Ուիքիփետիա

«Այբուբեն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 3.
{{Կը խմբագրեմ|[[Մասնակից:ԱյգեՊան|ԱյգեՊան]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱյգեՊան|քննարկում]]) 13:12, 7 Մայիսի 2016 (UTC)}}
'''Այբուբեն''', տվեալ լեզուն սպասարկող [[տառ]]երու (գիրերու) կայուն յաջորդական կարգ։ Աբուբենի տառերը կ'արտասանուէն իրենց անուներով:<br />
Հայերէնի այբուբենի անուանումը կազմուած է մեր այբուբենի առաջին երկու տառերուն՝ ա-ի՝ այբ եւ բ-ի՝ բեն անուններէն։<br /> Լեզուի ուսուցումը կը սկսուէ այբուբենէ, որուն ուսուցումը կը կատարուի այբբենարանի միջոցաւ:
== Հայերէնի Այբուբեն ==
[[Հայերէն]]ի այբուբենն ունի 38 տառ, որոնցմէ 36-ը ստեղծած է [[Մեսրոպ Մաշտոց (արեւմտահայերէն)|Մեսրոպ Մաշտոցը]] 405 թուականին, իսկ Օ եւ Ֆ տառերը այբուբենին մէջ մտցուած են 12-13<sup>-րդ</sup> դարերուն:
Տող 9.
|-----
|-
| '''<big><big>[[Ա]]ա</big></big>''' <small>այբ</small> || '''<big><big>[[Բ]]բ</big></big>''' <small>բեն</small> || '''<big><big>[[Գ]]գ</big></big>''' <small>գիմ</small> || '''<big><big>[[Դ]]դ</big></big>''' <small>դա</small> || '''<big><big>[[Ե]]ե</big></big>''' <small>եչ</small> || '''<big><big>[[Զ]]զ</big></big>''' <small>զա</small> || '''<big><big>[[Է]]է</big></big>''' <small>է</small> || '''<big><big>[[Ը]]ը</big></big>''' <small>ըթ</small> || '''<big><big>[[Թ]]թ</big></big>''' <small>թօ</small>
|-----
| '''<big><big>[[Ժ]]ժ</big></big>''' <small>ժա</small> || '''<big><big>[[Ի]]ի</big></big>''' <small>ինի</small> || '''<big><big>[[Լ]]լ</big></big>''' <small>լիւն</small> || '''<big><big>[[Խ]]խ</big></big>''' <small>խէ</small> || '''<big><big>[[Ծ]]ծ</big></big>''' <small>ծա</small> || '''<big><big>[[Կ]]կ</big></big>''' <small>կեն</small> || '''<big><big>[[Հ]]հ</big></big>''' <small>հօ</small> || '''<big><big>[[Ձ]]ձ</big></big>''' <small>ձա</small> || '''<big><big>[[Ղ]]ղ</big></big>''' <small>ղատ</small>
|-----
| '''<big><big>[[Ճ]]ճ</big></big>''' <small>ճէ</small> || '''<big><big>[[Մ]]մ</big></big>''' <small>մեն</small> || '''<big><big>[[Յ]]յ</big></big>''' <small>յի</small> || '''<big><big>[[Ն]]ն</big></big>''' <small>նու</small> || '''<big><big>[[Շ]]շ</big></big>''' <small>շա</small> || '''<big><big>[[Ո]]ո</big></big>''' <small>ո</small> || '''<big><big>[[Չ]]չ</big></big>''' <small>չա</small> || '''<big><big>[[Պ]]պ</big></big>''' <small>պէ</small> || '''<big><big>[[Ջ]]ջ</big></big>''' <small>ջէ</small>
|-----
| '''<big><big>[[Ռ]]ռ</big></big>''' <small>ռա</small> || '''<big><big>[[Ս]]ս</big></big>''' <small>սէ</small> || '''<big><big>[[Վ]]վ</big></big>''' <small>վեւ</small> || '''<big><big>[[Տ]]տ</big></big>''' <small>տիւն</small> || '''<big><big>[[Ր]]ր</big></big>''' <small>րէ</small> || '''<big><big>[[Ց]]ց</big></big>''' <small>ցօ</small> || '''<big><big>[[Ւ]]ւ</big></big>''' <small>վիւն</small> || '''<big><big>[[Փ]]փ</big></big>''' <small>փիւր</small> || '''<big><big>[[Ք]]ք</big></big>''' <small>քէ</small>
|-----
| || || || || || || ||style="background:#F0DC82| '''<big><big>Օօ</big></big>''' <small>օ</small> ||style="background:#F0DC82| '''<big><big>Ֆֆ</big></big>''' <small>ֆէ</small>
|-
|}
== Այլ Լեզուներու Այբուբեններ ==
Եւրոպական լեզուներու մեծ մասի այբուբենները հիմնուած են լատինական գիրերուն վրայ: Լատինական գիրերով ստեղծուած տարբեր լեզուներու այբուբեններու մէջ յաճախ նոյն լատինական տառերը կը կրէն տարբեր անուններ: Այսպէս, այբուբենի առաջին A, B, C, D... տառերը անգլերէնի այբուբենի մէջ կը հնչէն՝ էյ, պի, սի, տի..., իսկ ֆրանսերէնի այբուբենի մէջ՝ ա, պէ, սէ, տէ...:<br />
Լայնօրէն տարածուած են նաեւ կիւրեղեան գիրերը: <br />
*[[յունարէն]]ի այբուբեն, {{Լեզու el|[[Պատկեր:Greekalphabet.svg|160px]]}}
Տող 68.
*****վիեթնամերէնի այբուբեն
*****պասքերէնի այբուբեն
 
== Դուրսի Յղումներ ==
* Մայքլ Էւերսընի [http://www.evertype.com/alphabets/index.html Եւրոպայի այբուբենները] {{Յղում en}}* Այբուբենի թանգարան [http://www.jaars.org/museum/alphabet/index.htm] {{Յղում en}}{{ՎՊԵԱ|Alphabets}}
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Այբուբեն» էջէն