«Հիլտա Գալֆայեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Հիլտա Գալֆայեան-Փանոսեան''' ({{ԱԾ}}), մանկավարշմանկավարժ եւ բանաստեղծ, Հոգեբանականհոգեբանական գիտութիւններու դոկտոր (1973)։
 
== Կենսագրութիւն ==
Յաճախած է Եսայեան երկրորդական վարժարան, հայագիտական յաւելեալ պատրաստութիւն ստանալով Փրոֆ. [[Հրանտ Տէր Անդրդասեան]]է, բազմավաստակ ուսուցիչ [[Պեզազեան]] եւ Կեդրոնական լիսէներու եւ տնօրէն Կեդրոնականի։ Բարձրագոյն ուսման հետեւած է նախ Պոլսոյ համալսարանի, ապա նաեւ Սորպոնի մէջ (Փարիզ)՝ ուր պաշտպանած է տոքթորայի իր թէզը, [[1973]]-ին։ աւարտած է նաեւ Փարիզի Արեւելեան Կենդանի Լեզուներու Վարժադրանի հայագիտութեան բաժնիը։
 
Նախ քան հրատարակութիւնը իր երկու հատորներուն, քերթողական ստեղծագործութիւնները եւ գրական-վերլուծնամ էջերը տեղ գտած են սփուռքեան մամուլի մէջ,- «[[Հանդէս Մշակոյթի]]» ([[Պոլիս]]), «[[այգ]]Այգ» ([[Պէյրութ]]), «[[Սփիւռք]]» ([[Պէյրութ]]), առաւելաբար «[[Մարշարա]]» ([[Պոլիս]]):
 
1980-ին յաջորդաբար լոյս տեսան «[[Կաթիլ մը]]» եւ «[[Լեզուէն անդին]]» խորագրուած սեւեռումի կը բերուին ընդհարնրապէս Մարդուն ու մասնաւորաբար Հայուն միօրեայ կեանքը, յատկապէս ներաշխարհը յուզող երեւձյթներ,- մարդ էակի մարդկայնական եւ անձնական իմացումներուն հակադրուող տմարդի եւ անձնապաւէն հակումներ, մեծամտութիւն ու կեղծիք, դիմակաւոր պարահանդէս եսերու, խզում՝ մարդուն գոյութիւնը արժեւորող իմացական ու հոգեկան ծարաւներէ, երազէ ու տենչերէ, պարտութիւն՝ ակնարելիին եւ անիրականին առջեւ, խուսաբեկում տառապանքէ եւ ինքնութիւն կերտելու այն այն բոլոր ներանձնական տագնապներէն՝ որոնք ապրող էակին ասկողոպտելի հարստութիւնը կը կազմեն. «ուրացում սիրելի ու սուրբ բաներու. Փճացում, փոշիացում, ջնջում եւ մոխրացում մեծութիւններու», ինչպէս ինք կ՝ եըէ տեղ մը՝ իր էջերուն մէջ։
 
Սփիւռհեան հայ կեանքի վերծանելի կամ վկայագրելի իրողութիւննետրէն շատերու անդրադարձը մտածական խորքով ու ձեւի ինքնատպութեամբ յատկանշող իր քերթուածներուն մէջ՝ համակերպութեան եւ պարտուողականութեան ամէն տրամադրութիւն կը մերժէ։ Առանց իրատեսութենէ հեռանալու՝ Հիլտա Գալֆայեան պայքարի յանձնառու հոգի մըն է, որ, տարացիր հայ կեանքի համայնապատկերին դէմ հատորներէն քիչ անդին արտագրուած ու մէկտեղուած երեք-չորս քերթուածներուն մէջ որքան սփուռքեան մեր ողբերգութիւնը՝ նո՛յնքան եւ տոկալու, բռունցք դառնալու եւ գոյատեւելու յաղթերգութիւնը կայ։
 
Պոլսէն սերած, իր մտածական ու հոգեկան աշխարհով անմիջական ներկային, Արեւմուտքին որքան Հայութեան պատկանող այս բանաստեղծին Հայ Լեզուի հանդէպ կեցուածքը առանձնապէս վերլուծական քննարկումի արժանի երեւոյթ է՝ «[[Մեծասքանչ]]»ին մէջ լեզուէն ու լեզուականէն անդին Հայուն ինքնութիւնը, նկարագիրմն ու խառնուածքը, յաւերժութեան ձգտումն ու իրաւունքը, հրաշալի յարութեան գաղտնիքն ու ստեղծագործական տաղանդը որոնող մարդուն համար:
 
Հիլտա Գալաֆյեան իր քերթողութեան ամէնէն տոկուն հոգեյատակը եւ մտածական Էատարրով հարուստ ստեղծումները յաճախ Հայ Քէզուի նուիրած իր այդ բանաստեղծութիւններուն մէջ կ՝արժեւորէ:
 
Խառնուածք, իմացականութիւն եւ ստեղծագործ երեւակայութիւն՝ իր առջինեկ քերթուածներուն, արձակին ինչպէս գրական-գեղարուեստական վերլուծութիւններուն վաւերականութիւնը վկայագրող ցայտուն գիծեր եղած են առաջին օրէն, երբ Պոլսոյ Խիենն. [[Մխիթարեաններու Սանուց Միութիւն արեւմտահայերէն|Մխիթարեաններու Սանուց Միութեան]] պարբերաթերթ «Սան»ի եւ օրաթերթ «[[Մարամրա]]»յի գրական էջերոպն կ՝ աշխատակցէր, բանաստեղծ զարեհ Խրախունի խրախուսանքով<ref>{{Գիրք:Դար մը գրականութիւն|Բ|544}}</ref>:
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{Ծնթ․ցանկ}}