ՈրդիՈրդին է վանցի Տ. Մեսրոպ շուշտակՇուշտակ վարդապետի, եւ եղբայր՝եղբայրը՝ յայտնի գրագէտ [[Վրթանէս Փափազեան|Վրթանէս]]ի ու ՎահանիՎահան Փափազեաններու: [[Վան]] փոխադրուելով, մանկութիւնը հոն անցունելէանցընելէ ետք, կու գայ Պոլիս եւ [[Եէտիգուլէ]]ի որբանոցը կ'աշակերտիաշակերտէ: Հոնկէ կԿ'անցնի [[Արմաշ]], եւ Դպրեվանուց շրջանը բոլորելով՝ամբողջացնելէ ետք, վարդապետ կը ձեռնադրուի Տ.6 ՄԱՇԹՈՑ յորջորջմամբ եւ իր 6այլ ընկերներու խումբով որ Արմաշի առաջին հունձքն էր: Իբր
Իբրեւ հովիւ կը ղրկուիկ՛ուղարկուի [[ԱՄՆ|Ամերիկա]], ուր կը գործակցի Սարաճեան Եպսկ.իԵպիսկոպոսի հետ: ՅետոյԿը յաճախէ [[Քոլոմպիայի Համալսարան]] կը յաճախէ, ուրկէ կը վկայուի եւ կը մտնէ [[Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն|Դաշնակցութեան]] շարքին մէջշարքը: Իննամեայ հովուութենէհովվուութենէ մը վերջետք, կ'անցնի Կովկաս՝Կովկաս, ուր կը մասնակցի հայ-թաթարական ընդհարումներուն:
Եկեղեցապատկան կալուածներու գրաւմանցգրաւման առթիւառիթով խօսած մէկիր ճառին համար՝համար, ռուս կառավարութիւննկառավարութիւնը կը պահանջէ անոր հեռացումը [[Էջմիածին]]էն իր հեռացումը կը պահանջէ: ՄաշթոցՄաշտոց վրդ. կը կարգուի առաջնորդնշանակուի [[Թեհրան]]ի առաջնորդ, ուր կը մնայ 2 տարի կը մնայ: ԻբրԻբրեւ հասարակական գործիչ, կը կ'ստիպուի սքեմը թողուլ եւ մեկնիլ Ամերիկա, [[1906]] վերջերը ստանձելով «Հայրենիք»ի խմբագրութիւնը՝ Վռամեանի տեղփոխարէն:
[[Ազգային Սահմանադրութիւն|Սահմանադրութենէն]] ետք Պոլիս կու գայ եւ մօտակայ գաւառները կ'ուղեւորի բրօբականտի պաշտօնով., իսկ «Ազատամարտ»ի հրատարակուելուն՝հրատարակուելումէն ետք կը մնայ թերթին հայկական բաժինին խմբագիր, մինչեւ [[1915]] [[Ապրիլ 11]]: Նոյն թերթին ոճրապատումներնոճրապատումները իրկը գրչէնպատկանին կ'ելլէին.-«Արդիիր վարժարան»իգրիչին: ՎերջերըԻբրեւ ձեռնարկածեկեղեցական էրօրէնքներու հմուտ, ան կը ձեռնարկէ նաեւ ամուսնական դատերու փաստաբանութեան՝ Դատաստ.Դատաստանական Խորհուրդի առջեւ, իբր հմուտ եկեղեցական օրէնքներու:
