի ղեկավար՝ Լեւան Վարշալոմիձէի գլխաւորութեամբ<ref>{{cite news |title = Аслан Абашидзе выжил из роли|author = ГЕННАДИЙ Ъ-СЫСОЕВ|publisher = Газета «Коммерсантъ»|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=003fd00a-81cf-41bf-b01d-f25bf6730a36&docsid=472610|date = 07.05.2004|lang = ru}}</ref>: Մայիս 10-ին, Պաթումի մէջ, նշանակուեցան շրջանային կառավարման ղեկավարներ եւ քաղաքի ժամանակաւոր քաղաքապետ՝ Էտուարտ Սուրմանիձէն:Սուրմանիձէն։ Նոյն օրը, Սահակաշուիլին մասնակցեցաւ Ճորոխ գետի վրայ հսկիչ-անցագրային կէտի ապամոնտաժման եւ կառավարելով բուլդոզերով՝ քանդեց շինութիւնը, ուր առաջ տեղակայուած էր պահակախումբը եւ կ'իրականացուէր քաղաքացիներու ստուգում՝ յայտարարելով. «''Ապագային, այլեւս երբեք Վրաստանի պատմութեան մէջ Ճորոխ գետի վրայ Աճարիան եւ մնացեալ Վրաստանը բաժնող գիծ չ'ըլլար»''<ref>{{cite news |title = Президент с бульдозерной хваткой|author = ГЕННАДИЙ Ъ-СЫСОЕВ, ВЛАДИМИР Ъ-НОВИКОВ|publisher = Газета «Коммерсантъ»|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=85321876-b945-49aa-8c93-488182cdeef2&docsid=473082|date = 11.05.2004|lang = ru}}</ref>: Աբաշիձէի պաշտօնանկութիւնէն ետք, Էտուարտ Սուրմանիձէն յայտարարեց, որ ընդդիմադիր «Մեր Աճարիան» շարժումը կը դադարեցնէ իր գոյութիւնը, որովհետեւ ''«ան հասաւ իր նպատակին՝ Աճարիայէն հեռացուց Աբաշիձէին, կործանեց անոր ռեժիմը եւ ինքնավարութիւնը վերադարձուց Վրաստանի սահմանադրական դաշտ»''<ref>{{cite news |title = Аджарию разоружают с опережением графика|author = ВЛАДИМИР Ъ-НОВИКОВ|publisher = Газета «Коммерсантъ»|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=03361331-ab2c-43ab-aa48-5d5f76e6926f&docsid=474331|date = 14.05.2004|lang = ru}}</ref>: Յունիս 20-ին, ինքնավարութեան մէջ, անցան Գերագոյն խորհուրդի ընտրութիւններ, որոնց մէջ յաղթանակեց «''Սահակաշուիլի՝ յաղթանակած Աճարիա''» կուսակցութիւնը՝ հաւաքելով մօտ 70 % ձայներ<ref>{{cite news |title = Михаил Саакашвили вторично завоевал Аджарию|author = ВЛАДИМИР Ъ-НОВИКОВ|publisher = Газета «Коммерсантъ»|url = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=608cc381-9eaf-4364-9de0-c42a57a1c828&docsid=484388|date = 22.06.2004|lang = ru}}</ref>: Յուլիս 5-ին, Վրաստանի նախագահը ստորագրեց «Վրաստանի Սահմանադրութեան մէջ փոփոխութիւններու հետ կապուած Աճարիոյ Ինքնավար Հանրապետութեան կարգավիճակի փոփոխութեան մասին» սահմանադրական օրէնքը, որիուն համաձայն ինքնավարութեան մէջ կը գործեն բարձրագոյն ներկայացուցչական մարմինը՝ Գերագոյն խորհուրդը, եւ գործադիր իշխանութիւնը՝ ի դէմս կառավարութեան, որ հաշուետու է Վրաստանի կեդրոնական իշխանութիւններուն<ref>{{cite news |title = В Тбилиси подписан конституционный закон о статусе Аджарии|publisher = "ИА REGNUM"|url = http://www.regnum.ru/news/287985.html|date = 05.07.2004|lang = ru}}</ref>: Աճարիոյ ճգնաժամը աւարտեցաւ ինքնավարութեան՝ մայրաքաղաքային իշխանութիւններուն ամբողջական ենթարկումով:ենթարկումով։
 
== Ծանօթագրութիւններ ==