|
=== Ի՞նչ է եւ ի՞նչպէս կը ստեղծուին Ջերմանոցի կազերը ===
Ջերմանոցի կազերը գործարկութիւն մըն են․ երկրի մթնոլորտի ջերմութիւնը կը կեցնեն։ Երկրի կեանքը կախում ունի արեւի զօրութենէն։Արեւիզօրութենէն։ Արեւի զօրութիւնը կ՛անցնի երկրագունդի մթնոլորտէն դէպի մակերես, ապա կը քաշուի, կը հաւաքուի դէպի վեր իբրեւ կասկարմիր տաքութիւն։<ref name=":2">Մենք կ՛ապրինք Ջեռմանոցի կազերին մէջ,«''We Live in a Greenhouse»NASA,'' https://climate.nasa.gov/causes/</ref>
=== Ի՞նչ է գիտնականների կարծիքը ===
[[Պատկեր:Change in Average Temperature.png|մինի|260x260փքս|Ջերմաստիճանի փոփոխութիւնը վերջին 50 տարիներուն ]]
Մոլորակին կլիման տեւաբար կը փոխուի։ Վերջին 650․000 տարիներուն երկրագունդիներկրագունդը ապրեցաւ եօթը սառցային շրջաններառաջացման բարձրացումիեւ կ՛ենթարկուիննահանջի եւշրջաններ միաժամանակ(սառոյցներու տեղիլուծում)․ կ՚ունենայ սառոյցներուվերջին լուծումը․տարյներուն ամենահին սառոյցըսառնալեռը, 11․700 տարեկան, սպառնալիքի տակ է, արդէն սկսած է անոր լուծումը։
Կլիմայական փոփոխութիւնը կը վերագրէ փոքր տարափոխութիւններ երկրագունդին ուղղեծիրին, որոնք կը փոխեն արեգակին զօրութիւնը, զոր մեր երկիրը կ՚ընդունի։
=== Երկրագունդի ջերմաստիճանի բարձրացումը ===
ԵրկրագունդիԵրկրագունդին միջինմակերեսին մակերեսիմիջին ջերմաստիճանը աճած է 1.62 (''degrees Fahrenheit․0.9 degrees Celsius'') սկսեալ 19 հարիւրակէն։ Ամենակարեւոր պատճառը երկթթուակ բնածուխի բարձրացումներկթթուակիբարձրացումն է եւ մարդոց ստեղծած բխումները մթնոլորտին մէջ։<ref>Կլիմայական փոփոխութիւն։Ի՞նչպէս գիտենք, «''Climate Change: How Do We Know?»,''https://climate.nasa.gov/evidence/</ref>
ՄոլորակիՄոլորակին տաքութիւնըջերմաստիճանը աւելի շատ աւելցած է վերջին 35 տարիներուն ընթացքին։ 2016 թ․ ամենատաք տարին կը սեպուի․ Երկրին տաքութիւնը վտանգաւոր կերպով բարձրացաւ։<ref>Կլիմայի գագաթաժողով, օրաթերթ Արարատ, '''2015-12-01'''http://www.araraddaily.com/Araradnew/DailyNews-%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%AC%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D6%80-Lebanese-Political-News/2079/news/20/Lebanese-Armenian-News/</ref>
=== Ովկիանոսի տաքացումըջերմացումը ===
Ովկիանոսները ամենաշատ ջերմութիւնը կը ծծեն, կը քաշենքաշեն․ ամենաշատ ջերմութիւնը,ատիկա որովհետեւ1969 ատիկաթուականէն սկսեալ կը զգացուի, կ՛երեւի 700 մեթրէն (2,300 feet), սկսեալ 1969 թուականէն։։<ref name=":0" />
=== Սառցային առանձնացում ===
Սառցայինները կըկ՛ առանձնանան ամբողջ երկրիներկրագունդին վրայ, մէջը հաշուած ԱլփսԱլպիան, ՀիմալայասՀիմալայան, Անդէս, Ռոքիս, ԱլասգաԱլասգայի եւ Աֆրիքա։Ափրիկէի լեռնաշղթաներն ու լեռները։
=== Ծովու մակերեսը կը բարձրանայ ===
ՎէրջինՎերջին դարըդարուն ծովու մակերեսը բարձրացած է 203,2 միլիմեթր (''8 հասակ։inches)''։ Վերջին երկու դարերըդարերուն ընթացքին ծովու մակերեսըմակերեսի բարձրացումը կրկնուած է եւ ամէն տարի այս երթը կ՚արագանանայ։
== Կլիմայական փոփոխութիւններու հետեւանքները ==
=== Գաղթ ===
Մեծ թիւով կենդանիներ կը ստիպուին կը տեղափոխուլտեղափոխուիլ դէպի նոր տարածութիւններ եւ վտանգի մէջ կը գտնուին։ Նոյնպէս մարդիկ․ ներգաղթ կամ արտագաղթ։
Եղանակի ծայրայեղ փոփոխութիւններէն կը ստեղծուին երաշտի պայմաններ եւ անձրեւի տեղումներ։
=== Բնութեան ծայրայեղ երեւոյթներ եւ անձրեւներուն տեղափոխութիւն ===
Վերջին տարիներուն բնութեան ծայրայեղ փոփոխութիւնները յաճախակի են: Անոնք բացիողողումներ ողողումներէեւ ջրհեղեղներ առաջացնելէ զատ, նաեւ կ՛ազդեն ջուրին որակին նուաստացման եւ ամենամտահոգիչը՝ կարգ մը շրջաններու մէջ ջուրի աղբիւրներու սախմանափակման:<ref>Ի՞նչ է կիմաւականկլիմայական փոփոխութիւնփոփոխութիւնհ, պարզ առաջնորդուղղեցոյց,16 January 2020, «''What is climate change? A really simple guide»''https://www.bbc.com/news/science-environment-24021772</ref>
=== Նոր հիւանդութիւններ ===
Ան կրնայ մարդոց առողջութեան ազդել։ Նոր հիւանդութիւններ կը յատնուին, որոնք աւելի վտանգաւոր են, որովհետեւ այս կլիմայական փոփոխութիւնները այլեւս անակնկալօրէն կը յատնուին աշխարհի բոլոր անկիւներուն մէջ եւ ծայրաստիճան կ՚ազդեն բնութեան երեւոյթներուն բնականոն ընթացքին:
ԶգածուածԶգացուած է թէ մեծ թիւով մահերու պատճառը կապուած է ջերմաստիճանի բարձրացումով եւ ջուրի միջոցաւ վարակիչ հիւանդութիւններու տարածման:<ref name=":1">կլիմայական փոփոխութիւններու հետեւանքներ, «Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής»https://ec.europa.eu/clima/change/consequences_el</ref><ref name=":0" /><ref name=":4">Ելեկ. էջ. Յունաստանի Դրամատան, ''Կլիմայական փոփոխութիւն եւ առողջութիւն'',«ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ» PDF https://www.bankofgreece.gr/RelatedDocuments/%CE%9A%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AE%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%A5%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%B1.pdf?mode=preview</ref>
=== Ընկերային եւ տնտեսական անդրադարձ ===
Այս փոփոխութիւնները լուրջ անդրադարձ կ՛ունենան մարդուն առողջութեան, եւ կառոյցներուն վրայ.վրայ։ նիւթական Նիւթական մեծ վնասներ կ՛առաջացնեն տնտեսութեան եւ հասարակութեան ոլորտներէն ներս:
Հողագործութիւնը, անտառապահութիւնը, ուժանիւթը եւ զբօսաշրջիկութիւնը ուղղակի կ՛ազդուին եւ կը տուժեն կլիմայական այս փոփոխութիւններեն:
1980-2011 թուականներուն, ողողումներուն պատճառաւ 5,5 միլիոն մարդ վնաս կրեցինկրեց եւ 90 պիլիոն եւրօ նիւթական վնասներ եղան:<ref name=":2" />
=== Հետեւանքները Եւրոպայի մէջ ===
Հարաւային եւ կեդրոնական Եւրոպայի երկիրները ալ աւելի յաճախ կը տուժեն կիզիչ ամառներէամառներէն (անպատրաստ են տակաւին դիմագրաւելու), անտառներու հրդեհղներէ եւ չորութենէերաշտէ:
Ջուրի պակասը զգալի է [[Միջերկրական Ծով|Միջերկրականի աւազան]]<nowiki/>ի երկիրներուն մէջ:
=== Հետեւանքները զարգացած երկիրներու մէջ ===
[[Պատկեր:Endangered arctic - starving polar bear.jpg|մինի|440x440փքս|Սառերու լուծումը․ մեծ Արջը անհետացման վտանգի մէջ կը գտնուի]]
Աղքատ երկիրները անմիջականօրէն կ՛ազդուին կլիմայական փոփոխութիւներէն:, Որովհետեւորովհետեւ այդ երկիրներուն բնակիչները կախեալ են իրենց շրջապատէն, բնութենէն: Այդ պատճառով կ՛արտագաղթեն դէպի զարգացած երկիրներ, որոնց կառոյցները անբաւարար են ընդունելու այդ մեծ հոսքը։ Հետեւաբար կ՛առաջանան ընկերային, հասարակական լուրջ խնդիրներ։ <ref name=":0" /><ref name=":5" />
=== Վայրի կենսահարստութեան վտանգը ===
Կլիմայական փոփոխութիւները կը վտանգեն երկրագունդի վայրի կենսահարստութիւնը եւ բուսականութիւնը: Բազմաթիւ բոյսեր եւ կենդանիներ կը պայքարին դիմագրաւելու համար այս կացութիւնը:
| 