«Խարբերդ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Նոր էջ « Խարբերդ, (յունարէն Խարպոտէ, ասորերէն Քորբերդ, թրքական անուանումով՝ Հարբութ) քաղաք Արեւմտեան Հայ...»:
 
No edit summary
Պիտակ: Տեսողական խմբագրիչը անջատուած է
Տող 1.
[[Պատկեր:Charput - fo30141712200005 989.jpg|մինի|աջից|Խարբերդի մարզ]]
 
[[Պատկեր:Kharpert.jpg|մինի|աջից|խարբերդ]]
 
[[Պատկեր:Խարբերդի մուտքը.jpg|մինի|աջից|Խարբերդի մուտքը]]
Խարբերդ, (յունարէն Խարպոտէ, ասորերէն Քորբերդ, թրքական անուանումով՝ Հարբութ) քաղաք Արեւմտեան Հայաստանի մէջ, այժմ՝ Թուրքիա։ Կը գտնուի Խարբերդի դաշտին մէջ, Արածանիի ձախ ափին։ Կարգ մը հետազօտութիւններու համաձայն, Խարբերդը յոյն պատմիչ եւ աշխարհագրագէտ՝ Ստրաբոնի Strapon յիշատակած Կարկաթիակերտն է։
 
Տող 10 ⟶ 11՝
 
== Անուանում ==
[[Պատկեր:Kharpert castle.jpg|մինի|աջից|Խարբերդի բերդը]]
«Խարբերդ» տեղանունը նախապէս ստուգաբանուած է որ կազմուած ըլլայ քար եւ բերդ բառերէն։ Ըստ ուրիշ տեսութեան՝ ան սերած է քաղաքի ներկայ տարածքին մէջ գտնուող Ք.ա. 2000 տարի գոյութիւն ունեցած Խար գիւղի անունէն, որուն աւելի ուշ աւելցած է բերդ բառը։ Այսպիսով, Խարբերդ կը նշանակէ ճանապարհի բերդ կամ բերդի ճանապարհ։
 
Տող 26 ⟶ 28՝
 
== Տնտեսութիւն ==
[[Պատկեր:Հիւսէյնիկի կահագործներ.jpg|մինի|աջից|Հիւսէյնիկի կահագործներ]]
[[Պատկեր:Խարբերդ Մետաքսէ թել քաշող վարպետներ.jpg|մինի|աջից|Խարբերդ Մետաքսէ թել քաշող վարպետներ]]
Խարբերդ քաղաքը շրջապատուած էր 365 գիւղերով եւ աւաններով, որոնք կը կերակրուէին Խարբերդի ընդարձակ դաշտի երեք բերրի հովիտներուն միջոցաւ, որոնք այդ իսկ պատճառաւ «Ոսկեղէն» կոչումին արժանացած էին: Կ'արտադրուէին ցորեն, եգիպտացորեն, բամպակ, բազմատեսակ բանջարեղէններ եւ սննդեղէններ: Բլրալանջերը ծածկուած էին այգիներով, ընկուզենիներով, պտղածառերով: Շրջանը նշանաւոր էր գինիով, մեղրով եւ թութի ծառերով: Այս վերջիններուն շնորհիւ բնակիչները կը զբաղէին շերամաբուծութեամբ, մետաքսի արտադրութեամբ եւ արտածումով, բնական ներկերու պատրաստութեամբ: Իսկ ոչխարներու բազմաթիւ հօտերու պատճառաւ զարգացած էին խաղախորդութիւնն ու կաշեգործութիւնը:
 
Տող 33 ⟶ 37՝
 
== Մշակոյթ ==
[[Պատկեր:Ազգ Կեդրոնական Վարժարանի(Թլկատենցիի) շրջանաւարտներ 1895.jpg|մինի|աջից|Ազգ.Կեդրոնական Վարժարանի(Թլկատենցիի) շրջանաւարտներ 1895]]
[[Պատկեր:Yeprad college-Kharpert.jpg|մինի|աջից|Եփրատ Գոլէճ Արհեստից Վարժարան]]
[[Պատկեր:Խարբերդ՝ 1913 Գիրերու գիւտի 1500 ամեակի տօնակատարութիւն.jpg|մինի|աջից|Խարբերդ՝ 1913 Գիրերու գիւտի 1500 ամեակի տօնակատարութիւն]]
Խարբերդը եղած է հայ մշակոյթի նշանաւոր կեդրոն։ Դեռեւս 1160 թուականի ձեռագրի մը մէջ նշուած է, որ ան գրուած է «ի մայրաքաղաքին Խարբերդ»։
 
Տող 45 ⟶ 52՝
 
== Եկեղեցիներ ==
[[Պատկեր:Խուլագիւղ Հայ Առաքելական Եկեղեցի.jpg|մինի|աջից|Խուլագիւղ Հայ Առաքելական Եկեղեցի]]
[[Պատկեր:Մեզիրէի Հայ Աւետարանական Եկեղեցի.jpg|մինի|աջից|Մեզիրէի Հայ Աւետարանական Եկեղեցի]]
[[Պատկեր:Խուլէի Հայկական Գերեզմանաքարեր.jpg|մինի|աջից|Խուլէի Հայկական Գերեզմանաքարեր]]
Խարբերդ քաղաքին մէջ հիմնուած են հինգ եկեղեցիներ՝ Ս.Յակոբ, Ս.Ստեփանոս, Ս.Կարապետ, Ս.Աստուածածին եւ Ս. Նշան: Իսկ խարբերդի գաւառներուն մէջ գտնուած են 55 Եկեղեցիներ եւ տասնեակ վանքեր ու սրբավայրեր:
 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Խարբերդ» էջէն