Անանիայ Սանահնեցի (ծ. թ. անհտ – XI դ. 70-ական թթ.), մատենագիր, մեկնիչ, դաւանաբան:դաւանաբան։ Եղած է [[Հաղպատ (արեւմտահայերէն)|Հաղպատ]]-[[սանահին (արեւմտահայերէն)|սանահնի]] միաբանութեան անդամ, աշակերտած է Դիոսկորոս Սանահնեցիին:Սանահնեցիին։ Անանիայ Սանահնեցիի երկերը կարեւոր դեր կատարած են հայ աստուածաբան-դաւանաբանական մտքի զարգացման եւ մեկնողական գրականութեան մէջ:մէջ։ «հակաճառութիւն ընդդէմ երկաբնակացէ հակաճառական-դաւանաբան. աշխատութիւնը հեղինակը շարադրած է [[Պետրոս Ա Գետադարձ (արեւմտահայերէն)|Պետրոս Ա Գետադարձ]] կաթողիկոսի կարգադրութեամբ եւ աւարտած [[Խաչիկ Բ Անեցի (արեւմտահայերէն)|Խաչիկ Բ Անեցի]] կաթողիկոսի օրով: Դաւանական ամենազանազան խնդիրներուն նուիրուած այս երկը բաղկացած է 14 ճառէ, որոնց խորագիրներն կ՛արտացոլեն անոնց բովանդակութիւնը («սակս անխտիր հաղորդելոյէ, «վասն Մեծի Հինգշաբթինէ, «առ ապականացու ասողան է զմարմինն Տէառնէ, «վասն պատկերապաշտիցէ, «վասն բաժանմանն Վրացէ եւն): Երկը աստուածաբանականէն զատ ունի աղբիւրագիտական նշանակութիւն: Արժէքաւոր են յատկապէս [[Անանիայ Նարեկացի |Անանիայ Նարեկացիի]] «հաւատարմատե-ի, ինչպէս նաեւ եկեղեցւոյ հայրերու զանազան երկերու տարբեր հատուածները, որոնց ամբողջական բնագրերը մեզ չեն հասած: [[Պետրոս Ա Գետադարձի (արեւմտահայերէն)|Պետրոս Ա Գետադարձիի]] պատուերով 1055-ին Անանիայ Սանահնեցին շարադրած է [[Պողոս առաքեալ |Պողոս առաքեալի]] 14 թուղթերու մեկնութիւնը («մեկնութիւն չորքետասան թղթոցն Պօղոսի առաքելոյնէ), որտեղ հեղինակը օգտուած է [[Եփրեմ Ասորի (արեւմտահայերէն)|Եփրեմ Ասորիի]], [[Յովհան Ոսկեբերան |Յովհան Ոսկեբերանի]], [[Կիւրեղ Ալեքսանդրացի |Կիւրեղ Ալեքսանդրացիի]] եւ այլոց համաբնոյթ աշխատութիւններէն: Մեկնաբանական միւս երկերը` «մեկնութիւն Մատթէիէ եւ «մեկնութիւն Աւետարանին Եօւհաննուէ, հեղինակը գրած է Դիոսկորոս Սանահնեցիի պատուերով: Անանիայ Սանահնեցիի այս երկերը յետագային իբրեւ դասագիրք կիրառուած են վանական դըպրոցներուն եւ վարդապետարաններուն մէջ: Անանիայ Սանահնեցին գրած է նաեւ ճառագրական եւ ներբողական գործեր («յաղագս Եօւհաննու Մկըրտչիէ, «ի խաչելութիւն Պետրոսիէ, «ներբողէան ասացէալ ի սուրբ Կաթողիկէ եկեղեցիէ): Հեղինակ է նաեւ տոմարական աշխատութեան մը, որուն մէկ հատուած պահպանուած է [[Վարդան Այգեկցի (արեւմտահայերէն)|Վարդան Այգեկցիի]] «արմատ հաւատոյէ դաւանաբանական աշխատութեան մէջ»:
