«Հայաստանի Կենդանաբանութիւնը» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Տող 2.
Հայաստանի կենդանաբանութեան մասին առաջին տեղեկութիւնները կը հանդիպին Ի. Շոպենի տնտեսաաշխարհագրական ակնարկներուն մէջ ([[1852]])։
 
Կենդանաբանական գիտական հետազոտութիւնները հաանորպետութեան մէջ սկսած են [[1921]] թուականին՝ [[ԵՊՀ]]-ի մէջ, բնապատմական, ապա՝ գիւղատնտեսական թանգարաններու մէջ։ Մեծ նշանակութիւն ունեցած են [[1923]] թուականին Ա. Շելկովնիկովի նախաձեռնութեամբ կազմակերպուած գիտարշաւները հաանորպետութեան ողջ տարածքին մէջ։ Հաանորպետութեան մէջ գիտական կենդանաբանութեան հիմնադրմանը մեծապէս նպաստած են [[Սալվատոր Տալի]], [[Տ. Սոսնինի]], [[Ա. Լյայստերի]], [[Ս. Չեռնովի]], [[Ա. Գումիլեւսկու]]՝Գումիլեւսկու՝ ողնաշարաւոր կենդանիներու, Մ. Տեր-Մինասեանի, Ա. Ռիխտերի, Ն. Պլավիլշչիկովի, Ն. Բորխսենիուսի, Գ. Մարջանեանի՝ [[անողնաշար կենդանիներ]]ու, Ա. Տեր-Պողոսեանի, Է. Դավթեանի, Կ. Հախումեանի, Պ. Սվաճեանի՝ [[մակաբուծաբանութիւն|մակաբուծաբանութեան]] վերաբերեալ աշխատութիւնները։ Հաանորպետութեան կենդանական աշխարհի ուսումնասիրրութեան բնագաւառին մէջ մեծ աւանդ ունին նաեւ Ն. Ակրամովսկին, Հ. Ավետեանը, Ս. Յաբլոկով-Խնձորեանը, Գ. Ավագեանը, Մ. Տեր-Գրիգորեանը, Ա. Բաղդասարեանը, Ի. Դարեւսկին, Պ. Դամբարեանը, Բ. Գեյլիկմանը, Մ. Ադամեանը, Բ. Մարտիրոսեանը, Ս. Պապանեանը, Հ. Տերտերեանը, Ս. Վարդիկեանը եւ ուրիշներ։
 
Հետազոտութիւններու արդիւնքով հաւաքուած բազմահարուստ նիւթը կ'ընդգրկէ [[կենդանիներ]]ու տարբեր խումբեր՝ [[միջատներ]], [[ձուկեր]], [[երկկենցաղներ]], [[սողուններ]], [[թռչուններ]], [[կաթնասուններ]] եւ այլն։ Այդ հաւաքածոներու հիման վրայ կազմակերպուած է կենդաբանութեան թանգարան [այժմ՝ ՀՀ ԳԱԱ կենդանաբանութեան գիտական կեդրոնի (ԿՀԷԳԿ) կազմին մէջ, որ կենդանաբանութեան ոլորտի առաջատար կեդրոնն է։
Տող 35.
 
== Ողնաշարաւորներու բազմազանութիւնը ==
Ողնաշարաւորներու բազմազանութիւնը ուսումնասիրած են կենդանաբանութեան, բոյսերու պաշտպանութեան համակարգներու մէջ, հակաժանտախտային կաեանին մէջ, [[ԵՊՀ]] եւ [[Մանկավարժական համակարգ]]ի կենդանաբանութեան ամպիոններու մէջ, Սեւանի ջրակենսբանական կաեանին եւ [[Երեւանի կենդանաբանական այգի]]ին։ Բազմազանութեան հետազոտութիւններու հիման վրայ պարզաբանուած է (Ս. Դալ, Տ. Սոսնին, Ա. Լյայստեր, Ս. Չեռնով, Ա. Գումիլեւսկի, Մ. Դադիկեան, Մ. Արամեան, Ն. Մարգարեան, Բ. Մարտիրոսեան, Ս. Պապանեան, U. Աղասեան, է. Յավրուեան, Բ. Գաբրիելեան, Ս. Պիպոեան) ողնաշարաւոր կենդանիներու տեսակային կազմը, որ ներկայիս կ'ընդգրկէ 535 տեսակ, այդ թիւով՝ [[կաթնասուններ]]՝ 83, [[թռչուններ]]՝ 353, [[սողուններ]]՝ 53, [[երկկենցաղներ]]՝ 7, [[ձուկեր]]՝ 39։
 
Ողնաշարաւորներու բազմազանութիւնը ուսումնասիրած են կենդանաբանութեան, բոյսերու պաշտպանութեան համակարգներու մէջ, հակաժանտախտային կաեանին մէջ, [[ԵՊՀ]] եւ [[Մանկավարժական համակարգ]]ի կենդանաբանութեան ամպիոններու մէջ, Սեւանի ջրակենսբանական կաեանին եւ [[Երեւանի կենդանաբանական այգի]]ին։ Բազմազանութեան հետազոտութիւններու հիման վրայ պարզաբանուած է (Ս. Դալ, Տ. Սոսնին, Ա. Լյայստեր, Ս. Չեռնով, Ա. Գումիլեւսկի, Մ. Դադիկեան, Մ. Արամեան, Ն. Մարգարեան, Բ. Մարտիրոսեան, Ս. Պապանեան, U. Աղասեան, է. Յավրուեան, Բ. Գաբրիելեան, Ս. Պիպոեան) ողնաշարաւոր կենդանիներու տեսակային կազմը, որ ներկայիս կ'ընդգրկէ 535 տեսակ, այդ թիւով՝ [[կաթնասուններ]]՝ 83, [[թռչուններ]]՝ 353, [[սողուններ]]՝ 53, [[երկկենցաղներ]]՝ 7, [[ձուկեր]]՝ 39։
<gallery widths="230" heights="230">
Image:Mammal Diversity 2011.png|Կաթնասուններ
Image:Dendrobates pumilio.jpg|Երկկենցաղներ
Image:Reptile003d.jpg|Սողուններ
 
Image:Reptile003d.jpg|Սողուններ
</gallery>
 
{{ՀՀ2012}}
 
[[Ստորոգութիւն:Հայաստան]]
[[Կատեգորիա:Կենդանիներ]]
[[Ստորոգութիւն:Կենդանաբանութիւն]]
[[Կատեգորիա:Կենդանական աշխարհ]]
[[Կատեգորիա:Վիքի ճամբար 2014-ում ստեղծուած հոդուածներ]]