«Գանձասարի վանք» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 20.
 
Ըստ պատմական փաստերու՝ Գանձասարի մէջ ամփոփուած են [[Հովհաննես Մկրտիչ|Յովհաննէս Մկրտիչին]] գլուխը, Յովհաննէս Մկրտիչին հօր՝ Զաքարիոյ արիւնը, [[Գրիգոր Լուսաւորիչ|Գրիգոր Լուսաւորչին]] «Օրէնուսույց Ս. ծնօտը», Լուսաւորիչին թոռ Գրիգորիսի, [[Ս. Պանտալէոն բժիշկ]]ի եւ այլ նահատակներու Ս. նշխարները։
 
Արցախեան ազատամարտին ընթացքին վանքը եղած է հակառակորդին գլխաւոր թիրախներէն մէկը. վանքի պատերու պարիսպներուն վրայ մինչեւ այսօր կարելի է նկատել 90-ականներէն մնացած ռմբակոծումի հետքեր, նոյնիսկ չպայթած ռումբը, որ արձակուած էր վանքին ուղղութեամբ, սակայն նպատակին չէր հասած:<ref>[http://www.aztagdaily.com/archives/358938 Գանձասարի վանք]</ref>
 
=== Ս. Յովհաննէս Մկրտիչ եկեղեցի ===
Գանձասար վանական համալիրի գլխաւոր տեսարժան վայրը՝ Ս. Յովհաննէս Մկրտիչ եկեղեցին կառուցուած է [[1216]] - [[1238]] թուականներուն [[Հասան-Ջալալ]] իշխանին կողմէ<ref>''Artsakh: A Photographic Journey'' by Hrair Khatcherian, p.13. {{OCLC|37785365}}</ref>։ Անիկա մեծ խաչագմբէթ եկեղեցի մըն է: Խորհրդային յայտնի պատմաբան եւ արուեստագէտ Անատոլի Եակոբսոն, որ երկար տարիներ կ'ուսումնասիրէր վանքը, տաճարը կ'անուանէ «''հայկական ճարտարապետութեան շտեմարան''»: [[Փրոֆ. Շարլ Տիլ]]ը (1859-1944) [[Սորպոն]]ի համալսարանէն, արուեստի պատմութեան ֆրանսացի յայտնի պատմաբան, Գանձասարը կը դասէ հայ ճարտարապետական արուեստի 5 գլուխ-գործոցներու շարքին, որոնք մտած են համաշխարհային ճարտարապետութեան գանձարան: Գանձասարի վանքէն բացի, Տիլի ցանկին մէջ կը յայտնուին [[Ս. Խաչ եկեղեցի|Ախթամարի Ս. Խաչ եկեղեցին]] (915-921) ([[Վանայ լիճ]], [[Թուրքիա]]), [[Սուրբ Հռիփսիմէ եկեղեցի (Էջմիածին)|Էջմիածինի Ս. Հռիփսիմէ եկեղեցին]] (618), [[Հաղբատի Վանք|Հաղբատի վանքը]] (հիմնուած Ժ. դարուն) եւ Ամենափրկիչի եկեղեցին՝ Հայաստանի հնագոյն մայրաքաղաք [[Անի Քաղաք|Անի]]ի մէջ (հիմնուած 1001-ին):
== Գանձասարի մատենադարանը ==
Վանքին մօտակայքը կարելի է նաեւ տեսնել Գանձասարի մատենադարանը, որ նոյնպէս կը կրէ [[Մեսրոպ Մաշտոց]]ին անունը: Անիկա բաղկացած է գիտական եւ թանգարանային բաժիններէ. գրադարան, ընթերցասրահ եւ դահլիճ, ուր կը կազմակերպուին զանազան տեսակի ձեռնարկներ եւ գիտաժողովներ: Արցախի մատենադարանին մէջ կարելի է ծանօթանալ միջնադարեան ժամանակաշրջանէն մինչեւ ժամանակակից շրջանի ձեռագիրներու եւ հնատիպ գիրքերու:
 
== Պատկերասրահ ==