'''Արսէն ԱյտնեանԱյտընեան''', 1825-1902, հոգեւորական: Աշխարհաբարի հետ զուգընթաց կ՝ընթանայ Այտնեանի անունը՝ որ անմոռանալի եղած է գլխաւորաբար բանասիրական ուսումնասիրութեան տեսակէտով. աշխարհաբարը որ մինչեւ իր ատեն անկանոն վիճակ մը ունէր, իրմով կանոնաւորուեցաւ եւ ինք պատրաստեց քննական քերականութիւնը որ երբէք չպիտի հիննայ:
Զաւակն էր [[Պետրոս Այտեան]]իԱյտընեանի եւ ծնած է 1825 յունուար 7-ին Պոլիս՝ [[Բերայ]]ի մէջ: Իր ծնողքը ձախորդ ժամանակի պատահարներէն ստիպեալ կը թողուն իրենց տունը՝ և 1828-ին [[Գաղատեայ]] կ՝երթան, ուրկէ կը վերադառնան 1830-ին, 6 տարեկան էր Այտնեան երբ [[Վենետիկի]] [[Մխիթարեան]]ց և ապա [[Ղալաթիոյ]] Վիէննական հայրերու վարժարանն կը յաճախէ: Ուսման սաստիկ սիրահար, գրեթէ ինքնօգնութեամբ լատիներէնի կ՝աշխատի եւ օր մըն ալ իր ուսուցիչներուն անակնկալ մը կ՝ընէ այդ լեզուով ատենախօսութիւն մը ընելով, որով կը յաջողի իրմէ բարձրագոյն դաս մը ելլել: Ութը տարեկանին Բերայի [[վիեննական]] Հայրերու վարժարանը կ՝աշակերտի Չալըխեան Վրթանէսի Հ.Չ, 1835-ին Վիեննա կը ղրկուի ուր կ՝աշխատի ուսանիլ Իտալերէն, Ֆրանսերէն, Արաբերէն, Թրքերէն եւ կը ձեռնարկէ հոգեւոր ճառախօսութիւններու ևլն.
17 տարեկան էր երբ ուխտեց աշխարհէ հրաժարիլ եւ պատրաստուիլ եկեղեցականութեան, 1845ին [[Ագադանգեղոսի]] կրկնագիր օրինակը՝ որ իր հնութեամբ զմայլեցուցած էր Այտեանը, նիւթ մատակարարեց մանր քննութեան մը, որուն հետեւանքը եղաւ այն արդիւնքը թէ այս հին ձեռագիրն ունի իր ընթեռնելի գրերուն տակ, անընթեռնելի գրեր ալ, որուն քանի մը էջերն առաջին անգամ կարդալը Այտնեանի յանձնուեցաւ: Գեր Արիստակէս՝ վանքի նոյն ժամանակաց վանահայրը Այտընեանի կը հրամայէ նոր կտակարանի քննութիւն մը կատարել, համեմատելով զայն ծանօթ ձեռագրաց հետ:
