«Աբովեան (քաղաք)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Քաղաքը կը գտնուի ծովի մակերեւոյթէն 1360 մ բարձրութեան վրայ։ Հեռաւորութիւնը [[Երևան]]էն՝ 10 քմ է դէպի հիւսիս-արեւելք եւ մարզի կեդրոն [[Հրազդան]]էն՝ 36 քմ դէպի հարաւՀարաւ-արեւելք։

Կը համարուի Երևան քաղաքի արբանեակը։ Աբովեան քաղաքով կ'անցնի Երեւանը հանրապետութեան Հիւսիս-արեւելեան մասին կապող ճանապարհը, իրար հետ կապելով Երևան, [[Աշտարակ]], Հրագդան քաղաքները եւ շրջանի գիւղերը տանող խճուղիները։ ԱբովեանըԱբովեան քաղաքը կը գտնուի Երևան–[[Սևան (քաղաք)|Սեւան]] երկաթուղիի հատմանյատման վայրին վրայ։ Այս պատճառով Աբովեանալ Աբովեանը երբեմն կ'անուանենանուանուի Երեւանի «հիւսիսային դուռը»։

Աբովեան քաղաքին գտնուած վայրը բնակավայր է եղած հնագույն ժամանակներեն։ Այստեղ հայտնաբերուած են [[Արգիշտի Ա]] (մ.թ.ա. VIII դ.) սեպագիր արձանագրութեունարձանագրութիւն, քաղաքի հարավային մասում կա մ.թ.ա. 2-րդ-1-ին հազարամյակի կիկլոպեան ամրոց, բնակատեղի և դամբարաններ։ Քաղաքի եզրումեզրին են կը գտնվենգտնուին «Էլառ-Դարանի» ամրոցը (մ.թ.ա. 3-րդ-1-ին հզմ.) և [[Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Աբովեան)|Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին]] (Ուրուբա, Դարանի, Էլար)։

Մինչեւ [[1961]] թ.կը կոչվէ ''Էլար''. վերանվանվէլվերանուանուած էնեն ի պատիվպատիւ [[Խաչատուր Աբովեան]]ի։ Քաղաք է [[1963]] թ.-ից։էն։ Նախաուրարտական շրջանումժամանակաշրջանին կոչածկոչուած է ''Դարանի''<ref>{{cite book|author=Հ.Ղ.Գրգեարեան, Ն.Մ. արությունեան|title=Աշխարհագրական անունների բառարան|publisher=«Լույս»|location=Երեւան|year=1987|page=էջ 8}}</ref>։

Բնակչութեան մի մասը եկած է [[Իրան]]ից [[1960]]-[[1970|70]]-ական թթ։ [[1973]] թ.-ի դրութեամբ ուներունէր 28 500 բնակիչ՝ [[հայեր]], նաեւ [[ռուսնէրՌուս|ռուսեր]], [[ուկրաինացինէրՈւկրանացի|ուկրանացիներ]]։ Բնակչութեան մոտմօտ մեկմէկ երրորդը հայրենադարձնէրհայրենադարձներ են, գլխավորապէս՝գլխաւորապէս՝ [[Իրան|Իրանէն]]ից եւ [[ՍիրիաՍուրիա|Սուրիայէն։]]յից։

Ըստ [[2009]] թ. մարդահամարի տվյալներիտուեալներուն, քաղաքիքաղաքին բնակչությունըբնակչութիւնը կազմումկը էկազմէ 46000՝ նվազելովնուազելով 44800-ից ([[2004]] թ. մարդահամար)<ref>[http://giteliq.am/%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84/ Աբովյան քաղաք]</ref>։

Խորհրդային տարիներինտարիներուն ԱբովեաննԱբովեան հանրապետութեանքաղաքը Հայաստանի ամենաարագ աճող քաղաքն էր ([[1963]]–[[1973]] թթ.-ին բնակչութեուննբնակչութիւնն ավելացածաւելցած է 15 անգամ), արդւնաբերականարդիւնաբերական կարեւոր կենտրոն։կետրոն։ Արդիւնաբերական արտադրանքի կեսից ավելին տալիս է ոչ մետաղատար ճշգրիտ մեքենաշինութեունըմեքենաշինութիււնը, մոտմօտ մեկմէկ քառորդը՝ շինանեութերիշինանիւթերի, 10% սննդի արդյունաբերութեունը։արդյունաբերութիււնը։ Կը զարգանար էլեկտրոնաին սարքաշինութեունը։ Կարեւոր ձեռնարկություննէրձեռնարկութիււննէր էին նաեւ ppերկաթբետոն կառուցվածքների գործարանը, շինարարական իրերի կոմբինատը, կահույքի ֆաբրիկան։ Կը գործէր նաեւ միութենական նշանակութեան արդյունաբերական ձեռնարկութեուննէր, ադոնց մէջ գային նաեւ կենսաքիմիական պատրաստուկնէրի գործարանը։

ԱբովեանըԱբովեան սերտորէնքաղաքը կըսերտօրէն կապերկապուած Երևանիէ Երեւանի հետ, կը կատարվերկատարէ քաղաք-արբանեակի դեր, միաժամանակ Երեւանի հյիւսիս-արեւելեան մերձքաղաքաին գիւղատնտեսական գոտուգօտիին կենտրոնն է (մսա-կաթնաին և բանջարաբուծական խորհրդային տնտեսութիւնը)։ Արագ տեմպովթափով կը զարգանազարգանայ բնակարանաինբնակարանային շինարարութեունը։շինարարութիւնը։ Բնակելի տարածութեունըտարածութիւնը [[1973]]-ի սկզբին շուրջ 264 հզ. մ² էր։

[[1986]] թ.-ի դրութեամբ քաղաքի հիւսիս-արեւմտեան հարթ մասում արդիւնաբերական շրջանն է գտնվում, որը խճուղով կը բաժանե դեպի արեւելք ընկած կենտրոնից։ Հարավում բնակէլի շրջանը կը կազմվէ է երկու, արեւելքում՝Արեւելքում՝ երեք, հիւսիսում՝Հիւսիսում՝ մեկ միկրոշրջանից։ Կը կառեւցվէկառուցուին են 14—18 հարկանի շենքէրշենքեր, որոնք հնարավորութեունհնարավորութիւն կուտանկու կրճատէլտան կրճատել կառուցապատման մակերէսը՝մակերեսը՝ կը տրամադրետրամադրէ այն կանաչապատմանը և ջրավազաններին։ ԲնակէլիԲնակելի գոտուտարածքին շուրջնշուրջը ստեղծվածստեղծուած են հանգստիհանգիստի,իսկ որոշ մասերում՝մասերուն՝ անտառապատ գոտինէր։գօտիներ։ Աբովեան Աբովեանըքաղաքը կը կառուցապատվէկառուցապատվի ժամանակակից քաղաքաշինութեան կանոններով, ունի մեծ փողոցնէրփողոցներ, ջրմուղ-կոյուղի, գազամուղ, հեռախոսաինհեռախօսաին ցանց։ ՔաղաքիՔաղաքին գլխավորգլխաւոր հատակագծով ([[1963]]) նախատեսւածնախատեսոււած է բնակչության ավելացում մինչեւ 60 000 (1980)։ Աբովեանում հայտնաբերւած են մ.թ.ա. III — II հազարամեակներիհազարամեակներու բնակատեղինքր և [[դամբարաննէրԴամբարան|դամբարաններ]]։