«Ապարանի Սուրբ Խաչ Եկեղեցի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Նոր էջ «{{Կը խմբագրեմ}} {{ԱՀ}} == Օծութիւն == 2002 թուականի մայիսի 5-ը նշանակալից օր է ինչպես Հայ Առաքելական...»: |
No edit summary |
||
Տող 8.
Վերաշինուած, վերաօծուած տաճարը Տէր Մամբրէ քահանայ Պատուրեանին էր շնորհաւորել մատուցելու համար առաջին Սուրբ Պատարագը։ Իրեն կը սպասաւոր էին տաճարի վերակառուցմանը համահունչ աճած, նորոգված երիտասարդ սարկավագներ ու դպիրներ։
== Տաճարը և ժամանակ ==
[[Պատկեր:Ապարան1.JPG|մինի|ձախից|300px]]
Պատմական [[Արարատ նահանգ]]ի պատմական Նիգ գավառը Գունթերու իշխանները կառուցուած են վաղ քրիստոնէական դարաշրջանի երկու բարձրարժեք կոթողներու՝ վկայութիւն իրենց բարեպաշտութեան եւ շինարարական մեծագործութեան։ Մեկը՝
* Զովունի սբ. Պողոս-Պետրոս եկեղեցին է (5-րդ դար, ներկայիս Աբարանի ջրամբարի տարածքին մէջ),
միւսը՝
*գրականութեան մեջ հայտնի «Քասախի պազիլիք» տաճարը։
[[Արագած |Արագած լեռ]]ան ստորոտին, Քասախ գետի ակունքներուն մէջ, նոյնանուն ավանը [[10-րդ դար]]ին կոուած է Աբարան, հետոյ առած է Բաշ հավելվածը եւ հաղթական մէկ ճակատամարտով մէկ կողմ շպրտած այն՝ հասնելով [[21-րդ դար]] իբրեւ քաղաք Աբարան։
Դարերու անցուդարձին անհաղորդ, ամէն տեսակ «իզմ»-երու բերած ձեւափոխութիւններուն անտարբեր, նախնական կերպարին հարազատ՝ 21-րդ դար հասաւ միայն այս տաճարը՝ Աբարանի Սուրբ Խաչ եկեղեցին։
Միջնադարին մէջ կորցելով իր նախնական թաղակապ ծածկերը՝ ան կրկին ծածկի տակ առնուած է [[1877]] թուականին։
Գունթերը վերաշինուած են հիմնական օրէն [[4-րդ դար]]ի սկզբին՝ հարիր նոր՝ քրիստոնէական աշխարհակալման, եւ ան հետագայ դարերուն, կրելով մասնակի աննշան փոփոխութիւններ, մեզ հասած է անաղարտ՝ իր նախնական հորինվածքով։
Աբարանի Սուրբ Խաչ եկեղեցին իր անունը առած է այդտեղ պահուող Տերունական Խաչափայտի մասունքէն։ Ականատեսներու վկայութեամբ ան գոյութիւն ունեցած է մինջեւ մեծ անաստվածութեան տարիները, եւ այժմ վայրը անհայտ գտնուած է։
Այս աղօթատունը գործած է մինչեւ 20-րդ դարի 40-ական թուականները՝ չդադրելով նաեւ գործած է բոլշևիկյան տարիներին՝ շնորհիվ Տեր Ռաֆայել քահանայի։
40-ականների վերջին այն պղծվել է, քանի որ այն օգտագործել են որպես կոլտնտեսության պահեստ, բայց [[1959]] թվականին վերադարձվել է բնակավայրի ծխական համայնքին՝ շնորհիվ ծխական համայնքի խորհրդի և նրա նախագահի՝ դարբին Սենո Մայիլյանի։
Պատմական Այրարատ աշխարհի պատմական Նիգ գավառի պատմական Քասախ ավանի կենտրոնից բխել է «40 աղբյուր» կոչված սառնորակ գետը։ Նույն գետի ակունքների մոտ կառուցված Ապարանի Սուրբ Խաչ եկեղեցուց 1700 տարիներ շարունակ հորդել է Սուրբ Հոգու կենարար ջուրը՝ ոռոգելով Տիրոջ անդաստանները Ավետարանի կենարար լույսով։
| |||