«Վահան Նաւասարդեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

| գրքեր =ԲօլշեւիզմըԲոլշեւիզմը եւ Դաշնակցութիւնը, Գահիրէ, 1949, Գաղափարների ոգին (Հ. Յ. Դ. ապակէդրոնացումիապակեդրոնացումի առիթով), Գահիրէ, 1951, Հ. Յ. Դաշնակցութեան անելիքը, Գահիրէ, 1924, Նեղուցները (Վոսփոր եւ Դարդանել):. Թրքական ջրուղիները եւ Հայ դատը, Գահիրէ, 1947:

Վահան Նաւասարդեան [[1898]]-ին յաճախածաւարտած է [[Արցախ]]ի Թեմական դպրոցը, իսկ [[1904]]-ին՝ [[Պաքու]]ի Ռէալականը։ [[1907]]-ին Փեթերսպուրկի համալսարանինհամալսարան մէջմտած հետեւած է հասարական գիտութեան եւ բարձրագոյն ուսումը ստացած է Ս. Փեթերսպուրկի համալսարանին մէջ՝է՝ վկայուելով Տնտեսագիտութեանտնտեսագիտութեան բաժանմունքէն։ իսկ [[1910]]-ին մասնակցած է կուսակցական-քարոզչական աշխատանքներու Շուշիի, [[Պաքուի Հայկական Միջնակարգ Հոգեւոր Դպրոց|Պաքուի]] եւ [[Թիֆլիս]]ի մէջ։ [[1905]]-ին կ՛ընտրուի երիտասարդ պատգամաւոր, մասնակցելու համար Էջմիածնի մէջ գումարուած Ամենայն Հայոց կաթողիկոսութեան Ազգային ընդհանուր ժողովին, որուն կը նախագահէ [[Սիմոն Զաւարեան]]<ref>[http://www.aztagdaily.com/archives/191989 Վահան Նաւասարդեան (1886-1956). Գաղափարի Մարտիկն Ու Դաշնակցական Պատգամախօսը]</ref>: Այդ ժողովին, Նաւասարդեան կ՚ունենայ բոցաշունչ ելոյթը ցարական իշխանութեան հակահայ քաղաքականութեան դէմ։ Ժողովի պատգամաւորները կը գնահատէնգնահատեն իրենզինք, բայց ցարական ոստիկանութիւնը կ՚արձակէ ձերբակալման հրամանագիր մը եւ ան կը ստիպուի փատուստիփախուստի դիմել։

[[1913]]-[[1917]] տարիներուն կը դառնայ [[ուսուցիչ]] եւ դասախօս նախ՝ [[Շուշի]], ապա՝ [[Գէորգեան Ճեմարան|Գէորգեան ճեմարանին]] մէջմէջ՝ Գարեգին Եպիսկոպոսիեպիսկոպոս Յովսէփեանցի հրաւէրով։

Ս. Փեթերսպուրկէն կը վերադառնայ Պաքու ու կը սկսի իր կազմակերպական աշխատանքներուն եւ կ՚աշխատակցի [[Թիֆլիս]]ի [[Հորիզոն (թերթ, Թիֆլիս)|«Հորիզոն»]]-ին, ապա՝ [[Ալեքսանդրապոլ]]ի «Յառաջ»-ին։ Միաժամանակ աշխատակցած է Պաքուի՝ «Արեւ»-ին եւ Շուշիի «Ապառաժ»-ին։

Կովկասեան ռազմաճակարտի վերաշխուժացման կարիքը տեսնելով Ռուսական յեղափոխութեան հետեւանքով, ան իր ներդրումը կ՚ունենայ փոխարինելու ռուս զինուորներու դիրքերը հայ կամաւորական ուժերուն հետ։ Ան կ՚ընտրուիԿ՚ընտրուի [[Կիւմրի|Ալեքսանդրապոլի (Գիւմրի)]] Քաղաքական Վարչութեան։ Երբ Քաղաքական Վարչութեան նախագահ, [[Ալեքսանդր Խատիսեան]], կը կանչուի Թիֆլիս ան, կը ստանձնէ այդ պատասխանատուութիւնը։պաշտօնը։ Ան իրԻր ներդրումը կ՚ունենայ [[Հայ Ժողովուրդի Մայիսեան Հերոսամարտեր|Ղարաքիլիսայի հերոսամարտի]] կազմակերպման մէջ։

Հայաստանի անկախութեան կերտումէն ետք, իրեն կը վստահուի Թիֆլիսի ՀՅԴ-ի «Հորիզոն» օրաթերթի խմբագրութիւնը, որ շատ մեծ պատասխանատուութիւն էր որովհետեւ նորակառուցնորակառոյց երկիրը ունէր լուրջ կազմաւորման խնդիրներ։ Թիֆլիսի ոստիկանութիւնը կը սկսի իրենզինքը հետապնդել երբ հայ-վրացական զօրքերուպատերազմի միջեւ պատերազմ սկսաւժամանակ եւ ան կը ստիպուի թաքստոցէն վարել հայ- վրացական հաշտութեան բանակցութիւնները։

Կ՚ընտրուի Հայաստանի Խորհրդարանի պատգամաւոր եւ կը փոխադրուի Երեւան։ Իբր պատգամաւոր իր մասնակցութիւնը կը բերէ արտագին դիւանագիտական աշխատանքներու ծիրէն ներս, կեդրոնանալով Հայհայ-ռուսական բանակցութիւններու շրջագիծին վրայ։

1920-ի կ՚աշխատի ռազմաճակատի կազմակերպման ու ամրապնդման աշխատանքներուն հետ հայ-թրքական պատերազմի ընթացքին։ Հայաստանի խորհրդայնացումէն ետք, Նաւասարդեան կ՚որոշէ հեռանալ։ Սակայն, վրացական սահմանը անցնելու ժամանակ կը ձերբակալուի եւ Երեւանի մէջ կը բանտարկուի։ Կը յաջողի բանտէն փախուստ տալ եւ կարճ ժամանակ կը գործէ [[Պոլիս]], իսկ [[1923|1922]]-ին վերջնականապէս կը հաստատուի [[Գահիրէ]], [[Եգիպտոս]]։

Գահիրէի մէջ կը խմբագրէ «Յուսաբեր» օրաթերթը, որ ՀՅԴ-ի անպաշտօն օրկան եղած էէր, եւ շուրջ քառորդ դար ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ կ՚ըլլայ։

* Նաւասարդեան Վահան, Գաղափարների ոգին ([[Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն|Հ. Յ. Դ.]] ապակէդրոնացումիապակեդրոնացումի առիթով), Գահիրէ, 1951, 230 էջ: