|
'''Լուիս Քերըլ''' ({{lang-en|Lewis Carroll}}, իսկական անունը՝ Չարլզ Լութուիճ Տոճսըն, {{lang-en|Charles Lutwidge Dodgson}}, [[27 Յունուար]] [[1832 թուական|1832]], [[Տարսպերի]] - [[14 Յունուար]] [[1832 թուական|1898]], [[Կիլֆորտ]]), անգլիացի գրող, մաթեմատիկոս, փիլիսոփայ եւ լուսանկարիչ։
Լուիս Քերըլն իր մասին անգամ մը ըսած է. «Ես որոշած էի մաթեմատիկոս դառնալ, սակայն իմ երեւակայութունըերեւակայութիւնս չբաւեց եւ ես դարձայ ֆանթասթ գրող»։
== Կենսագրութիւնը ==
Ծնած է [[27 Յունուար]] [[1832 թուական|1832]]ի [[27 Յունուար|Յունուարի 27-ին]] [[Անգլիա|Անգլիոյ]] Չեշիր կոմսութեան Տարսպերի գիւղին մէջ, հոգեւորականի ընտանիքի մը մէջ։ Ունեցած է 7 քոյր եւ 3 եղբայր։ Ուսման մեջմէջ առաջին քայլերը ըրած է դեռ տանը, դրսեւորելով իր խելացիութիւննխելացութիւնն ու հմտութիւնը։ Ան ձախլիկ էր։ Չհաստատուած փաստեր կան, ըստ որոնց՝ անորզինք կ՛արգելէինկ'արգիլէին ձախ ձեռքով գրելգրելու, ինչինորու հետեւանքով անոր հոգեբանութիւնը խախտուածխախտած է եւ անոր մոտմօտ սկսած է կակազութիւն նկատուիլ կակազութիւն։։
12 տարեկան հասակինտարեկանին ընդունուած է Ռիչմոնտէն ոչ հեռու գտնուող մասնաւորյատուկ դպրոց մը։ Սակայն 1845 թուականին-ին իր կամքին հակառակ ստիպուած կ՛ըլլայկ'ըլլայ տեղափոխուիլտեղափոխուելու ուրիշ դպրոց։դպրոց մը։ 1851 թուականին-ին կը տեղափոխուի [[Օքսֆըրտ]] եւ կ՛ընդունուիկ'ընդունուի այնտեղի ամենաարիսթոքրաթազնուական դասին պատկանող համալսարաններէն մեկը։մէկը։ ՉնայածՀակառակ անոր, որ ընդհանուր առմամբ լաւ չէր սորվիրսորվեր, բայց մաթեմատիկականուսողութեան մէջ իր ունեցած բարձր ունակութիւններուունակութիւններուն շնորհիւ կը ստանայ պաքալաւրիպաքալորէայի կոչում եւ նոյնիսկ կը յաղթէ համալսարանին մէջ կազմակերպուած մաթեմաթիքիուսողութեան թելադրութեան (''լեկցիա'') մրցոյթին։ Իր կեանքիկեանքին յետագայհետագայ 26 տարիներուն ան մաթեմաթիքուսողութիւն կը դասաւանդէր, ու չնայածհակառակ իր ստացած աշխատավարձին, այնուամենայնիւ ան այդիր գործը կը համարէր տխուր զբաղմունքզբաղում մը։
Մահացած է 189814 թուականիՅունուար յունուարի 141898-ին Սուրէյ կոմսութեան Կիլֆորտ քաղաքին մէջ։
== Գրական գործունէութիւնը ==
Գրել սկսած է քոլեճինքոլէճին մէջ սորվելուաշակերտական տարիներուն։ Այդ ժամանակ հիմնականօրէնօրերուն կը գրէր բանաստեղծութիւններ եւ կարճ պատմուածքներ, որորոնք կը տպագրուէին արդէն Լուիս Քերըլ կեղծանուամբ։կեղծանունով։ 1854 թուականէն-էն սկսեալ անոր ստեղծագործութիւնները արդենկը սկսին լոյս կը տեսնէինտեսնել անգլիական հեղինակաւոր «Քոմիք թայմզ» (''անգլերէն'' The Comic Times) եւ «Թրէյն» (''անգլերէն'' The Train) հանդէսներուն մէջ։
ԱռաւելԱմէնէն յայտնի ստեղծագործութիւններէն են՝ «[[Ալիսը Հրաշքներու աշխարհին մէջ]]» (1865, {{lang-en|Alice's Adventures in Wonderland}}), «[[Ալիսը Հայելու աշխարհում|Ալիսը Հայելիի աշխարհին մէջ]]» (1871, {{lang-en|Through the Looking-Glass, and What Alice Found There}}) հեքիաթ-վիպակները, «Սնարկի որսը» հումորիստականկատակերգական փոեմը։բանաստեղծութիւնը։
Քերըլի վիպակ-հեքիաթները աչքի կ'իյնային դրուագներու պատկերաւորութեամբ, եւ արտառոց տրամաբանական-լեզուաբանական բառախաղով,բառախաղերով: ուսումնասիրողներըՈւսումնասիրողները ատոնցանոնց մէջ կը գտնեն բազմաթիւ բնագիտական եւ տրամաբանական յայտնագործութիւններու կանխագուշակումներ։ ԱտոնքԱնոնք թարգմանուած են աշխարհի բազմաթիւ լեզուներովլեզուներու եւ անգլիախօս երկիրներու մէջ ամենէնամէնէն շատ մեջբերուող գիրքերն են [[Աստուածաշունչ]]էն եւ [[Ուիլիըմ Շէյքսփիր|Շէյքսփիրէն]] յետոյետք<ref>Ալիսը հրաշքների աշխարհում։ Ալիսը հայելու աշխարհում / Լ. Քերոլ; Անգլ. թարգմ.՝ Ս. Սեֆերյան; Չափածո թարգմ.՝ Գ. Բանդուրյան; Նկ.՝ Հ.Հ. Ղարագյոզյան, Ե. Շուկաև; Խմբ.՝ Ա. Ղուկասյան. - Երեւան։ Հայաստան, 1971. - 224 էջ։</ref>։
ԱլիսայիԱլիսի մասին երկու հեքիաթ-վիպակները թարգմանուած են հայերէնհայերէնի, Սոնա ՍեֆերեանիՍէֆէրեանի կողմէ՝ հրատարակուելով 1971 թ.։-ին։
== Ծանօթագրութիւններ ==
| 