Եգիպտոսի մեծ գետն է, որմէ կախեալ էր ամբողջ երկրին տնտեսութիւնը։
Նեղոս սկիզբ կ'առնէ Ափրիկէի կեդրոնը գտնուող [[Վիքթորիա լիճ|Վիքթորիա լիճէ]]<nowiki/>ն եւ կը թափի [[Միջերկրական ծով]]։ Նեղոսի բերրի հովիտը (վերին Եգիպտոսի հովիտին լայնքը 19 Քմ.-էն աւելի չէ) երկու կողմէն ալ սահմանակից է անապատին։ Ամէն տարի գարնան գետը դուրս կու գայ իր ափերէն՝ տեղատուութենէն ետք տիղմի հաստ շերտ մը ձգելով, որմէ ետք մերձակայ դաշտավայրերը առատ բերք կու տայ։ Գետը նաեւ շահաւէտ փոխադրամիջոց էր՝ երկրին մէկ ծայրէն միւսը ապրանքներ տեղափոխելու համար։ Ներկայիս Գահիրէի մօտ 19 Քմ. դէպի հիւսիս Նեղոս կը բաժնուի երկու վտակներու՝ արեւմտյանարեւմտեան եւ արեւելյանարեւելեան, որոնց միջեւ ընկածինկած ճահճուտը հայտնիյայտնի է ԴելտաՏելթա անունով։
ՆեղոսըՆեղոս նկարագրվածնկարագրուած է ՀովսեփիՅովսէփին ժամանակակից փարավոնիփարաւոնի երազում։երազին Մովսեսիմէջ։ ծնվածՄովսէսի շրջանումծնած փարավոնըշրջանին հրամայեց փարաւոն կը հրամայէ Նեղոսը նետել հրեաներիցհրեաներէն ծնվածծնած բոլոր արու զավակներին։զաւակներուն։ ՄովսեսինՄովսէս զամբյուղիմեջզամբիւղի թողեցինմէջ գետափնյակը միձգեն ծանծաղուտում։գետափնեայ Նեղոսի ծանծաղուտի մը մէջ։ Նեղոսին հետ ենկապվածկապուած են նաեւ «տասը պատուհասներիցպատուհասներէն» միմէկ քանիսըքանին, որոնք ԱստվածԱստուած ուղարկելուղարկած էր որպեսորպէս պատիժ փարավոնին՝փարաւոնին՝ իսրայելացիներինիսրայէլացիներուն ազատ չարձակելուչարձակելուն համար։ ՆեղոսըՆեղոս հաճախյաճախ ենկը հիշատակումյիշատակեն մարգարեները։մարգարէները։
== Նեղոսի նշանակութիւնը ==
Նեղոսի երկայնքով ապրող մարդիկ շատ վաղուց թուփերէն կը պատրաստէին մակոյկներ, իսկ հետագային՝ նաեւ համեմատաբար մեծ նաւակներ։ Գետով կը տեղափոխէին հացահատիկ, սննդամթերք, անասուններ, շինարարական նիւթեր։ Նեղոսի ափերուն կ'աճէր զարմանալի բոյս մը՝ [[պապիրոս]]ը։ Անոնցմէ կարելի էր նաւակներ պատրաստել։ Պապիրոսի յատուկ մշակվածմշակուած ցօղուններէն կը ստանային հիանալի թերթանման նիւթ մը, որու վրա կրնային գրել։ Անիկա եւս պապիրոս կը կոչուէր։
Նեղոս գետի ակունքներիակունքներուն աշխարհագրական դիրքիդիրքին գտնվելուգտնուելու վայրը անհայտանյայտ էր հին ժամանակներիցժամանակներէն մինչեւ 19-րդԺթ. դարը, երբ վերջապեսվերջապէս պարզվեցկը պարզուի, որ այնանիկա Վիքթորիա լիճն է։ Նեղոսի հովիտը երբեմն որոշում ենկ'որոշեն այդ լճիցլիճէն սկսածսկսեալ, չնայածհակառակ անոր որ նրաանոր մեջմէջ թափվումկը ենթափին բավականինբաւականին խոշորմեծ գետեր։ Նեղոսի ակունքը համարվումկը էհամարուի Ռուկարար գետը, որըոր ԿահերԳահեր գետի վտակներիցվտակներէն է։ Իր հերթին ԿահերԳահեր գետը թափվումկը էթափի Վիքթորիա լիճը։լիճ։ Դուրս գալով Վիքթորիա լճիլիճի հյուսիսայինհիւսիսային ծայրամասից՝ծայրամասէն՝ գետը, որըոր այս վայրերումվայրերուն մէջ կոչվումկը էկոչուի Վիքթորիա-Նեղոս, անցնումկ'անցնի էքարէ քարեպատնէշներու պատնեշներիմէջէն՝ միջով՝առաջացնելով բազմաթիվբազմաթիւ խոտորումներ ու ջրվեժներ։ջրվէժներ յառաջացնելով։ Այս ընթացքումընթացքին նրաանոր մակերեսի ցածրությանըմակերեսը [[Վիքթորիա լիճ|Վիքթորիա լճիցլիճէն]] կազմում է 670 մետր։մեթր Հետոցած կ'ըլլայ։ Յետոյ, անցնելով ԿոգոԳոգօ լիճը, գետը համեմատաբար կարճ տարածության վրատարածութեան ունենումվրայ էկ'ունենայ 400 մետրմեթր իջեցումներ եւ թափվումկը էթափի ՄաբուտոՄապուտօ-ՍեսենեկոՍեսենեկօ լիճը։լիճ։ ՆրանիցԱնկէ դուրս գալովգալով՝ ՝Նեղոս Նեղոսը ընդունում էկ'ընդունի Ասվա գետը, որիցորմէ հետոետք էլալ նրաանոր ջրերըջուրերը անցնում ենկ'անցնին [[Սուդան|Սուտան]]ի հարթավայրով։ ՋուբաՋուպա քաղաքիցքաղաքէն ներքեւվար գետը մօտշուրջ 900 կմՔմ. տարածքով անցնումկ'անցնի է Սեդդ«Սետտ» ճահճային շրջանը։ ԱյստեղՀոս նրան կոչում ենկը կոչուի«ԲահրՊահր ալ-Ջեբելժապալ» (լեռնային ծովը)։ ԱյստեղՀոս գետիգետին հոսքը խաթարվածկը էխաթարուի եղեգներիեղէգներու եւ ջրիմուռներիջրիմուռներու զանգվածներիզանգուածներու պատճառով, եւ նաանիկա դժվարությամբդժուարութեամբ էանցնումկ'անցնի այս շրջանը՝ կորցնելովկորսցնելով իր ջրերիջուրերը 2/3-րդը գոլորշիացման, բուսական ծածկույթիծածկոյթի ոռոգման վրա։վրայ։ Միանալով Ալ-Գազալ վտակին՝ գետը ստանումկը էստանայ Սպիտակ Նեղոս անվանումըանուանումը եւ դուրս էկու գալիսգայ ճահճային շրջանից։շրջանէն։ ՆրանԱնոր էկը միանումմիանայ նաեւ ՍոբատՍոպաթ գետը, որը համարյագրեթէ կրկնակի ավելացնումկ'աւելցնէ էանոր նրաջուրերը։ ջրերը։Յետոյ Հետո ՆեղոսըՆեղոս հանգիստ հոսումկը էհոսի լայն կիսաանապատային հովտովհովիտով մինչեւ Խարտում[[Խարթում]] քաղաքը։ ՍեդՍետտ ճահճային շրջանիցշրջանէն մինչեւ ԽարտումԽարթում քաղաքիքաղաքին մօտ գետիգետը ցածրացումըկը 80ցածնայ մետրեւ էկը կազմում։հասնի Խարտում80 քաղաքիմեթրի։ մօտԽարթում քաղաքին քով Սպիտակ ՆեղոսիՆեղոսին մէջ մեջէկը թափվումթափի ԿապույտԿապոյտ Նեղոսը, որըոր սկիզբ է առնումկ'առնէ Տանա լճից։լիճէն։ ԱյստեղիցՀոսկէ մինչեւ Միջերկրական ծով գետը կոչվումկը էկոչուի Նեղոս։ ՆրաԱնիկա ցածրացումը ԽարտումիԽարթումի եւ Ասուանի միջեւ կազմումկը էկազմէ 290 մ։մ.։ ՆուբիականՆուպիական անապատիանապատին մօտմօտերը Նեղոս գետը ընդունում էկ'ընդունի իր վերջին խոշորմեծ վտակը՝ ԱտբարաԱթպարա գետը։
