«Աբրահամ Այվազեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{արևելահայերեն|Աբրահամ Այվազյան}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն)
'''Այվազեան Աբրահամ''' ([[1846]] - [[1909]] թթ․), հայ բանասէր, բանաստեղծ, հմուտ [[Կենսագրութիւն|կենսագիր]]։
| անուն ազգանուն = Աբրահամ Այվազեան
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր = Apraham Ayvazian.png
| չափ = 150px
| նկարագրութիւն =
| ծնած է = [[1846]]
| ծննդավայր = [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Պոլիս]]
| վախճանած է = [[1909]]
| վախճանի վայրը = [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Պոլիս]]
| քաղաքացիութիւն =
| հպատակութիւն =
| ազգութիւն =
| ալմա մատեր =
| կրօնք =
| ազդուած է =
| ազդած է =
| գրքեր =
| աշխատանք =
| կարողութիւն =
| մասնագիտութիւն = Բանասէր, բանաստեղծ եւ խմբագիր
| ամուսին =
| ծնողներ =
| երեխաներ =
| պարգեւներ և մրցանակներ =
| կայքէջ =
| ստորագրութիւն =
}}
'''Այվազեան Աբրահամ''' ([[1846]], [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Պոլիս]] - [[1909]], թթ․[[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Պոլիս]]), հայ բանասէր, բանաստեղծ, հմուտ [[Կենսագրութիւն|կենսագիր]]։
== Կենսագրութիւն ==
Ապրած է Կ. [[Պոլիս|Պոլսոյ]] մէջ, ճանապարահած է շատ մը հայաբնակ քաղաքներ եւ իր գործերուն համար նիւթեր հաւաքած, այս առթիւ ահա իր խօսքերը. {{քաղվածք|Զիս ճանչցողները գիտեն, որ փոշտանկ հիւանդութեամբ տառապելովս հանդերձ ամէն կողմ արշաւած եմ եւ կ՛արշաւեմ կենսագրելի անձանց ժամանակից ծերունիները գտնելու, հազուագիւտ ձեռագիրներ եւ յիշատակարաններ պրպտելու եւ օգտուելու, եւ մանաւանդ՝ երբեմն արժանահաւատ աւանդութեանց դիմելու եւ ապաւինուելու...։|}}
Ծնած է [[Պոլիս|Պոլսոյ]], աշակերտած է Գումգաբուի մայր վարժարանին, 1865-ին անցած է [[Խարբերդ (արեւմտահայերէն)|Խարբերդ]] եւ այնտեղ 19 տարի պաշտօնավարած է որպէս ուսուցիչ։
Իր եղբօր՝ Գէորգ Այվազեանի հետ [[1869]]-ին հիմնել է «Մամուլ» երգիծաթերթը։ «Մամուլ» պարբերականին մէջ եւ այլ թերթերուն մէջ տպած է յօդուածներ, ակնարկներ։ «Բիւզանդիոն» թերթին մէջ տպած է շարք մը նշանաւոր հայերու կենսագրութիւններ։ [[1860]]-ականներուն լոյս ընծայած է բանաստեղծութիւններու եւ այլ բնոյթի մի քանի գրքոյկներ, ինչպէս «Արտասուք Հայ մանկան», «Ի Մահ Մամիկոնեան Վարդանա Հայ Դիււցազնին» ([[1862]]), «Առաջին Մրմունջք» ([[1864]]), «Անակրեոնեան Նուագք» ([[1865]]) եւ այլն։
Իր եղբօր՝ Գէորգ Այվազեանի հետ [[1869]]-ին հիմնել է «Մամուլ» երգիծաթերթը։ «Մամուլ» պարբերականին մէջ եւ այլ թերթերուն մէջ տպած է յօդուածներ, ակնարկներ։ «Բիւզանդիոն» թերթին մէջ տպած է շարք մը նշանաւոր հայերու կենսագրութիւններ։ [[1860]]-ականներուն լոյս ընծայած է բանաստեղծութիւններու եւ այլ բնոյթի մի քանի գրքոյկներ, ինչպէս «Արտասուք Հայ մանկան», «Ի Մահ Մամիկոնեան ՎարդանաՎարդանայ Հայ ԴիււցազնինԴիւցազնին» ([[1862]]), «Առաջին Մրմունջք» ([[1864]]), «Անակրեոնեան Նուագք» ([[1865]]) եւ այլն։
 
Ապրած է Կ. [[Պոլիս|Պոլսոյ]] մէջ, ճանապարահածՃանապարահած է շատ մը հայաբնակ քաղաքներ եւ իր գործերուն համար նիւթեր հաւաքած, այս առթիւ ահա իր խօսքերը. {{քաղվածք|Զիս ճանչցողները գիտեն, որ փոշտանկ հիւանդութեամբ տառապելովս հանդերձ ամէն կողմ արշաւած եմ եւ կ՛արշաւեմ կենսագրելի անձանց ժամանակից ծերունիները գտնելու, հազուագիւտ ձեռագիրներ եւ յիշատակարաններ պրպտելու եւ օգտուելու, եւ մանաւանդ՝ երբեմն արժանահաւատ աւանդութեանց դիմելու եւ ապաւինուելու...։|}}
 
Առաւել ուշագրաւ է նրաանոր «Շար Հայ Կենսագրութեանց» ([[1893]]) եռհատորեռահատոր աշխատութիւնը, որ պարունակումկը էպարունակէ 18-19-րդ դարերու մշակութային գործիչներու կենսագրութիւնները։ Հակառակ համիտեան գրաքննական խստութիւններուն, այդ հատորին մէջ տեղ գտած են նաեւ [[Խաչատուր Աբովեան]]ն ու [[Միքայէլ Նալբանդեան]]ը, գրաքննական նկատառումներով առաջինը ներկայացուած է, որպէս՝ Քանաքեռցի Խաչատուր, Նալբանդեանը որպէս՝ Միքայէլ Պայտարեան։
 
Այվազեան մահացած է 1909-ին Պոլսոյ մէջ։
Առաւել ուշագրաւ է նրա «Շար Հայ Կենսագրութեանց» ([[1893]]) եռհատոր աշխատութիւնը, որ պարունակում է 18-19-րդ դարերու մշակութային գործիչներու կենսագրութիւնները։ Հակառակ համիտեան գրաքննական խստութիւններուն, այդ հատորին մէջ տեղ գտած են նաեւ [[Խաչատուր Աբովեան]]ն ու [[Միքայէլ Նալբանդեան]]ը, գրաքննական նկատառումներով առաջինը ներկայացուած է, որպէս՝ Քանաքեռցի Խաչատուր, Նալբանդեանը որպէս՝ Միքայէլ Պայտարեան։
 
== Աղբիւր ==
* Բառարան Հայ Կենսագրութեանց, Հայկ ՏԷր-Աստուածատուրեանց, Ա. հատոր, Թիֆլիս 1904, էջ 93:
* Հայ Հանրագիտակ, [[Մկրտիչ Պոտուրեան|Հ․ Մկրտիչ Վարդ․ Պոտուրեան]], Ա․ հատոր, 1938 Պուքրէշ, էջ 143։
* Ամենուն Տարեցոյց, [[Թէոդիկ]] , 1910, էջ 242։
 
{{DEFAULTSORT:Այվազեան, Աբրահամ}}
[[Կատեգորիա:1846 ծնունդներ (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:1909 մահեր (արւմտ․)]]