«Խոսրովի Անտառ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Խոսրովի անտառ պետական արգելոց''' (նաեւ '''Խոսրովի անտառ'''), պետութեան կողմէ պահպանուող տարածքի կարգավիճակ ունեցող տարածք [[Հայաստան]]ի [[Արարատի մարզ]]ին<ref>Հայաստանի Հանրապետութեան Ֆիզիկաաշխարհագրական արժէքներու համառօտ տեղեկատու-բառարան, Երեւան, «Գեոդէզիայի եւ քարտէսագրութեան կենտրոն ՊՈԱԿ», 2007, էջ 56 — 150 էջ</ref>: Պահպանուող տարածքը ստեղծուած է 330-338-ականներուն [[Խոսրով Բ. Կոտակ]] թագաւորի կողմէ ստեղծուած անտառի տարածքի մէկ մասին վրայ:վրայ։ Այն ունի շուրջ 1700 տարուան պատմութիւն: Արգելոցի ներկայիս տարածքը պատմական անցեալին գտնուած է [[Մեծ Հայք]]ի [[Այրարատ|Այրարատ նահանգում]]:

«Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցը հիմնուած է 1958-ին Խորհրդային Հայաստանի կեդրոնական մասի չոր նոսրանտառային, ֆրիգանային եւ կիսաանապատային բնակավայրերու, բուսական եւ կենդանական եզակի համարուող համակեցութիւններու պահպանութեան նպատակով: Արգելոցը տեղակայուած է Հայաստանի Արարատի մարզի հիւսիսարեւելեան մասը, [[Գեղամայ լեռներ|Գեղամայ]] լեռնավահանի եւ Մերձարաքսեան ծալքաբեկորաւոր լեռնաշղթաներու միջեւ:միջեւ։ Արգելոցը ունի հարաւարեւելեան ձգուածութիւն, կը զբաղեցնէ 23,213․5 հա տարածք եւ կազմուած է Գառնի (4253 հա), Կաքաւաբերդ (4745 հա), Խոսրով (6860,8 հա), Խաչաձոր (7354,7 հա ) տեղամասերէն<ref name=":0">Խանջեան Նազիկ (2009)։ ''Խոսրովի անտառ արգելոց''։ էջ 12</ref>: Խոսրովի անտառ պետական արգելոցը կը գտնուի «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոց» ՊՈԱԿ-ի ենթակայութեան տակ։ 266 Օգոստոս 2013-ին «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոց» ՊՈԱԿ շնորհուած է Պահպանուող տարածքներու Եւրոպական դիպլոմ<ref name=":1">[http://khosrovreserve.am/wp-content/uploads/2015/04/diplom-11.jpg «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոց» ՊՈԱԿ շնորհուած է Պահպանուող տարածքների Եւրոպական տիպլոմ]</ref>:

«Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցը կը գտնուի Արարատի մարզին մէջ, Գեղամայ լեռնավահանի հարաւային հատուածի բարձրադիր լեռնաբազուկներու Ուղտուպար, Տասանորդ (Դահնակ), Խոսրովասար եւ լեռնային համեմատաբար ցածրադիր համակարգի Արարատեան դաշտի արեւելեան կողմէ երիզող Երանոսի եւ Երախի լեռներու եւ անոնց լեռնաբազուկներու վրայ:վրայ։ Լեռնագագաթները, որոնք կը գտնուին համանուն լեռնաբազուկներու եւ լեռնաշղթաներու վրայ, հետեւեալն են. Ուղտուսար (3170 մ), Մանկունք (2927 մ), Տասանորդ (Դահնակ 2535 մ),Կոտուց (2061 մ), Խոսրովասար (1988 մ), Երանոս (1824 մ), Իլկասար (1462 մ), Երախ (1419 մ):

Հայկական լեռնատափաստանային իժը (Vipera (Pelias) eriwanensis) Հայկական բարձրաւանդակի էնդէմիկ տեսակ է: Գրանցուած է Հայաստանի Կարմիր գիրքին եւ Բնութեան Պահպանութեան Միջազգային Միութեան Կարմիր ցուցակին մէջ։ Արգելոցի տարածքին կը հանդիպի 1800-2500 մ.ծ.մ. բարձրութիւններու վրայ:վրայ։ Կը սնուին մողէսներով, մանր կրծողներով, թռչուններու ձագերով:

Հայկական կամ Ռադէի իժ (Vipera (Montivipera) leucorodia) Հայկական բարձրաւանդակի էնդէմիկ:  Արգելոցի տարածքին կը հանդիպի լեռնային չորասէր համակեցութիւններու, կաղնիի անտառին, գիհիի նոսրանտառներուն, լեռնային տափաստաններուն մէջ ծ.մ. 1300–1800 մ բարձրութեան վրայ:վրայ։ Կը սնուին մանր կրծողներով, թռչուններով, մողէսներով, յօդուածոտանիներով: Հայկական իժը գրանցուած է Բնութեան Պահպանութեան Միջազգային Միութեան Կարմիր ցուցակին եւ Հայաստանի Կարմիր գիրքին մէջ։ Արգելոցի տարածքին նոսր թփուտային եւ խոտածածկուած լեռներու եւ կիրճերու քարքարոտ լանջերուն մինչեւ ծ.մ. 1500-2000 մ բարձրութեան վրայ կը հանդիպի Կովկասեան գիւրզան (Macrovipera  lebetina): Գիւրզաները կը սնուին կրծողներով, թռչուններով, մողէսներով: