«Արշակ Ֆեթվաճեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 49.
*1920-ականներու սկիզբը կարճ ժամանակով ապրած է Փարիզ, ապա վերջնականապէս հաստատուած է Միացեալ Նահանգներ, ուր անցուցած է իր կեանքին վերջին 25 տարիները:
 
=== 28 Մայիս 1918-ի Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան ԴրոշմաթուղթերուԴրոշմաթուղթեր եւ Դրամանիշներու Հեղինակ՝ Գծագրիչ Արշակ ՖեթվաճեանԴրամանիշներ ===
30 Յուլիս 1919-ին Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութիւնը, վարչապետութեամբ Ալեքսանդր Խատիսեանի, որոշած է հայկական դրամանիշներ տպագրելու համար արտասահման-Ֆրանսա ուղարկել երկրաչափ Գրիգոր Աղաբաբեանը եւ նկարիչ Արշակ Ֆեթվաճեանը՝ իւրաքանչիւրին յատկացնելով 50 ֆրանկ օրապահիկ, ճանապարհածախս՝ ըստ օրինաւոր պայմաններու եւ ամսական 3000 ռուբլի թոշակ:
Արշակ Ֆեթվաճեանը հայկական թղթադրամներու, ինչպէս նաեւ նամակատարային նամականիշներու-նամակադրոշմներու տպագրութիւնը կազմակերպելու նպատակով Հայաստանէն մեկնած է Եւրոպա:
*Մեծ դժուարութիւններով թղթադրամները վերջապէս 1920 թուականի սկզբին կը սկսին տպագրուիլ Անգլիա, լոնտոնեան հանրայայտ «Ուոթերլօ եւ որդիներ» («Waterlow & Sons Ltd») ընկերութեան տպագրատունը: Իսկ հայկական նամակատարական-թղթատարական նամականիշները, որոնք պատրաստուած էին թղթադրամներու նախագիծ-ուրուագիծին հիման վրայ, Ֆեթվաճեանը տպագրել տուած է Փարիզի «Չասփոթ» (Chassepot) ընկերութեան տպագրատունը: Ֆեթվաճեան այս պատասխանատու առաքելութիւնը կարողացած է բարեխղճօրէն եւ յաջողութեամբ հասցնել իր աւարտին: Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան պաշտօնական թղթադրամները թուագրուած են 1919 թուականով եւ թողարկուած-հրատարակուած են 50, 100 եւ 250 ռուբլի անուանական արժէքներով:
 
=== Ցուցահանդէսներ ===
Ցուցահանդէսներով ներկայացուած է հանրութեան՝ 1899-ին Պաթում, 1900-ին Թիֆլիս, 1902-ին Պաքու եւ Պլատիզորսկ:
Պաքուի ցուցահանդէսին ներկայացուցած է հետեւեալ իւղաներկ գործերը՝
Տող 62.
*«Կըրկ Շահզեդի մզկիթի բակը»:
 
Իսկ Թիֆլիսի ցուցահանդէսին ցուցադրած էէ՝
*«Ալեքսանդրապոլցի հայուհին» նշանաւոր նկարը:
*1908-ին Թիֆլիսի մէջ երկրորդ ցուցահանդէսին ներկայացուցած է «Սասունցի կնոջ» կամ «Մանուկ Հայաստան» նկարը: «Սասունցի կինը» («Մանուկ Հայաստան»). Մանուկը կրծքին սեղմած, ամէն ինչ կորսնցուցած սասունցի դիւցազնուհին (Սասունցի Շաքէն) կը խորհրդանշէ՝ յանուն իր ապագային ոտքի ելած ժողովուրդի ազատագրական պայքարը:
 
=== Վերականգնողական աշխատանքներ ===
 
Ֆեթվաճեան Թիֆլիսի մէջ իրագործած է վերականգնողական աշխատանքներ:
*1900-1908-ին իր ձեռքերով զարդարած է Թիֆլիսի վերակառուցուած Քամոյեանց Ս. Գէորգ եկեղեցին՝ մեծ յաջողութեամբ:
Տող 75 ⟶ 74՝
*Մասնակցած է Ս. Էջմիածինի նորոգութիւններուն:
 
=== Հնագիտական եւ ազգագրական գործունէութիւն ===
*1900-ին սկսած է Արշակ Ֆեթվաճեանի հայագիտական, հնագիտական եւ ազգագրական գործունէութիւնը: Այդ թուականէն սկսեալ ձեռնարկած է պատմական Հայաստանի տարածքին իր հետազօտական շրջապտոյտներուն, որոնք տեւած են 20 տարի:
*Արշակ Ֆեթվաճեան, շրջելով Հայաստանի գրեթէ բոլոր պատմական վայրերը, չափագրած է եւ նկարած է բազմաթիւ յուշարձաններ, հայ ազգագրական տիպեր եւ հանդերձներ՝ գործակցելով Թորամանեանին հետ: Ան մասնակցած է Նիկողայոս Մառի Անիի պեղումներու արշախումբի կազմին:
 
=== երկեր ===
#«Շրջագայություն նկարչաց աշխարհին մէջ», «Հանդէս» ամսօրեայ, 1892 թ. № 1-6, 9-11, 1893 թ. № 3. Տպուած Վիեննա, Մխիթարեան տպարան:
#«Իմ մտքերը», Պոսթոն, 1941: Այս հատորը վկայութիւններ եղած է իր մտահոգութիւններուն, աշխարհայեացքին, գեղագիտական ճաշակի մասին:
Տող 93 ⟶ 92՝
 
== Ստեղծագործութիւններ ==
[[Պատկեր:Fetvadjian Ani cathedral 1905.jpg|275px|մինի| [[Անի]]ի Մայր տաճարը [[1905]] թ.]]
* «Արեւելեան փոսթ»
* «Սասունցի կինը» («Մանուկ Հայաստան»)
Տող 115 ⟶ 114՝
[[Պատկեր:ArmeniaP31-100Rubles1919-donatedoy f.jpg|275px|մինի|ՀՀ նամականիշերը Ֆեթվաճեանի ձեւաւորմամբ]]
 
=== Մահ ===
Հայրենադարձութեան տարիներուն, այլ մտաւորականներու շարքին, ինքն ալ կը հրաւիրուի՝ վերադառնալու հայրենիք: Ան կը պատրաստուի միանալու ներգաղթող հայերուն եւ ինք իր ձեռքերով կը զետեղէ իր ստեղծագործութիւնները (2000 հատ) սնտուկներու մէջ: Սակայն ան անակնկալ կը հիւանդանայ եւ 84 տարեկանին կը մահանայ 7 հոկտեմբեր 1947-ին Միացեալ Նահանգներու Մետֆըրտ քաղաքին մէջ: *Իր կտակին համաձայն, իր աճիւնը եւ գեղարուեստական ստեղծագործութիւնները տեղափոխուած են Հայաստան եւ պահուած են Հայաստանի ազգային պատկերասրահին մէջ: Անոր աճիւնները Երեւանի մէջ ամփոփուած են նկարիչ Սեդրակ Աղաճանեանի աճիւններուն մօտ: Դժբախտաբար այսօր անոր գերեզմանը անյայտ է:
 
=== Արշակ Ֆեթվաճեանի ծննդեանԾննդեան 150-ամեակ ===
Արշակ Ֆեթվաճեանի ծննդեան 150-ամեակին առթիւ Հայաստանի Հանրապետութեան կողմէ հրատարակուած են դրոշմաթուղթերու շարք մը՝ օգտագործելով Արշակ Ֆեթվաճեանի եւ անոր ստեղծագործութիւններուն նկարները: