«Վասիլ Գօնտա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ →Աղբիւրներ: clean up, replaced: [[Կատեգորիա: → [[Ստորոգութիւն: (5) using AWB |
Չ clean up, replaced: մէջ: → մէջ։ (3) using AWB |
||
Տող 3.
Անունն է Ռումէն այն մեծանուն փիլիսոփային, որուն հայ մը ըլլալը՝ նոր յայտնութիւն մըն է թէ՛ Ռումէն ժողովուրդին եւ թէ՛ մեզ՝ Հայերուս: [[Ռումինիա|Ռումանիոյ]] ԺԹ. Դարուն մեծագոյն դէմքերէն համարուող այս անձը— օրէնգէտ, հրապարագիր, ուսուցչապետ եւ փիլիսոփայ — հայ քահանայի մը զաւակն է:
Օգտաւ Մինար, Ռումէն գրագէտ մը, ապշեցնող մանրամասնութիւններով ներկայացուցած է Գոնտելի կենսագրութիւնը, 1200 էջնոց ստուար հատորի մը
Յետագայ շատ ամփոփ տեղեկութիւնները կը քաղեմ Մինուրի այս արժէքաւոր հատորէն:
Տող 21.
Այս միջոցին գրի կ՚առնէ իր կարգ մը երկերը, որոնք հրատարակութեան կը տրուին շատ չանցած: Ասոնց գլխաւորն է Ճակատագրապաշտութեան Տեսութիւնը: Կարեւոր գործեր են նոյնպէս Տիեզերական Շարժումը եւ Բնազանցագիտութեանի փորձերը: Ժամանակակից ռումէն յայտնի գրագէտներ, ի շարս որոնց նաեւ Նեկրուցցի եւ Ալեքսանտրին, առանձին հիացումով կ՚արտայայտուին այս երկասիրութիւններուն մասին:
[[20 Յունիս]] [[1877]]-ին, կրթական իշխանութիւնները Պուքրէշի մէջ, քուէարկութեամբ մը, որու մէջ ամենաշատ քուէ ստացող կ՚ըլլայ Գոնտա, զայն կը նշանակեն ուսուցչապետ Քաղացիական Իրաւունք ճիւղին, Եաշի համալսարանին
[[1879]]-[[1881]] Գոնտա կը նետուի լրագրական կրկէսը եւ կը սկսի խուլ պայքար մը «ազատական» կուսակցութեան դէմ: Ասոր կը հետեւի իր ընտրութիւնը ռումանական խորհրդարանին՝ Մոլտովայէն: Այստեղ անիկա կը բոլորէ փայլուն շրջան մը. կը խօսի այնպիսի ճառեր, որոնք հիացումի կ՚արժանանան նոյնիսկ թագաւորին կողմէ: Նախարարապետ Եիօնէլ Պրաթիանու տեսնելով այն ոյժը, որուն Գոնտա տիրացած էր պարլամենտին մէջ, կը փորձէ զայն առնել իր կուսակցութեան մէջ, առաջարկելով անոր ժողովրդական լուսաւորութեան նախարարի պաշտօնը: Եւ Գոնտա կը դառնայ նախարար:
Շուտով ծայր կու տայ հակառակորդներու պայքարն ու սադրանքները: Գոնտա զզուած այդ բոլորէն, եւ ընկճուած զինք կրծող հիւանդութենէն, կարճ ժամանակ մը պաշտօնավարելով կը հրաժարի: Կը ստանձնէ Գերագոյն դատարանի դատաւորի պաշտօնը: Այս պաշտօնին մէջ եւս երկար չի մնար ու կ՚անցնի, [[Պիզա]], [[Իտալիա]]:
Պիզայէն կարճ ժամանակ մը վերջ կը վերադառնայ Ռումանիա, իր հայրենիքը, ուր կը մեռնի [[21 Ապրիլ]] [[1882]]-ին, 37 տարեկան դեռ երիտասարդ հասակին
Ռումէններ այսօր Գոնտան կը նկատեն ԺԹ. դարու իրենց ամենամեծ ազգային դէմքերէն մէկը, ինչպէս են Էմինէսքու, Կրէանկա, եւ Ռոզէտտի: Անգամ համաշխարհային հռչակ ունեցող միտքեր, ինչպէս՝ Օտտը Հիէբման, Ճօն Լըպօք, Զիլէր, Էռնստ Հէքէլ, Պիւխնէր, Հէրբերտ Սպէնսէր եւ Ջարլզ Դարվին, ու բազմաթիւ ուրիշներ որոնց հետ թղթակցութիւններ է ունեցեր Գոնտա իր ողջութեան, գնահատանքի եւ հիացումի խօսքեր ըսած են իր մասին:
| |||