«Բաբելոն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 3.
Ք․ա․ երկրորդ հազարամեակին սկիզբներուն, փոքր աննշան քաղաքէ մը՝ Բաբելոնիան հարստութեան մայրաքաղաքը կը դառնայ։ Այս կայսրութիւնը յառաջատաբար կը տարածուի Միջագետքի ամբողջ տարածքին։
[[Պատկեր:Hanging Gardens of Babylon.jpg|մինի|Բաբելոնի կախուած պարտէզները․ պատկերացուած 19-րդ դարուն կատարուած պեղումներուն ընթացքին]]
Բաբելոն քաղաքին համբաւը իր գագաթնակետին կը հասնի Ք․ա․ 6-րդ դարուն, Նապուքոտոնոսոր Բ․ թագաւորին օրով, երբ կայսրութիւնը Միջին Արեւելքին մեծ մասին վրայ կը տիրէ։ Ըստ պատմական եւ հնագիտական աղբիւրներուն, Բաբելոն այդ ժամանակի ամենամեծ քաղաքներէն է, որուն տարածքը 1․000 հեկտարը կ՛անցի։ Անոր համբաւը Միջագետքի սահմաններէն դուրս կ՛ելլէ, շնորհիւ կառուցուած նշանաւոր յուշարձաններուն, հոյակապ շէնքերուն, ինչպէս օրինակ՝ բարձր պարիսպները, զիկուրադները ''ziggourat'' (պաշտամունքի վայր)՝ որոնք հաւանաբար առաջացուցած են [[Բաբելոնի Աշտարակ]]<nowiki/>ին եւ նշանաւոր պարտէզներըունպարտէզներուն առասպելները։
 
<ref>Հանրագիտակ, «Բաբելոնի կախովի այգիները», (արեւլահայերէն)
Տող 9.
http://hanragitakblog.blogspot.com/2015/05/blog-post.html</ref><ref>historyancient, Համուրապիի թագաւորութիւնը, (արեւելահայերէն) https://historyancient.ru/hy/drevnijj-vostok/in-what-year-lived-the-hammurabi-lawyer-hammurabi-general-characteristics-of-the-main-institutions/</ref><ref>unesco, բջիջային գրադարան, Պաշտօնական գնարկում Բաբելոնի վնասներուն շուրջ , 2009թ․ [https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000183134 ․ https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000183134]</ref>
 
== Անուան ծագումը ==
capitale d'un royaume qui étend progressivement sa domination à toute la Basse Mésopotamie
Բաբելոն քաղաքին վայրին ամենահին վկայութիւնը արձանագրուած է Ք․ա․ 2500 թ․ տախտակի մը վրայ․ կը վկայագրէ թէ այդ քաղաքին մէջ, Էնսի (<small>ENSÍ</small>) վեհապետը Ամար-ուդու (<small>AMAR.UTU)</small> աստուծոյ տաճարին շինութիւնը կ՛ոգեկոչէ։ Իսկ Բաբելոն անունով՝ սումերէնի սեպագիր արձանագրութեան մը մէջ, Շար-քալի-շարի ''Shar-kali-sharri'' (Աքատեան կայսրութեան թագաւոր) թագաւորութեան շրջանին Ք․ա․ 2218 - 2193 թ․։ Անկէ ետք, Բաբելոն անունին կը հանդիպինք Ուր Գ․ Հարստութեան Կայսրութեան ժամանակաշրջանի բազմաթիւ գրութիւներուն մէջ՝ Ք․ա․ 12-րդ դար։
 
Բաբելոն անունը, առաջ եկած է յունարենէ, որ ան ալ իր կարգին փոխ առած է աքատեան պապ-իլի(մ) ''bāb-ili(m),'' թարգմ․՝ Աստուծոյ (Իլի(մ)) դուռը (''bābu(m)'')։ Այս անունին՝''bāb-ilāni'' «Աստուածներուն դուռը» կը հանդիպինք նաեւ գրութիւններուն մէջ։ Բառ/երուն ծագումը կրնայ ըլլալ Պապալ ''Babal'' կամ Պապուլու ''Babulu,'' հնագոյն մեզի անծանօթ լեզուի մը եւ կամ ալ՝ սումերերէն լեզուի եզր մը որ հաւանաբար «անտառակ» կը նշանակէ։ Աս եզրը (նկատելով ձայնահնչութիւնը) քաղաքին մէջ ապրող աքատերէն խօսողներէն մեկնաբանուած է իբրեւ «Աստուծոյ Դուռը»․ որովհետեւ անոր կը հանդիպինք ամենահին գրութիւններուն մէջ սումերէնի կրկնագրերով։
Elle connaît son apogée au <abbr>vi<sup>e</sup></abbr> siècle <abbr>av. J.-C.</abbr> durant le règne de Nabuchodonosor <abbr>II</abbr> qui dirige alors un empire dominant une vaste partie du Moyen-Orient. Il s'agit à cette époque d'une des plus vastes cités au monde, ses ruines actuelles occupant plusieurs tells sur près de 1 000 hectares. Son prestige s'étend au-delà de la Mésopotamie, notamment en raison des monuments célèbres qui y ont été construits, comme ses grandes murailles, sa ziggourat (Etemenanki) qui pourrait avoir inspiré le mythe de la tour de Babel et ses légendaires jardins suspendus dont l'emplacement n'a toujours pas été identifié, si tant est qu'ils aient bien existé.
 
== Բաբելոնի պետութիւն ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Բաբելոն» էջէն